Met de neus op de feiten

Hebt u dat nou ook, dat je de afgelopen dagen nauwelijks aan iets anders kunt denken dan aan Limburg, aan Westfalen en de provincie Luik, waar de mensen, voor zover nog in leven - want het dodental blijft maar oplopen - bijna letterlijk tot aan hun nek in de ellende zitten?

Wie de watersnood van 1953 heeft meegemaakt en ook de solidariteit van toen heeft ervaren (Beurzen open, dijken dicht) herkent iets. Niet om daar over op te scheppen, maar ik heb als 18-jarige toen bij het licht van militaire schijnwerpers zandzakken staan vullen achter Steenbergen. Het zeewater kwam toen tot bij Breda. Nu zijn de Zeeuwen in Limburg toegesneld. Waarvan acte.

Hoe zou het nu in Blankenheim zijn, dat aardige stadje in de Eifel achter Monschau, waar de Ahr als een vriendelijk stroompje ontspringt? Om nu luttele kilometers verderop, in Bad Neuenahr, op een tot dusver onvoorstelbare manier toe te slaan. De wederopbouw gaat daar járen duren, las ik ergens. De Duitsers zijn daar trouwens sterk in. Neem het rustieke wijnstadje Rüdesheim aan de Rijn, dat in de Tweede Wereldoorlog totaal plat werd gebombardeerd en volledig uit zijn as herrees. 

Het leek even, of ik de Ahr iets in de schoenen wilde schuiven, maar de oorzaak is natuurlijk de enorme regenval van de afgelopen week en, jawel, de klimaatverandering. Volgens een waarnemer moet de demissionaire Minister President dat laatste, zij het nog wat aarzelend, hebben toegegeven. We worden met de neus op de feiten geduwd. Ik begin waarempel ook al last te krijgen van autoschaamte.

Zoals bekend, heeft de overheid nogal wat te doen om het vertrouwen van de burger te herwinnen. In een NOS Journaal verscheen zaterdagmiddag een woedende Limburger, die zowel rijk, provincies als gemeenten de les leerde met opmerkingen als ‘dat stapt hier als haantjes rond, maar doet niks’.  De NOS vond geen aanleiding dat in prime time nog eens te laten zien. Maar het ziet er naar uit dat weerkundige Gerrit Hiemstra door de harde werkelijkheid, ook voelbaar aan de hittegolven aan de westkant van het Amerikaanse continent, niet langer als roepende in de woestijn hoeft te fungeren. 

'Ga goed voorbereid op reis'

 'Ga goed voorbereid op reis.' Jaja, geldt natuurlijk altijd, maar in coronatijd is het al helemaal 'n puzzel. Zeker bij code rood, zo niet in het binnenland, dan wel elders. 

De eerste incidenten van deze vakantie zijn al gemeld, zij het niet corona regaderend. Zoals dat van een stel langs de Autoroute du Soleil, in de buurt van Lyon. De geleende camper was bij vertrek van de Zuid-Franse camping uiteraard volgetankt, maar hij reed een op zes en dan moet je niet verbaasd zijn als de naald vervaarlijk snel naar het nulpunt daalt. Dan toch maar even bijtanken, voordat je hulpeloos op de vluchtstrook komt te staan, met zoefzoef het voorbij  razende verkeer.

Kijk je raar op als die naald maar de verkeerde kant uit blijft wijzen. Er is iets kapot. Vooruit, naar de uitrit direction Lyon Centre en de depannage gebeld. 

'Waar staat u?' 

'Uh...'

Uiteindelijk verschijnt de sleepauto en gaat het de autoweg weer op: 30 km terug naar een dorpje, alwaar zo'n garage met het veelbelovende opschrift Toutes Marques. Er is ook een pomp. De garagist ziet de alarmerende dieselstand en besluit het niveau via de tankdop te peilen. Leeg! Vervolgens gaat hij naar het waterreservoir, ruikt... 

'U hebt de diesel in de verkeerde tank gedaan.'

