Geheimzinnigheid rond 'de burgemeester'

 De burgemeester van Bergeijk stapt op. Waarom? Dat blijft min of meer in het vage. Officieel heet het dat het haar – mevrouw Arinda Callewaert – ontbreekt aan voldoende steun van de gemeenteraad. ? Het Eindhovens Dagblad heeft er geen vinger achter kunnen krijgen, want 'iedereen houdt de kaken op elkaar', schrijft het. Behalve dan de twee wethouders, alweer min of meer; zij zeggen het vertrek van de burgemeester te betreuren en daar blijft het bij.

Ik vind dit soort geheimzinnigheid rond het burgemeesterschap onaanvaardbaar. Het tekent toch de, laat ik zeggen negentiende-eeuwse cultuur rond dit ambt, die immers nog steeds een zo goed als besloten karakter heeft. Een burgemeester wordt vanuit 'Den Haag' benoemd op voordracht van de gemeenteraad, die bij de sollicitatieprocedure daartoe een commissie aanwijst. Geen enkele vorm van openbaarheid. Wie kan er nu nog beweren dat deze gang van zaken bij de tijd is?

Er is alweer geruime tijd geleden in Nederland geëxperimenteerd met burgemeestersverkiezingen. Onder meer in Best. Dat is achteraf geen succes gebleken, in die zin dat 'de inwoners' de voorkeur gaven aan een 'aardige mevrouw', van wie ik alleen heb onthouden dat ze op gemeentelijk niveau het gejij en gejou invoerde, iets wat de waarnemer die haar opvolgde – iemand die uit een geacht bestuurlijk nest kwam – onmiddellijk terugdraaide.

Er moet iets gebeuren rond het burgemeesterschap. Wat? Dat mogen deskundigen en politici (meestal niet dezelfden) uitzoeken.

Groene baretten

De Brabantse dagbladen melden vandaag (de combinatie heeft ook z’n voordelen, moet ik toegeven) dat er dit jaar met 14 te weinig aanmeldingen zijn voor het Korps Commandotroepen (KCT), terwijl er jaarlijks 40 nodig zouden zijn. Merkwaardig, in aanmerking genomen dat het de laatste weken in de media veelvuldig gaat over ‘voorbereidingen’ op de niet ondenkbare mogelijkheid van een oorlog in West-Europa.

Commandotroepen, wat is dat? Een speciale eenheid van de landmacht, in principe ontstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar effectief in 1949, dus 75 jaar geleden. Sinds jaar en dag gevestigd in de Engelbrecht van Nassaukazerne te Roosendaal. Taak: het uitvoeren van speciale operaties ‘die een grote mate van zelfstandigheid, voortzettingsvermogen en expertise vergen’, lees ik op Wikipedia. Elitetroepen dus. Als je hiervoor koos (en werd goedgekeurd!) was je iemand bij de vervulling van de toenmalige dienstplicht. Gevolg algemene bewondering.

Het kan niet anders of er komen bij mij herinneringen naar boven. Aan leden van het roemruchte korps, die – de kenmerkende groene baret op – het reusachtige kampvuur verzorgden op Sint-Jorisdag (23 april) van wat tegenwoordig Scouting heet in het bisdom Breda. Jonge mannen waar je diepe bewondering en respect voor had.

Er gaan stemmen op tot het reactiveren van de dienstplicht, die nog wel bestaat maar de jongens en meiden (tegenwoordig) zijn momenteel gevrijwaard van opkomst. Als dat gebeurt, waar zou je dan liever willen ‘dienen’, mits je interessant en gezond genoeg wordt bevonden om naar Roosendaal te gaan? Weer es wat anders dan zuipen en vapen. 

De kunst van 't niet geleefd worden

Hebben eendrachtig besloten, de kerstboom voortaan te laten voor wat-ie is. Alleen het stalletje komt uit het hok, want dat is door Ons Pap (van Levensmaatje) gemaakt en het opstellen ervan geschiedt vooral tot zijn nagedachtenis.

