Opmerkelijk debuut

'Een ervaren bestuurder.' Zo werd de waarnemend burgemeester van Best, Rianne Donders, getypeerd bij haar aantreden vorige maand. Zij kreeg het gisteravond al onmiddellijk voor de kiezen: een door relschoppers verstoorde informatiebijeenkomst voor alle inwoners over de vestiging van een azc in deze gemeente. Geen varkenspoten zoals in Berlicum deze keer, wel alles overstemmend geschreeuw en vuurwerk.

Gevraagd om een reactie door het Radio 1 Journaal, zei Donders precies waar het op stond. Voorstanders kregen niet eens de kans, hun zegje te doen omdat de bijeenkomst om veiligheidsredenen voortijdig moest worden beëindigd. Die voorstanders zijn er wel degelijk; althans mensen die zich realiseren dat weigeren niet alleen in strijd is met de nog steeds geldende Spreidingswet, maar die ook begrijpen dat het onze morele plicht is, anderen te helpen die het slachtoffer zijn van de verziekte wereld waarmee we de laatste jaren te maken hebben.

Terecht wees mevrouw Donders dan ook op het streven van het gemeentebestuur, de mogelijkheid van een goed gesprek over het azc-plan te bevorderen, zonder dat gewelddadig geschreeuw dat verstoort. Bij een azc denkt menigeen blijkbaar aan de ellende die het kamp in de gemeente Cranendonck (vooral veroorzaakt door jonge zogenaamde veilige-landers) teweeg heeft gebracht. Maar burgemeester Donders wees er terecht op dat de meeste azc's dat soort problemen niet veroorzaken. Wat in de hopelijk wel redelijk verlopende discussie over het Bestse azc aan de orde moet komen is dan ook de manier waarop de bewoners van het eventuele azc aldaar zullen worden begeleid. Er is geen aanleiding dat bij voorbaat te wantrouwen.

Grotelijks belèèzerd

Supermarkten en levensmiddelenproducenten hebben geweigerd vorige week naar de Tweede Kamer te komen om te praten over de hoge prijzen. De dames en heren politici willen wel eens weten waarom de prijzen van voedsel en andere producten vaak hoger liggen dan in buurlanden. 'Wie wordt hier gierend rijk over de rug van de consument,' vraagt met name de oppositie zich af. Tja, wie vraagt zich niet af, of we belazerd worden?

Belazerd. Dat is een woord dat we in onze jeugd niet mochten gebruiken. Onbeschaafd. Pas in de jaren zestig of daaromtrent werd het een begrip in het old boys network: 'grotelijks belèèzerd'. Tegenwoordig mag qua woordgebruik alles.

Als men zich nog mocht afvragen, waar het gevoel van belazering vandaan komt, al vóór de corona-pandemie smokkelden supermarkten met de inhoud van de door hen aangeboden producten. Bij voorbeeld acht voorgebakken pannenkoeken voor dezelfde prijs als voorheen tien stuks. Intussen is dit soort dingen, let maar op, een gewoonte geworden. Los van de prijsverhogingen in het algemeen. De stiekemerds die te laf zijn zich daarvoor te verantwoorden.

Kardinale vraag: wat doet de minister Beljaarts van Economische Zaken met de Prijzenwet die volgens Overheid.nl op 28 mei 2022 (op grond van vooraf opgestelde regels) is gaan gelden en nog steeds behoort te werken. Die wet stelt hem bij toenemende inflatie in staat, in samenspraak met de ministerraad, dat wel, tot allerlei maatregelen.

Interessant: in de jaren zestig van de vorige eeuw was men, begrijp ik, iets doortastender. Niet alleen de lonen beginnen in die periode te stijgen. Ook de prijzen starten een opmars en samen zorgen ze voor een opwindende spiraalbeweging. De inflatie kruipt naar 5%. En in '69 gaan de prijzen met ruim 7% omhoog.
De politiek werd nerveus. Prijsbeheersing stond toen hoog op de politieke agenda, De website wendingen.info citeert het volgende uit het Limburgs Dagblad van 9 april 1969: “De regering heeft een algemene prijsstop afgekondigd. De prijzen van alle roerende goederen en diensten zijn bevroren op het peil van 14 maart. De regering zegt deze maatregel te hebben moeten nemen om te voorkomen dat een verstoring van het algemeen sociaaleconomisch evenwicht zou ontstaan. Om de conjunctuur wat af te koelen en de inflatiespiraal te onderbreken heeft de regering voorts besloten tot onmiddellijke schorsing van de investeringsaftrek.”

Beljaarts en kabinet aan de bak aub.

Het lijkt wel het vuurwerk

Het Eindhovens Dagblad heeft vandaag een verhaal, deels rechtbankverslag, over een oorlogje tussen het centrale, overdekte winkelcenetrum Piazza en de gemeente. En? Het gaat over het intensieve skaten op de blijkbaar daarvoor aantrekkelijke vloer, waar dagelijks duizenden mensen binnen en buiten de winkeltijden passeren, met alle risico's voor hen van dien.

