Klokkenluider

Een koster die de klok luidt, is niks bijzonders, al hoeven de meeste kosters daarvoor tegenwoordig slechts op een knopje te drukken. Maar daar gaat het hier even niet over. In Oerle, een min of meer beroemd kerkdorp van Veldhoven, hebben ze een koster met een bewonderenswaardige staat van dienst die als klokkenluider is opgetreden in een geval dat hij als misstand beschouwt, namelijk ongehoorzaamheid van de pastoor - tevens voorzitter van het kerkbestuur - jegens Kerk èn Staat. Onder de Kerk wordt hier verstaan de Nederlandse Bisschoppenconferentie. En die bisschoppen hebben zich voor 'n keer geconformeerd aan de beslissingen van de Staat door de verordonneren dat er in dit land dit jaar geen kerstnachtmissen zullen zijn.

De pastoor van Oerle was het daar niet mee eens, zo lees ik ik het ED, en kondigde dus toch die kerstviering aan. Oei, dacht de koster en hij stuurde daarover een mail naar het bisdom. Met als gevolg natuurlijk dat de pastoor tot de orde werd geroepen, het besluit werd teruggedraaid en de nachtmis krijgt ook voor de gelovigen in Oerle een digitale versie.

De pastoor gaat weliswaar door de knieën, zij het alleen voor god en de bisschop. Niet voor de koster, want die kreeg van het kerkbestuur een aangetekende brief die het laatste restje van het kerstfeest voor hem vergalt. Men wenst - ongeacht 's mans respectabele verdiensten voor de  parochie - niet langer van zijn ijver gebruik te maken.

Kous af? Er volgt nog 'een gesprek' en intussen is het ook nog even afwachten hoe de parochiegemeenschap op deze klokkenluidersaffaire reageert.

Lege winkelstraten

 Onwennig, die lege winkelstraten. Toch is het nog maar zeven jaar geleden dat de winkeltijdenwet zodanig werd veranderd dat de gemeenteraden de zondagsluiting, sterker dan met koopzondagen, konden opheffen. Zoveelste erfenis van Amerika, waar men al tientallen jaren van geen ophouden weet, ook niet qua werken. Black Friday, dat ons nu de das heeft omgedaan is er daar ook een van. Mijn standpunt kan mijn vaste kliënteel bekend zijn: er moet een dag zonder gejaag en gejakker zijn.

Heeft met godsdienst of zondagse kerkgang niks te maken. Wel breng ik in herinnering dat die lege straten tot voor enkele tientallen jaren heel gewoon waren, als gevolg van wat toen zondagsrust heette. Bij sommige godsdienstige gezindten kon dat doorslaan. Ik had een gereformeerde vriend, bij wie je dag en nacht foto's voor de krant kon bestellen, maar 'nooit op zondag'. Katholieken gingen er wat soepeler mee om, al mocht de jaarlijkse kermis op zondag nooit eerder starten dan om 12 uur na de hoogmis.

Ik ben niet tegen verandering. De leegte van de winkelstraten is mede het gevolg van het verdwijnen van de bewoning van de binnenstad. Ooit woonden de ondernemers immers in het bovenhuis. Het zit er dik in dat de leegte in die zin binnen enkele jaren weer door wat levendigheid wordt vervangen. Er is een trend waarneembaar tot het creëren van woningen in de binnensteden.

Wat tot dusver niet verandert, is het verkeer. De intensiteit is onvergelijkbaar met de 'rust' tijdens de eerste, zogenaamd slimme lockdown. Op dit moment, bij een uiterst zwakke wind uit het zuiden zijn de auto's op de A58 hier binnenshuis te horen. De filemeldingen gaan opnieuw gepaard met het constateren van ongevallen. 'Komt door die verrekte telefoontjes,' zei deze week mijn zoon, die denkt dat van de slimme controlesystemen van de politie slechts twee sets beschikbaar zijn. 'Voor heel Nederland!'

Kaarsen

In de krant stond een fors alarmerend verhaal over de schadelijkheid van kaarsjes branden voor het binnenklimaat. Er wordt ons steeds meer afgepakt, zei Dorhout, de geur van zijn sigaar opsnuivend. Stikstof! Dit soort warmte is er dus ook al niet meer bij. Steeds meer bergafwaarts sinds Kerstmis Kerst is gaan heten. Het begon geloof ik zo'n veertig jaar geleden: 'Wat doen we met oma met de Kerst?' Gek, in andere talen zie je dat voor zover ik weet niet. Christmas blijft Christmas en Weihnachten Weihnachten.

Ooit bestond de kerstboomverlichting uit kaarsjes. Tot ontsteltenis van ons dienstmeisje (die waren er nog voor de gewone burgerij tot in de jaren veertig van de vorige eeuw) dat van een boerderij met rieten dak kwam. Stak mijn broer zo'n eveneens in de boom hangende, sterretjes producerende vuurpijl aan – zogenaamd koud vuur, maar niet heus – en krijste ze: 'Daar eddet al.' Voor de volledigheid moet wel even worden vermeld dat onder die boom een emmer water klaar stond.

Het gezanik over de te magere Kerst wegens corona, doet mij terugdenken aan Kerstmis 1944, inclusief de dreiging die toen uitging van het Ardennenoffensief. Met Poolse en Engelse bevrijders rond de boom. Kerstballen? Onmogelijk. De versiering bestond uit één-dimensionale kartonnen frutseltjes beplakt met van die schitterdingetjes. Niks kaarsjes of lichtjes, De enige verlichting in de kamer kwam van een peertje, dat aan de onderkant van een kroonluchter was gemonteerd. Gevoed door de aggregator van de Suikerfabriek. Toch was er meer sfeer, dan duizend kaarsjes hadden kunnen bieden.

Tegen dat stikstof, verspreid door brandende kaarsen is tegenwoordig een best aanvaardbare oplossing, al komen er batterijtjes aan te pas. Er zijn immers elektrische imitaties van kaarsen, zo echt dat een buurvrouw eens vreesde dat er brand was, toen we ze waren vergeten en ze 's nachts in de vensterbank stonden te flakkeren. Tegen echte kaarsen die flakkeren wordt trouwens expliciet gewaarschuwd. 

Hoe ver reikt bomenbescherming?

Bij de teloorgang van de meer dan 150 jaar oude beuk naast café d'Ekker aan de Nieuwstraat in Best, plaatste ik al de kanttekening dat de gevolgen van de meerjarige droogte wellicht bestreden hadden kunnen worden door tijdig water toe te voegen.

Ook de ziekte van de dezer dagen gerooide zomereik aan de rand van de wijk Heivelden is natuurlijk niet van vandaag of gisteren. Beiden stonden op de lijst van beschermde bomen van de gemeente Best. Boomchirurgie is al tientallen jaren een bekend fenomeen. Is hier in deze gevallen ooit aan gedacht?

Hoe ver reikt in Best de bomenbescherming? Wat voor zin heeft het, hiervoor een lijst op te stellen en verder gods water al dan niet over gods akker te laten lopen?