What is in a name?

'What is in a name?' (wat doet een naam er toe?) schreef Shakespeare in zijn Romeo en Julia. Nou, heel wat als je de discussie volgt over de naam die de nieuwe gemeente moet krijgen na de fusie van Best en Oirschot.

Er circuleren drie potentiële namen, geselecteerd door een intergemeentelijke commissie uit 808 suggesties van 1952 inwoners van zowel Best als Oirschot/De Beerzen/Spoordonk. Daar kan op 29 oktober (tegelijk met de kamerverkiezingen) over worden gestemd. De dan meest gekozen naam wordt het.

De aangeboden selectie: Baest (in deze streek nat natuurgebied, tevens de naam van een eeuwenoud landgoed onder de gemeente Oirschot) Best-Oirschot en Heidevelden.

Mijn oor te luisteren leggend, verneem ik nogal wat laatdunkendheid, Men vindt de keuze te beperkt en tegen Best-Oirschot bestaan in zoverre concrete bezwaren dat men het ziet als een compromis, 'n soort doekje voor het bloeden van welke van de twee gemeenten dan ook. Voor Baest en Heivelden haalt men zonder meer de neus op.

Mijn mening, los van de voordracht? Als de 'verkiezing' op 29 oktober om wat voor reden dan ook zou mislukken (gebruik van schuttingwoorden is in deze tijd niet ondenkbaar) laat dan de definitieve keuze over aan beide gemeenteraden. En laten die zich dan hoeden voor zoiets megalomaans als Meierijstad voor een gebied dat voor driekwart landelijk is.

Openbare rotzooi

 Nee, dit gaat niet over het vuilnis op straat in onder meer de grote randstedelijke gemeenten, als gevolg van bij voorbeeld het zoeken naar weggegooide statiegeld-flesjes en -blikjes. Maar over weggegooide sigarettenpeuken, waarover ED-columnist Niels Guns vandaag zijn ergernis spuit. In dit geval gaat het over de omgeving van een supermarkt, maar wie kent niet de beelden van de sociale helden die de Noordzeestranden ontdoen van dit soort rommel.

Maar is het nieuw? Niet echt. In mijn jeugd had je de mannen (vrouwen heb ik het nooit zien doen) die langs de stoepranden schuifelden om de peukjes (zonder filter) waarvan ze nieuwe rokertjes samenstelden. Echte armoe. Voor zover de sigarettenresten niet waren verwijderd door de straatvegers met hun bezems, die ons voorgeschoteld werden als toekomstperspectief wanneer je op school niet je best deed. Dat of peukjesraper worden.

Als het over openbare rotzooi gaat, weet ik er ook nog wel 'n paar. In de overdekte gang van het door ons gefrequenteerde winkelcentrum staat een door omwonenden geschonken bank, waarop scholieren hun in de super gekochte snacks plegen te nuttigen. De omgeving van die bank moet elke morgen door medewerkers van die super worden schoongeveegd.

Rechters gaan mee in taalverruwing

Een rechter zei tegen een verdachte van de rellen in Den Haag dat-ie er een teringzooi van had gemaakt, waarop de man reageerde met 'U heeft gelijk'. Aanleiding tot een door de krant geëntameerde discussie onder 'deskundigen', want als het over taalverruwing gaat is er natuurlijk niks nieuws onder de zon sinds Jan Marijnissen in de Tweede Kamer effe dimme zei. Sindsdien ging het daar van – nou ja – kwaad tot erger, waarbij het slappe hap van Geert Wilders richting de Minister President niks is.

Rechters gaan mee in de taalverruwing die de halve samenleving (en niet alleen de Nederlandse, als je het gemiddelde woordgebruik van ene Donald Trump meeneemt) doordrenkt. Eerder las ik immers in een krantenverslag dat een rechter het had over stinkende best. Niks bijzonders, maar qua woordgebruik buiten mijn smaak, en zich vervolgens bediende van jezusmina. In mijn jeugd was jezus sec, waarvan het een verbastering is nog volstrekt taboe. OK, andere tijden hè? Nu is jezusmina iets, waar lijkt me alleen een politieke partij als de SGP zich nog druk over maakt.