Wie dat verhaal leest, denkt als automatisch aan de overlast en de gevaren van vuurwerk, niet beperkt tot de decembermaand. Traditie! De Stichting Skateboarding Eindhoven zegt niet voor niks tegen de krant 'Het gaat al twintig jaar zo'.

Volgens het ED heeft de voorganger van burgemeester Dijsselbloem al in 2021 geprobeerd aan te sturen op een skateverbod in de Piazza, maar is dat toen door de gemeenteraad tegen gehouden. Vandaar dus (weer) de gedachte aan een landelijk vuurwerkverbod: de politiek durft niet. Niet electoraal hè?

Intussen veroorzaken de skaters ook schade aan vloer, straatmeubilair en winkelruiten. Ten bedrage van wellicht twee ton, waarvoor de gemeente Eindhoven aansprakelijk is gesteld. Intussen blijkt de stad bereid te praten over een nieuwe vloer, die minder aantrekkelijk is voor skaters.

Alweer staan rechters voor de opgave, de politiek (al dan niet) te corrigeren.

Angsthazerij rond asielcentrum

De gemeente Best (lees het college van Burgemeester en Wethouders, dat hier een exclusieve bevoegdheid heeft) speelt geen open kaart over de gevonden locatie voor de opvang van 192 asielzoekers. Ze (de gemeente) wacht eerst eens af wat Het COA ervan vindt. Intussen is het natuurlijk voor de inwoners een kwestie van gissen. Inspraak voor de burgers over die plek, lezen we op de gemeentelijke website, zit er niet in. Ik vind de opstelling van B en W nogal angsthazerig en zal in het vervolg van dit stukje uitleggen waarom.

De voorgeschiedenis – die voornamelijk een landelijke strekking heeft – is algemeen bekend. Ter Apel hè, waar de opvang al jaren eem regelrechte ramp is. En de zogenaamde Spreidingswet die in de vorige zittingsperiode door het parlement is goedgekeurd. In principe elke gemeente zal 'het leed' mee moeten opvangen. En die in Best zou minstens vijf jaar moeten gelden. Minstens. Voor sommigen zal dat als uitzichtloos worden geïnterpreteerd. De PVV-minister van migratie, Marjolein Faber, zou het liefst van die wet af willen (belofte, ook aangaande het migratieprobleem, zogenaamd kroonjuweel van haar partij, maakt schuld). Maar wet is tot dusver gewoon wet gebleven.

Er is dus een locatie in Best gevonden, maar het Eindhovens Dagblad kopte gisteren sardonisch dat die door de gemeente 'geheim' wordt gehouden. Intussen zou er volgens de krant op de social media al menig kritisch commentaar de ronde doen. Ik zit zelf nog steeds op X (een verhaal apart, zeg ik er maar bij), maar heb daar geen spoor van gezien. Wellicht zijn er nog vuigere scheldkanonnen, maar eerlijk gezegd word ik niet direct koud van 'het probleem'. We zitten er immers mee, zoals met zoveel problemen, al dan niet van mondiale strekking.

Landelijk bekeken, is het gebrek aan ruimte mogelijk het cruciale probleem. Er hoeft maar nauwelijks een idee of wens te worden geopperd ten aanzien van het gebruik van die krappe ruimte (denk alleen maar eens aan de claims van Defensie) of je hoort not in my backyard. Waarom zou Best daar een uitzondering op maken. Eerlijk gezegd vind ik daarom de 'voorwaarden' die de gemeenteraad heeft gesteld aan de Bestse opvanglocatie hoogstens een doekje voor het bloeden. Die voorwaarden komen neer op: liefst een centrale locatie, niet te dicht bij de woonwijken, maar ook niet te ver van de voorzieningen. Woningbouwplekken en bedrijventerreinen moeten ook worden ontzien. Dit roept, mede gezien het ruimtegebrek, de vraag op: waar in godsnaam dan wel? En vervolgens, waarom zou je als gemeentebestuur de bevolking in het ongewisse laten over die gordiaanse knoop?

Wat is dit allemaal anders dan angsthazerij? Heeft het er iets mee te maken dat de PVV bij de laatste kamerverkiezing in Best als grootste uit de bus kwam?Wellicht is het een mogelijkheid om achteraf te kunnen zeggen: wij hebben ons best gedaan maar het COA wil niet. Een instantie die tot dusver toch al zowat overal de schuld van krijgt.

Eindhoven moet doorknokken voor spoortunnel

Eindhoven moet doorknokken voor de bouw van een spoortunnel. Dat is de eerste gedachte die bij me opkomt na het lezen van een verslag in het Eindhovens Dagblad, waaruit blijkt dat de gemeenteraad zich verzet tegen een zogenaamde fly over in het stadsdeel Tongelre ten behoeve van een ongelijkvloerse kruising ten oosten van het centraal station.