Wat zit er achter? Voor mezelf sprekend: mijn leven lang heb ik geprobeerd de kunst te beoefenen van 'niet geleefd te worden'. Me niet door iets of iemand te laten opjutten. Dat valt tegenwoordig niet mee, als je in aanmerking neemt wat er in de media, in het bijzonder op de tv allemaal glitterend voorbij komt. Vooral in de laatste maanden van het jaar. In het algemeen beweer ik als nieuwsfreak dat seizoensonderwerpen doorgaans geen nieuws bevatten. Commercialiteit of daarvan op z'n minst afgeleid.

Zal ik het nog verder toelichten? Lijkt me niet nodig. Wat me wel nog relevant lijkt? 'Gezelligheid' is niet afhankelijk van een versierinkje meer of minder. En ik gun iedereen z'n plezier. Wat dat betreft doe ik van harte mee in het koor dat het lied van de verdraagzaamheid zingt. 

Blijf van hun avvekaatje af

Ouderen zouden de alcohol moeten afzweren, zo luidt de nieuwste trend. De eerste gedachte die me bij het lezen van deze berichten opkwam was: blijf van hun avvekaatje af. Laten we het er eens rustig over hebben.

Wel eens zo'n bezoekje of feestje meegmaakt, waarop oma dat gele spul naar binnen werkte. Genietend tijdens de conversatie? Láát ze toch. Er wordt al zoveel als 'ongezond' aangemerkt, dat het leven of wat daarvan nog rest veraangenaamt. Die cultus herinnert me aan een toneelstuk van mijn vader, waarin een oude man zwijgend aardappelen zat te schillen, totdat hij het laatste exemplaar in de emmer gooide met de woorden 'Dan maar kapot!'

Nu ik het toch over m'n vader heb, die haalde de 89. Een van de laatste keren dat ik hem bezocht, daalde hij de trap af grijnzend, met een fles oude jenever als een baby in z'n armen. Hij nipte er meer van dan goed voor hem was, maar bleef helder van geest tot op z'n sterfbed. Zei daar tegen 'n schoonzoon: 'Als het waar is wat ze ons over de hemel hebben verteld, dan hebben ze daar telefoon. Bel ik je niet op, behoud dan je reserves'.

Ja 'als het waar is', hebben ze daar advocaat.

Nog net niet op ramkoers

Om nou te zeggen dat de Nederlandse gemeenten op ramkoers liggen met het kabinet Schoof, lees de regering, is wat overdreven, om niet te zeggen dat men 'zo niet elkaar omgaat'. Wat dat betreft is er enig verschil met het soort bejegeningen dat tot veler ergernis tegenwoordig usance lijkt te worden in de Tweede Kamer en bij de activiteiten van sommige politici op de social media. Maar spannend is het wel, gelet op het feit dat men voorlopig is gestopt met de gesprekken over het zogenaamde Integraal Zorg Akkoord (IZA), een besluit van de algemene ver4gadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Wat er verder gebeurt, wordt wellicht duidelijk tijdens een TK-commissievergadering op 4 december met de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Fleur Agema en/of de Staatssecretaris van Langdurige rn Maatschappelijke Zorg, Vicky Maeijer (beiden PVV).

Ik citeer, enigszins vrij, een brief van de VNG aan de desbetreffende kamerwoordvoerders: Gemeenten staan inhoudelijk nog altijd achter het IZA, maar de noodzakelijke instapvoorwaarden zijn door het rijk onvoldoende ingevuld. Het blijkt dan onder meer te gaan om de algehele financiële situatie van de gemeenten en om 'voldoende middelen voor preventie en gezondheidsbeleid'. De gemeenten constateren dat de situatie zelfs verslechterd is door aangekondigde bezuinigingen.

De zorg is niet het enige onderwerp, waarover de gemeenten met het kabinet in de clinch liggen. Zo verzetten de burgemeesters van 46 grensgemeenten zich tegen het plan van minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie (wederom PVV) om met ingang van 9 december over te gaan tot controle aan de Duitse en Belgische grens. Ze vrezen grote vertragingen bij het woon-, werk- en schoolverkeer.

Waarschijnlijk wordt de soep niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend, want de Koninklijke Marechaussee heeft niet genoeg mankracht om dat allemaal uit te voeren, bij een aantal van maar liefst 800 grensovergangen. Onlangs reed ik met mijn zoon naar Frankrijk, waar de grenscontroles al zijn ingevoerd. Geen centje pijn bij het passeren van de grens met Luxemburg. De 'douanegebouwen' daar zijn, voor zover ik het kon zien, trouwens gesloopt.