Ja, sorry, ik niet maar mijn man, die is van het tanken. Ik ben van het betalen.

Zoiets kan natuurlijk wel 'voorlopig' worden opgelost. Het schoonmaken van de watertank is iets voor thuis.

Als de vrouw in haar korte broekje aan de kassa staat af te rekenen, hoort ze ondanks haar beperkte Frans een monteur met een grijns zeggen: 'Hij weet nog niet waar-ie hem in moet hangen.'

' 

Weer iets voor op het bordje van de formateur

Over tuig van de richel gesproken, er zijn mensen die het gisteravond bestonden het getroffen lichaam van Peter R de Vries te filmen. Dat ze de kans gekregen hebben, trouwens.

De beschoten journalist die nu vecht voor zijn leven, dixit de burgemeester van Amsterdam, is als ‘misdaadverslaggever’ niet helemaal onomstreden, wekt bij voorbeeld de irritatie van sommigen met zijn als ijdel ervaren optredens in talloze tv-shows, maar geldt dat laatste niet voor meer BN-ers, al dan niet beroepsmatig in de schijnwerpers? Die nu met hun reacties nauwelijks verder komen dan geschokt. De tegenstanders van de vrije journalistiek, te zoeken onder  figuren die ‘tuig’ roepen en onder de alles ontkenners, zetten hun scheldpartijen intussen voort.

De aanslag op De Vries is het voorlopig – moeten we vrezen – dieptepunt van de hatelijke bejegening van journalisten die niet meer en niet minder dan hun werk doen. Ook Peter R is naar eigen zeggen herhaaldelijk bedreigd en zou politionele bescherming hebben geweigerd.

De vraag rijst nu of de overheid willekeurig kan beslissen over het al dan niet beveiligen van publieke figuren, van wie het evident is dat ze gevaar lopen. Deze vraag is niet los te zien van de bestrijding van de steeds uitdijende georganiseerde misdaad en dat lijkt mij het zoveelste vraagstuk voor op het bordje van de nog steeds aanstaande kabinetsformateur. Inclusief bezetting van het politiecorps, inclusief zijn bevoegdheden, waaronder controle op verboden wapenbezit. 

Katjevangen

De banken zijn nog niet af van de Consumentenbond, die volgens een krantenbericht zich verzet tegen plannen om geld te gaan vragen voor het uit de muur trekken van baar geld.

Er zijn immers genoeg mensen, die al dan niet om principiële redenen, niks moeten hebben van dat gedoe met een pinkaart, zeker niet sinds het mogeljjk is te betalen door een simpele aanraking met een apparaat bij de caissière. Begin ik sowieso niet aan. Betalen zonder pincode, ja daag.

Wanneer was dat ook weer, in de jaren zestig, dat de baas je meedeelde dat je een bankrekening moest nemen, wilde je op de eerste van de maand verzekerd zijn van je loon? Het kwam in de plaats voor het katjevangen, zoals mijn goede, helaas niet meer onder ons zijnde collega Toon Kloet het op het toenmalige Dagblad De Stem in Breda het noemde.

In Leeuwarden, waar ik in de jaren vijftig werkte, kwamen de katjes met de krantenauto over de Afsluitdijk vanuit het hoofdkantoor in Hoorn. In het begin was dat 200 gulden, maar ja toen bedroeg de huur van het bovenhuisje waar ik toen – eenmaal getrouwd – woonde nog 40 piek. Ik weet nog dat ik ‘de ouwe Stumpel’, zoals mijn toenmalige baas werd aangeduid, de gestopte mouw van mijn colbertje liet zien, teneinde enige salarisverhoging te verkrijgen. (Het hielp, vertel ik er voor de volledigheid bij.)