De fly over kost ongeveer 300 miljoen euro en een tunneloplossing meer dan het dubbele. Mijn primaire gedachte heeft natuurlijk te maken met het succes dat Best (aanvankelijk door een actiegroep D'rop of D'ronder) in het begin van de jaren negentig boekte met verzet tegen een 'hoge oplossing' met als alternatief een bijna een kilometer lange spoortunnel, die 800 miljoen guldens (dat wel) kostte. Precies volgens de planning (ook dat). Er kwam ook een gedeeltelijk ondergronds station.

De actie bestond onder meer uit het plaatsen van een stel containers bij de spoorwegovergang in de Hoofdstraat/Oirschotseweg, om de mensen een idee te geven wat hen anders te wachten stond.

Eindhoven is bang dat de regering, die ook ernstige financiële tekorten bij de Nederlandse gemeenten dreigt te veroorzaken, het zal laten afweten. Vergelijkbaar probleem waarover je de laatste tijd niets meer hoort: de verdubbeling van de A58 bij Oirschot. Ook daar dreigt 'hoogbouw' die een ernstige aantasting van het leefklimaat in het monumentale dorp zou veroorzaken. Laten Best en Oirschot maar gauw fuseren, wie weet staat het geheel sterker.

Eindhoven daarentegen heeft genoeg potentieel om zich door Den Haag geen oor aan te laten naaien.

Niet zo koud

Is het koud? Best wel. Vooral als het waait. Dan speelt de gevoelstemperatuur een rol. Maar de vorst stelt de laatste winters nauwelijks nog iets voor. Vroeger, ja vroeger, waren in januari/februari temperaturen van meer dan 10 graden onder nul, ook overdag, heel normaal. Ik herinner me een gezegde 'als de dagen lengen, gaat de winter strengen'. Maar de berichten over klimaatverandering, waarin sprake is van nu al een gemiddelde temperatuurstijging op aarde van 1,5 graad (de limiet van het verdrag van Parijs) laten zich voelen.

O land van mest en mist, van vuilen, kouden regen dichtte ene P.A. de Génestet al in de negentiende eeuw, waardoor je haast zou gaan denken dat er geen nieuws onder de niet schijnende zon is. (Over de hedendaagse mest zullen we het maar even niet hebben.) De ijsclub van Winterswijk is inmiddels wereldberoemd in eigen land door het met veel kunst- en vliegwerk bereiken van de mogelijkheid tot schaatsen op natuurijs, al is het maar voor 'n paar uur. Liefhebbers komen zelfs vanuit Friesland om daarvan te profiteren. Ach, Friesland. Journalist Tony van der Meulen (78) haalde onlangs in een column dierbare herinneringen op aan het schaatsen in zijn geboortedorp Joure. Als het over de hedendaagse winters gaat, is het een en al nostalgie. Dus vaarwel Elfstedentocht. Weerman Piet Paulusma mag dan vlak voor zijn te vroege dood hebben voorspeld dat die tocht weer eens zou komen ('Denk dan aan mij') het ziet er niet naar uit, zelfs niet als volgens de verwachtingen de mist optrekt en het blauw gaat domineren.

Niet koud genoeg.

Geheimzinnigheid rond 'de burgemeester'

 De burgemeester van Bergeijk stapt op. Waarom? Dat blijft min of meer in het vage. Officieel heet het dat het haar – mevrouw Arinda Callewaert – ontbreekt aan voldoende steun van de gemeenteraad. ? Het Eindhovens Dagblad heeft er geen vinger achter kunnen krijgen, want 'iedereen houdt de kaken op elkaar', schrijft het. Behalve dan de twee wethouders, alweer min of meer; zij zeggen het vertrek van de burgemeester te betreuren en daar blijft het bij.

Ik vind dit soort geheimzinnigheid rond het burgemeesterschap onaanvaardbaar. Het tekent toch de, laat ik zeggen negentiende-eeuwse cultuur rond dit ambt, die immers nog steeds een zo goed als besloten karakter heeft. Een burgemeester wordt vanuit 'Den Haag' benoemd op voordracht van de gemeenteraad, die bij de sollicitatieprocedure daartoe een commissie aanwijst. Geen enkele vorm van openbaarheid. Wie kan er nu nog beweren dat deze gang van zaken bij de tijd is?

Er is alweer geruime tijd geleden in Nederland geëxperimenteerd met burgemeestersverkiezingen. Onder meer in Best. Dat is achteraf geen succes gebleken, in die zin dat 'de inwoners' de voorkeur gaven aan een 'aardige mevrouw', van wie ik alleen heb onthouden dat ze op gemeentelijk niveau het gejij en gejou invoerde, iets wat de waarnemer die haar opvolgde – iemand die uit een geacht bestuurlijk nest kwam – onmiddellijk terugdraaide.

Er moet iets gebeuren rond het burgemeesterschap. Wat? Dat mogen deskundigen en politici (meestal niet dezelfden) uitzoeken.