Nieuws maken

Onderzoek, al dan niet tegen betaling (geweldig verdienmodel) is een geijkt middel om nieuws te maken. Zo las ik ergens dat mensen op het platteland gelukkiger zijn dan in de stad. Onderzoek in NL Op naar Ugchelen, om met Maarten van Rossem te spreken, die soortgelijke sferen heeft waargenomen in de zogenaamde overflystates van de VS. In Ugchelen geen bommen aan de deur, moet je maar denken al is dat een kwestie van nog even afwachten.

Het plaatsen van vuuwerkbommen is namelijk bezig ook een gewoonte te worden in de zogenaamde bovenwereld, die daardoor onderdeel lijkt te worden van de onderwereld. Het onderscheid vervalt, maar dat wisten we al via het verschijnsel ondermijning. En van de bedreiging van (ook plattelands-) burgemeesters, waarover dikke krantenkoppen zijn gemaakt. Overigens, dat van die bommen in de bovenwereld hebben de media dan weer (gratis!) van de politie, die maar al te graag wil laten weten hoe druk ze het heeft.

Toch nog maar even over dat platteland. Ugchelen niet te na gesproken – ik ben zoals gezegd in afwachting - maar bestáát d'n buiten nog? Dit even in afwachting van de zekerheid dat de bewoners daar zwelgen in het geluk. Klopt het geluksprofiel, haast je dan richting U., want de huizenprijzen zullen er rap gaan stijgen. Weer een bericht. Allemaal best, als je het maar geen onderzoeksjournalistiek noemt.

Minder onzin dan het lijkt

 Als je deze openingskop in het Eindhovens Dagblad leest, denk je regelrechte onzin: 'Sluit Eindhoven Airport en bouw daar woningen'. Hoe noemen ze dat tegenwoordig, mediaframing? Maar neem je de nuancering, ook die op een binnenpagina, door dan valt het mee. De krant onderzocht de opvattingen hierover bij een aantal ondernemers. Er zijn er bij die wel degelijk iets voor het idee voelen; anderen willen er in dit onvoldragen stadium (niet aan de orde, geen politieke beslissing) niet eens over praten.

Het kan niet anders – hoewel, het ED doet dat niet – of je moet pakweg een halve eeuw terugdenken, toen dezelfde krant, met name de toenmalige hoofdredacteur Ton Brouwers, gesteund door wetenschapsjournalist Caspar Schuuring, zich vergeefs verzette tegen het toekennen van een burgerluchtvaart-functie aan de militaire basis Welschap. Brouwers' zoon Bart bevestigde mij ooit nog te beschikken over 'een zolder vol boze commentaren'. Verzet met krant en tand. De economie won met Frits Philips in de voorste gelederen. Nu spreekt iemand over het 'herstellen van een fout'.

Aanleiding tot het opnieuw aanwakkeren van de discussie is het feit dat vliegbasis/Airport over drie jaar voor vijf maanden op slot gaat wegens onderhoudswerkzaamheden. Het hoofdbezwaar tegen het vliegveld blijft, afgezien van de ernstige luchtvervuiling, dat het te dicht bij de stedelijke bebouwing van Eindhoven en Veldhoven ligt. Terwijl het een perfecte plaats zou kunnen zijn om er de woningnood te bestrijden met de bouw van wat je gerust 'een kleine stad' zou kunnen noemen.

Als alternatief voor de hoofdzakelijk toeristische vluchten (wel vorig jaar 7 miljoen) van en naar Eindhoven wijst men naar onder meer Maastricht/Aachen Airport, dat momenteel noodlijdend is en op 60 km afstand ligt. Wat wellicht als een bagatel wordt beschouwd is het uitgummen van de militaire vliegbasis in een tijd waarin defensie juist op zoek is naar uitbreidingen in ons krappe land.

Geen onzin dus, dit idee, maar wel krikkel, zodat er nog heel wat water door de Dommel en de Demer zal stromen voordat iemand van de beslissende macht er zijn vingers aan zal willen branden.