Hoewel sommigen vinden dat rechters wat beter op hun woorden moeten letten, zijn er weer anderen die naar mijn mening terecht van mening zijn dat ze de ander hiermee effectief benaderen in hun eigen taal. Vooruit, maar geen bastaardvloeken aub.

De Contente Mens denkt er 't zijne van

Eersel zou ten faveure van Brainport 5500 woningen moeten bouwen, maar houdt het voorlopig op de helft. Tot ergernis van onder meer de provincie Noord-Brabant, die trouwens de bevoegdheid zou hebben tot dwangmaatregelen.

Motief van de gemeenteraad: dorp moet dorp blijven, ontleen ik aan het online-archief van het Eindhovens Dagblad.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw gold onder sommigen het adagium grenzen aan de groei. Ik herinner me uit die tijd 'n eenzaam raadslid dat uitriep: 'Best groeit, moet dat?' Nu zijn er factoren in het spel die zoiets als een vloek doen ervaren. In het bijzonder de woningnood. Het neemt niet weg dat we krap in de ruimte zitten en dat het stikstof in relatie tot de natuur ons dwars zit.

Terug naar Eersel, 'lid' van de Acht Zaligheden, ook wel aangeduid als de Poort van de Kempen. Inclusief het geannexeerde Vessem ruim 20.000 inwoners, wat tegenwoordig voor een goed functioneren aan de zeer krappe kant is. Eersel zelf is een rustiek dorp met een monumentaal centrum, waar een bronzen beeldje staat van een Kempisch boerke, genaamd De contente mens. Een tevreden menneke dus. Het onderstreept het dorpse karakter van de plaats. Het kan niet anders dan dat ik terugdenk naar de jaren zestig, de tijd van burgemeester Stevens, wiens echtgenote eens aan een verslaggever vroeg: 'Hoe is 't thuis en met de kindjes?'. 'n Burgemeestersvrouw naar m'n hart.

Stevens was 'n waakhond waar het 't landelijke karakter van zijn gemeente betrof. Toen de burgemeester van het concurrerende Bladel in diens dorp bomen had laten kappen en tegen zijn collega zei 'dat moet je ook doen', reageerde Stevens met: 'Nee, wij planten zelfs bomen bij voor als de oude dood gaan.'

Het heet dat de groei van een gemeente goed is voor het salarisniveau van bestuurders en ambtenaren. Eens kijken wie er straks content of malcontent is.

We worden constant belazerd

Kitty Herweijer, doorgaans goed onderlegd, schrijft in haar column over wat zij noemt de uitbuiting van klanten die in de rij staan voor ‘leuke’ kleding, schoenen en tassen. Supermerken als Dior en Armani gaan daarbij niet vrijuit, zo ontleent zij aan Italiaanse rechtbankdocumenten. Maar eens ’n citaatje: ‘Mensen betaalden zogenaamd voor duurzaamheid en vakmanschap, maar in de praktijk betaalden ze vooral voor de illusie van kwaliteit.’. In deze tijd van polarisatie is onderlinge overeenstemming een zeldzaamheid, maar in een gesprekje in de supermarkt ondervond ik onlangs een aardige vorm van eensgezindheid: we worden aan de lopende kassaband belazerd. ‘Dertig procent korting’ Van welk uitgangsbedrag?

In die supermarkt kon je pakken met drie paprika’s kopen voor 0,89. maar aan de kassa kreeg de bejaarde vrouw te horen dat ze ‘eerst iets op de computer moest doen’. Ze moest 1,99 per pak afrekenen. Bedenk hier zelf een woord voor.

Nee ik zeur niet opnieuw over de zogenaamde  innovatie in de scheermessentechniek, die tot gevolg heeft dat oudere systemen hooguit een week afdoende functioneren. ‘Moet je die baard maar laten staan.’ Nou nee, dat doet iedereen al, de boel soms bijhoudend met een nagelschaartje.

