We worden constant belazerd

Kitty Herweijer, doorgaans goed onderlegd, schrijft in haar column over wat zij noemt de uitbuiting van klanten die in de rij staan voor ‘leuke’ kleding, schoenen en tassen. Supermerken als Dior en Armani gaan daarbij niet vrijuit, zo ontleent zij aan Italiaanse rechtbankdocumenten. Maar eens ’n citaatje: ‘Mensen betaalden zogenaamd voor duurzaamheid en vakmanschap, maar in de praktijk betaalden ze vooral voor de illusie van kwaliteit.’. In deze tijd van polarisatie is onderlinge overeenstemming een zeldzaamheid, maar in een gesprekje in de supermarkt ondervond ik onlangs een aardige vorm van eensgezindheid: we worden aan de lopende kassaband belazerd. ‘Dertig procent korting’ Van welk uitgangsbedrag?

In die supermarkt kon je pakken met drie paprika’s kopen voor 0,89. maar aan de kassa kreeg de bejaarde vrouw te horen dat ze ‘eerst iets op de computer moest doen’. Ze moest 1,99 per pak afrekenen. Bedenk hier zelf een woord voor.

Nee ik zeur niet opnieuw over de zogenaamde  innovatie in de scheermessentechniek, die tot gevolg heeft dat oudere systemen hooguit een week afdoende functioneren. ‘Moet je die baard maar laten staan.’ Nou nee, dat doet iedereen al, de boel soms bijhoudend met een nagelschaartje.

In het sluitwerk van binnendeuren zitten sinds ’n jaar of twintig plastic onderdelen. Drie keer raaien hoe lang die het uithouden. De jonge en naïeve verkoopster in een juwelierszaak deelde me mee dat ’n horlogebandje één jaar meegaat. Pardon? Nou ja, het kost inclusief montage maar ’n tientje.

Nog iets over de koffie? Bonen zijn wegens slechte oogsten in 2024 met 50% in prijs verhoogd. Intussen zijn die oogsten prima. Waar blijft de prijsdaling?

Naar wie ik niet luister

Er zijn columnisten die ik min of meer uit principe niet lees. En cabaretiers die om dezelfde reden niet mijn aandacht trekken.

Welnu, columnisten oftewel stukjesschrijvers die gebruik maken van hun NL-bekendheid en overduidelijk zwichten voor het reclamegeld; bij wie ik me grenzeloos al zowat een half jaar aan een stuk dagelijks verveel als ze virtueel door de lucht vliegen. (Geluid uit, zoals bij alle tv-reclame.) Het komt ook voor dat een aanstaande columnist bij zijn aanstelling krijgt te horen dat hij of zij 'af en toe best eens mag mopperen op politici'. Dit type schrijvers beschouw ik met enige reserve.

Cabaretiers (een Franse uitvinding zoals de naam al zegt) behoren zich geestig-kritisch op te stellen tegenover het dagelijks leven. Dat heeft niks met links of rechts te maken, als je dat misschien vanachter je toetsenbord zou denken. Maar om ook hier is de gesignaleerde weerzin te verklaren. Als tegenstander van staatshoofden die aan het bewind komen krachtens erfopvolging – noem me maar republikein als je dat wilt – sta ik wantrouwig tegenover zich cabaretier noemende personen, die onder controle van de Rijksvoorlichtingsdiernst iemand van het Koninklijk Huis interviewen. 

HoHoreca

Nee, we noemen geen namen (met dank aan Wim Kan/Seth Gaaikema) al is dat nog zo verleidelijk. Maar ik wil eens wat recente ervaringen delen met de Nederlandse Horeca. Er zijn verschillen, zoals qua prijzen tussen onze supermarkten en die in aangrenzende landen. Om wat het restaurantwezen betreft maar eens 'n voorbeeldje te noemen: in Frankrijk zetten ze bij lunch of diner als automatisch een kan water op tafel. In NL brengen ze dat nogal eens in rekening. Leidingwater hè?

Vorig jaar had ik aanleiding, een familiefeestje te organiseren. Twee van de vier horeca-ondernemingen die ik daarover benaderde gaven niet eens antwoord op mijn verzoeken om prijsopgaven. Eén ervan reageerde zelfs niet na herhaalde vragen, via een medewerker bij bezoek en per e-mail.