De laatste die bij de Nieuwe Eindhovense Krant aan de Wal met gedempt gejuich werd begroet als-ie met z’n kistje enveloppen het redactielokaal binnenkwam was de heer Schutjes. Over het grotere geld, bij voorbeeld bij de financiering van een auto, ging daar de heer Faessen, die je dan een cheque van de bank Van Mierlo en Zoon, tegenover de krant gelegen, overhandigde. Voor wie het wil weten: Van MIerlo werd later overgenomen door de Twentsche Bank die op haar beurt overging naar de Algemene Bank Nederland. Dat markante, je kunt wel zeggen monumentale bankgebouw stond toen ik het laatst terugzag ernstig te verkommeren.

Sic transit gloria mundi. Volgens Wikipedia mag je dat ook lezen als ‘zo vergaat de heerlijkheid’. 

Groen

Groen is in. Vooral praten over groen. De betekenis van bomen voor de zuivering van lucht. Wonen in of nabij het groen als verkoopargument voor nieuw te bouwen huizen.

Sinds kort bestaat er een gelikte website van projectontwikkelaars, die in de startblokken staan om invulling te geven aan het Bestse bestemmingsplan Aarlesche Erven, waar 880 woningen moeten verrijzen. Ja, met sch, want een verwijzing naar het o zo groene verleden van Brabant hoort erbij.

De naam Aarlesche Erven is afgeleid van de nabije buurtschap Aarle. In de voorbereidingsfase van dit plan is in de gemeenteraad gewezen op de historische (14e eeuw!) en landschappelijke waarde van dat gebied en gepleit voor het in stand houden van een behoorlijke buffer. Het ziet er naar uit dat daar gevolg aan wordt gegeven, maar wat de invloed is van zo’n forse uitbreiding van de bebouwde kom op de groene omgeving blijft natuurlijk afwachten. Het motto van genoemde website - Levendigheid en gezelligheid van de stad. Rust en ruimte van de natuur – komt bij mij over als een contradictio in terminis.  

In de nabije gemeente Oirschot, aan de Eindhovensedijk (straks louter fiets- en wandelgebied) lijkt iets vergelijkbaars van de grond te komen. Er is daarvoor onlangs een varkensboer voor weggekocht.

En, over groen gesproken, na ongeveer een halve eeuw gaat mede-eigenaar Defensie nu dan toch uitvoering geven aan wat wordt gepresenteerd als de herinrichting van de Oirschotse Heide. Aan dat plan blijkt (verassing) al ‘n soort inspraakronde met omwonenden, andere belanghebbenden en een aangrenzende landgoedeigenaar (‘s-Heeren Vijvers) te zijn voorafgegaan. Er moet daar met nieuwe typen legervoertuigen worden geoefend en daarbij moeten recreanten en een terrein waarop de troepen van Koning Willem I nog waren gelegerd worden ontzien. Ga d’r maar aan staan.

Ik had het over vijftig jaar geleden. Toen ontstond er in de streek enorme deining rond een plan dat door Defensie plompverloren werd gedropt als ‘uitbreiding oefenterrein’. Ik zie nog de bekende Eindhovense leraar Nederlands en kunstcriticus Lambert Tegenbosch temidden van zijn leerlingen een wat toen heette ‘n sitinn houden op de hei. Nooit meer iets van die uitbreiding gehoord, tot nu dan.

Er wordt heel wat over groen gepraat, maar of het groener wordt….? 

'Wat een Wonderlijke Wereld'

 In de regionale krant had je vroeger een rubriek Wat een Wonderlijke Wereld. WWW. Wat er zo wonderlijk was, moet je mij nu niet meer vragen. Wonderlijker dan in 2021 lijkt me ondenkbaar.

Neem nou het zoveelste onderzoekje dat ons vertelt dat mensen de overwaarde van hun huis cashen (uiteraard weer Engels in de krant) om daarna goedkoop te gaan wonen. Hoe kan zoiets bij huurprijzen voor ‘n paar vierkante meter die in sommige steden tegen de 2000 euro lopen? Weg met die onzin. En anders, wie z’n gat verbrandt moet straks maar op de blaren zitten.