In het sluitwerk van binnendeuren zitten sinds ’n jaar of twintig plastic onderdelen. Drie keer raaien hoe lang die het uithouden. De jonge en naïeve verkoopster in een juwelierszaak deelde me mee dat ’n horlogebandje één jaar meegaat. Pardon? Nou ja, het kost inclusief montage maar ’n tientje.

Nog iets over de koffie? Bonen zijn wegens slechte oogsten in 2024 met 50% in prijs verhoogd. Intussen zijn die oogsten prima. Waar blijft de prijsdaling?

Naar wie ik niet luister

Er zijn columnisten die ik min of meer uit principe niet lees. En cabaretiers die om dezelfde reden niet mijn aandacht trekken.

Welnu, columnisten oftewel stukjesschrijvers die gebruik maken van hun NL-bekendheid en overduidelijk zwichten voor het reclamegeld; bij wie ik me grenzeloos al zowat een half jaar aan een stuk dagelijks verveel als ze virtueel door de lucht vliegen. (Geluid uit, zoals bij alle tv-reclame.) Het komt ook voor dat een aanstaande columnist bij zijn aanstelling krijgt te horen dat hij of zij 'af en toe best eens mag mopperen op politici'. Dit type schrijvers beschouw ik met enige reserve.

Cabaretiers (een Franse uitvinding zoals de naam al zegt) behoren zich geestig-kritisch op te stellen tegenover het dagelijks leven. Dat heeft niks met links of rechts te maken, als je dat misschien vanachter je toetsenbord zou denken. Maar om ook hier is de gesignaleerde weerzin te verklaren. Als tegenstander van staatshoofden die aan het bewind komen krachtens erfopvolging – noem me maar republikein als je dat wilt – sta ik wantrouwig tegenover zich cabaretier noemende personen, die onder controle van de Rijksvoorlichtingsdiernst iemand van het Koninklijk Huis interviewen. 

HoHoreca

Nee, we noemen geen namen (met dank aan Wim Kan/Seth Gaaikema) al is dat nog zo verleidelijk. Maar ik wil eens wat recente ervaringen delen met de Nederlandse Horeca. Er zijn verschillen, zoals qua prijzen tussen onze supermarkten en die in aangrenzende landen. Om wat het restaurantwezen betreft maar eens 'n voorbeeldje te noemen: in Frankrijk zetten ze bij lunch of diner als automatisch een kan water op tafel. In NL brengen ze dat nogal eens in rekening. Leidingwater hè?

Vorig jaar had ik aanleiding, een familiefeestje te organiseren. Twee van de vier horeca-ondernemingen die ik daarover benaderde gaven niet eens antwoord op mijn verzoeken om prijsopgaven. Eén ervan reageerde zelfs niet na herhaalde vragen, via een medewerker bij bezoek en per e-mail.

Onlangs lunchten wij à 17 euro in een gerenommeerd hotel: een geitensalade die bestond uit een schaal groenvoer zonder verdere aankleding (met bv radijs of tomaat) en een minieme schijf gebakken kaas. Of het was bevallen, vroeg de serveerster. Nou nee. Verscheen vervolgens de gerant of een gelijkwaardig persoon met een klaagzang over hoge prijzen van grondstoffen en verhoogde lonen. 'Maar volgende maand wordt het beter.' Ter genoegdoening kregen wij (twee personen) één bak min of meer vergelijkbaar voedsel. En oja, het restaurant waar wij al jaren een gegratineerde visschotel bestellen, heeft 'natuurlijk' z'n prijzen met pakweg 50% verhoogd, maar presteerde het onlangs ook nog de omvang van die schotel te halveren. We zoeken een andere stek, in de hoop gevrijwaard te blijven van dit soort streken.

Intussen is Artificiële Intelligentie (AI) ook al tot de horeca doorgedrongen in de vorm van een zekere Bonnie die telefoontjes aanneemt. En wat zegt de gelukkige eigenaar? 'Krijgen we meer tijd voor 'n praatje.' 

Voor de volledigheid: in Best slaagden we uiteindelijk met ons familiefeestje en voor de lunch vonden we een goed, redelijk geprijsd adres.