Onlangs lunchten wij à 17 euro in een gerenommeerd hotel: een geitensalade die bestond uit een schaal groenvoer zonder verdere aankleding (met bv radijs of tomaat) en een minieme schijf gebakken kaas. Of het was bevallen, vroeg de serveerster. Nou nee. Verscheen vervolgens de gerant of een gelijkwaardig persoon met een klaagzang over hoge prijzen van grondstoffen en verhoogde lonen. 'Maar volgende maand wordt het beter.' Ter genoegdoening kregen wij (twee personen) één bak min of meer vergelijkbaar voedsel. En oja, het restaurant waar wij al jaren een gegratineerde visschotel bestellen, heeft 'natuurlijk' z'n prijzen met pakweg 50% verhoogd, maar presteerde het onlangs ook nog de omvang van die schotel te halveren. We zoeken een andere stek, in de hoop gevrijwaard te blijven van dit soort streken.

Intussen is Artificiële Intelligentie (AI) ook al tot de horeca doorgedrongen in de vorm van een zekere Bonnie die telefoontjes aanneemt. En wat zegt de gelukkige eigenaar? 'Krijgen we meer tijd voor 'n praatje.' 

Voor de volledigheid: in Best slaagden we uiteindelijk met ons familiefeestje en voor de lunch vonden we een goed, redelijk geprijsd adres.

Kwesties van nadenken

Op X las ik: 'Denk niet links, denk niet rechts, denk na.'

Social media leveren niet enkel bocht (Van Dale: onsmakelijke drank) op. Ik voeg eraan toe: 't ligt er maar aan wie je daar volgt.

Enkele kwesties van nadenken tref ik aan in recente krantenkoppen.

1. 'VVD: Laat jongeren belastingvrij sparen voor hun eerste huis'. Verkiezingsstuntje. OK,laat maar. Eerste gedachte (doorgaans niet de beste, maar alla): Laat ze eerst eens leren, hoe ze met geld om moeten gaan.

2. 'Vrouw (18) ernstig gewond na ongeval'. Lezing van het bericht levert het volgende op. Een meid op een fatbike rijdt door rood en wordt door een auto aangereden. Wie hier niet goed heeft nagedacht laat ik in het midden.

Onder dit bericht staat: 'Laat boete voor fatbike maar komen, ik betaal 'm wel'. Enschede, ten einde raad door het achterwege blijven van 'Haagse' maatregelen, overweegt fatbikes uit het centrum te verbannen, op straffe van een boete. Topverkoper van fatbikes acht dit plan 'juridisch zo lek als 'n mandje' en vindt het plan 'te gek voor woorden'.

De toekomst zal uitwijzen wie hier het beste heeft nagedacht.

Demonstrerende burgemeester

Mag een burgemeester ook demonstreren? Natuurlijk wel, want dat is een grondrecht dat voor iedereen in Nederland geldt. Of het ook wenselijk is voor een individuele ambtsdrager is vers twee. Met het in de vrieskast verblijvende zogenaamde kroonjuweel van D66 (de gekozen burgemeester), wordt de burgemeester in dit land, na de nodige inspraak dat wel, van staatswege benoemd. Weliswaar zijn burgemeesters doorgaans lid van een politieke partij (dat speelt zelfs een rol bij die benoemingen) maar ze worden, eenmaal in functie, geacht daar boven te staan. Met andere woorden, je merkt er niks van in de praktijk van alledag. In dit licht vind ik de reis van burgemeester Halsema van Amsterdam naar de LHBTI-demonstratie in Boedapest merkwaardig.

Manifesteert Femke Halsema zich daar in Hongarije als GroenLinks-politica of als burgemeester? Ik denk dat beide kwaliteiten in dit geval niet van elkaar zijn los te koppelen. Tenzij mevrouw, die ooit fractieleider van deze partij in de Tweede Kamer was, ambities zou koesteren, terug te keren in de landelijke politiek. In dat geval lijkt me dat ze een nogal merkwaardig pad bewandelt dat niet bevorderlijk is voor de status van de Nederlandse burgemeester. Naar mijn gevoel roept Halsema terecht ook kritiek over zich af in de zin van 'ruim eerst de rommel in Amsterdam maar eens op'. Is haar actie een ultieme poging aandacht te trekken? In dat opzicht is ze in elk geval geslaagd.

Windows 10 stopt ermee

Nog enkele maanden, half oktober stopt Microsoft met updates (het bijspijkeren) van haar besturingssysteem Windows 10. Nou en? Realiseer je dat zulks veiligheidsproblemen gaat opleveren. Voor hackers en andere cybercriminelen wordt als het ware het bedje gespreid. Wat te doen? Overstappen op Windows 11. Tot dusver is dat voor Windows 10-gebruikers gratis, maar niet voor iedereen vanzelfsprekend. Je computer moet er namelijk geschikt voor zijn en dat is bij oudere modellen meestal niet het geval.