Mensen die investeren hebben in principe natuurlijk groot gelijk, Wat moet je anders met je zuur verdiende opgespaarde geld, waarvoor je zelfs moet betálen als je er teveel van op de bank zet? Straks mag je er niet meer dan 12.000 euro per jaar van uit de muur trekken, anders: betalen. De ouwetjes zullen er wellicht van gevrijwaard worden… ja, die staan in de rij om successievelijk 12 mille te cashen.

Vooraanstaande economen hebben Rutte en Kaag na afgezwaaide informateur Hamer nog wat extra huiswerk gegeven met de waarschuwing, niet nog meer geld te pompen in de economie: overbodig, dus over de balk. Die economie is immers – WWW - booming om in stijl te blijven.

Intussen blijft de rente ‘gewoon’ laag, zo niet negatief. Tot grote frustratie van de president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot, die al in 2018 waarschuwde dat de wereldeconomie dat helemaal niet nodig heeft. Maar ja, Knot is maar een radertje in de hierover beslissende Europede Centrale Bank.

Nog meer WWW anno 2021? Met investeren heb je in principe gelijk, schreef ik hierboven. Maar reken niet te vast op die goedkope (hypotheek)lening, want de boel kan zomaar omslaan. En het kan handig zijn, wat achter de hand te houden als je bij die energie-transitie voor het blok komt te staan. Ach, ik onnozelaar, zeg maar wat. 

CultuurSpoor Best geamputeerd

Wat is belangrijker, het doorgaan van de Bestse kermis in 2021 (coronaproof trouwens) of de culturele activiteiten van CultuurSpoor, oftewel de Culturele Hotspot, oftewel de CultuurBank? Een gewetensvraag, ook politiek. Die vraag is, althans voorlopig vind ik, beantwoord. Op 19 april heeft de gemeenteraad dat gedaan door de cultuur van CultuurSpoor enig uitstel van executie, een kleine 35.000 euro ter aanzuivering van een jaarlijks tekort, bij motie gevraagd door BestOpen, PvdA en D66, met 14 - 7 te weigeren. Je kunt van een amputatie spreken.

Details over de discussie in genoemde, digitale raadsvergadering kan ik niet geven. Ik was er niet bij en voor de behandeling moet je de video-opname van begin af aan afspelen en dat is me te gortig. Zoektermen op de website van de gemeente Best leveren niets op.

Ooit had Best samen met Oirschot een school voor muziek en dans, gehuisvest in een nieuw gebouw. Dat is recentelijk gesloopt; hopelijk groeien er op het braakliggende terrein binnenkort vrij te plukken veldbloemen, in afwachting van een aanpassing van het bestemmingsplan Naastenbest, want – en dat is natuurlijk wel positief – er zijn sociale woningen gepland.

Maar het moest cultureel gezien, pakweg 'n decennium geleden, allemaal anders en het zag er bij de huisvesting van CultuurSpoor Best in de voormalige Rabobank aan de Raadhuisplein zonnig uit. Er kwam ook fysiek een doorbraak naar de aanpalende bibliotheek en de combinatie is in de organisatorische praktijk ook een succes.

Achteraf komt die Culturele Hotspot toch over als een plaatselijke hype. Oorzaak: geld. Dat bepaalt ook in de gemeente Best de prioriteiten.

In een persbericht heeft CultuurSpoor Best (CSB) geprobeerd, een positieve draai te geven aan het onomstotelijke gegeven dat ze door het schrappen van muziek- en dans is geamputeerd. Het wekt op zich bewondering dat men daar de moed niet laat zakken. CSB zonder C mikt op de bevordering van de leesvaardigheid van de jongeren, waarmee het zoals bekend treurig gesteld is. Dit in samenwerking met het onderwijs. Vooruit, laat Cultuur in de naam maar blijven.

Maar is hiermee de kous af? Helemaal niet. De politiek dient zich blijvend te realiseren dat de C van cultuur in deze gemeente even belangrijk is als de C van Corona. Prettige vakantie en prettige kermis.