Hier in huis zijn twee laptops. Nummer 1 is negen jaar oud en niet geschikt voor Windows 11; de tweede, wat jonger, wel. Van een negen jaar oude computer kun je sowieso zeggen dat-ie over de datum is en dat was aan de hardware merkbaar: er ging een letter van het toetsenbord onherstelbaar los zitten, zodat ik me 'n tijdje heb beholpen met een los draadloos toegevoegd toetsenbord. De definitieve oplossing lag dus voor de hand: nieuwe laptop met Windows 11 voorgeïnstalleerd. Daar zal menigeen dus aan moeten geloven, tenzij men overstapt op een ander besturingssysteem. Dat zie ik de gemiddelde eindgebruiker niet zo gauw doen.

Windows 11 zou je een superupdate kunnen noemen. Ik schreef al eens eerder dat ik het algemeen niet zo dol ben op updates van software. Je hebt het idee dat er van alles achter kan zitten, vooral geld verdienen. Zo heb ik een zogenaamd compleet anti-virusprogramma, dat voortdurend laat weten dat het nog beter kan à raison van....

Maar Windows 11 dus. De vormgeving is, vergeleken met versie 10 nogal veranderd. Dat is even wennen maar na verloop van tijd denk je 'vooruit dan maar'. Ook zijn er programma-onderdelen waarvoor na verloop van tijd moet worden betaald. Weg ermee, zeker als er een gratis alternatief is met dezelfde eigenschappen. Aan OneDrive voor backups bij Microsoft heb ik ook geen behoefte, want in het bezit van, en gewend aan een uitstekend backup-systeeem van een andere fabrikant.

Deskundigen laten desgevraagd weten dat nummer 11 een goed besturingssysteem is. Vooruit dan maar. Zelf constateer ik wel wat vervelende dingen. Ik heb, om maar iets te noemen, twee beeldschermen. Windows had en heeft daarvoor verschillende gebruiksopties. In mijn geval heb ik gekozen voor 'uitbreiding' van het eerste beeldscherm (dat op de laptop) naar de tweede monitor. De icoontjes van de programma's (apps) op beeldscherm 1 en andere, zoals koppelingen naar websites, op de buurman. Je kunt die icoontjes netjes ordenen, bij voorbeeld 'op naam'. Maar helaas, het gebeurt regelmatig dat alle icoontjes na herstarten van de pc op beeldscherm 1 staan. Opnieuw verhuizen dan maar. Stuk voor stuk hè, want selecteer de hele groep dan maakt Windows 11 er kopieën van. Op het internet gekeken of er ook anderen met dat probleem zitten. Ja dus. Maar het blijft wachten op een corrigerende update.

De effectiviteit van luisteren

 De radio van de publieke omroep (NPO) en die van de Vlamingen (VRT) hanteren slagzinnen. Zelf frequenteer ik hoofdzakelijk de informatiezenders, Radio 1 dus, zowel de Nederlandse als de Belgische. Als het er op aankomt heb ik geen beeld nodig. Op de radio wordt trouwens meestal veel duidelijker gesproken. Bovendien ervaar ik die als minder oppervlakkig dan tv, uitzonderingen daar gelaten.

Bij de NPO klinkt: Wie luistert weet meer. Radio 1 van de VRT verkondigt Alles begint bij luisteren. (Wij Nederlanders zouden hier ‘met’ zeggen.)

Als filosoof van de kouwe grond (schrijven is immers voor 90 procent nadenken) meen ik subtiele verschillen tussen de slagzinnen waar te nemen. ‘Wie luistert weet meer’  is laten we zeggen een waarheid als een koe. ‘Alles begint’ etc. houdt naar mijn smaak iets meer in. Zal ik verder toelichten.

Als er één artikel in de Grondwet vrijwel dagelijks wordt gehanteerd, dan is het toch wel de vrijheid van meningsuiting. Te pas en te onpas, in het laatste geval als het verkondigen van een mening gepaard gaat met gewelddadigheden en vernielingen. Daar zijn in het recente verleden heel wat voorbeelden van aan te wijzen. Maar daar ga ik niet verder op in.

Opvallend bij de zogenaamde uitwisseling van meningen is, lijkt mij, dat menigeen vooral klaar staat om zijn/haar eigen zegje te doen, maar niet zo gauw naar die van de ander luistert. Dit heb ik niet in de eerste plaats van mezelf, want het is een veel gehoorde klacht. Weinigen realiseren zich dat de gedachten van de ander wel eens van invloed zouden kunnen zijn op die van henzelf. Daarom vind ik ‘Alles begint bij luisteren’  de winnaar.