Ikke, ikke

KRO-NCRV laat haar tv-programma’s de laatste tijd vooraf gaan door het aanbevelingszinnetje Laten we wat meer naar elkaar omkijken. Blijkbaar nodig.

In de krant staat vandaag een interview met een tv-maker. Ik lees doorgaans dat soort stukken niet, maar deze keer werd mijn aandacht getrokken door een prominent weergegeven opmerking van die man: ‘Nederland is in de war. We luisteren niet meer naar elkaar.’

Ikke, ikke. Een veelgehoorde klacht, vooral als het gaat over verkeersdeelnemers onder elkaar.
Om bij dat verkeer te blijven, je maakt dat ikke-ikke bijna dagelijks mee. De wielrenner, die voetgangers op een buitenweg tegemoet komt en roept ‘Van de weg af.’ Mensen die midden op de rijweg in een woonwijk staan te buurten en geweldig misbaar maken als je met je claxon voorzichtig aangeeft dat je er aan komt. Naast elkaar fietsende vrouwen die op een pad door de wijk naar bejaarde wandelaars roepen: ‘Achter mekaar lopen.’

‘Laten we wat meer naar elkaar omkijken.’ Er bestaat een toneelstuk van John Osborne, getiteld Omzien in wrok. Doe ik niet hoor. Loop of rij gewoon door.

PS. Of de duvel ermee speelt, draait Radio 4 vanmiddag Elgars Land of Hope and Glory. Maar ja, da's een andere soort chaos.

Burgemeestersportretten als automatisme

Niet voor het eerst constateer ik dat het laten schilderen van burgemeestersportretten in Best een automatisme is, waaraan de gemeenteraad helemaal niet te pas komt en waarvan de kosten listig zijn verborgen in een totaalpost. In dat laatste is het gemeentebestuur een ware meester, getuige de geringe doorzichtigheid van de kosten van wethouderswisselingen in 2017-‘18.

Het Eindhovens Dagblad meldt vandaag prominent in zijn regiokatern dat de onlangs vertrokken en omstreden burgemeester Anton van Aert nu ook zijn conterfeitsel heeft gekregen.
Het maakt de verantwoordelijke  bestuurders allemaal niets uit. Of de burgemeester slechts enkele jaren waarnemer was (Kortmann), hij/zij onder vage motieven met de stille trom naar elders hopte (Demmers) of vertrekt na met de raad in de clinch te zijn geraakt wegens  niet voldoen aan de gemeentewet.

Benieuwd, welk raadslid zich nu weer geroepen voelt in het weekblad Groeiend Best te verklaren,  ‘de burger recht in de ogen te kunnen kijken’.

Duiding is iets anders dan duidelijkheid

‘Hoe het ongeluk is kunnen gebeuren is nog niet duidelijk.’ Hoe vaak zullen we dat nog moeten horen of lezen. En daarna lees of hoor je er nooit meer iets over. Of het zou over de chaos moeten gaan bij Luik, waar een Nederlandse trucker een ‘geel hesje’ doodreed en de politie de verkeerde man oppakte. ‘Blunder!’

Je kunt er de wekker op zetten, de filemeldingen in de ochtendspits waarbij ongelukken terloops en routinematig als oorzaak worden genoemd. Vanmorgen: ‘auto over de kop bij Oudenrijn.’ Aangezien files met tijdverlies van een half uur of langer miljoenen schade opleveren, wil ik details horen, is het niet direct dan toch achteraf. Hetzelfde geldt voor al die kapotte vrachtauto’s die volledige wegafsluitingen tot gevolg hebben. Van wie zijn die? Roemenen? Polen? Ik zit hier niet te stigmatiseren, want die buitenlandse chauffeurs – vaak voor een habbekrats ingehuurd door Nederlandse ondernemingen – zijn de laatste tijd regelmatig negatief in het nieuws. Hoe is de staat van onderhoud van die stilgevallen vrachtauto’s?

Het is lang geleden dat een verkeersongeluk verslaggevers en fotografen deden uitrukken; daar valt natuurlijk niet meer aan de beginnen. Het (incomplete) politiebericht, vaak ook al op Twitter geplaatst, moet volstaan. Maar daar betaal ik de krant niet voor. De dagbladjournalistiek denkt bij de hedendaagse snelle omloop van het nieuws via elektronische media dat het accent op duiding moet liggen. Maar dat is iets anders dan primaire duidelijkheid. Ontbreekt die, dan prijzen de reguliere media zich uit de markt.

Die testers kunnen me nog meer vertellen

Levensmaatje roept vanachter haar laptop: ‘MAKRO heeft volgens de ANWB Kampioen de Nationale Tanktest gewonnen.’

Voor alle duidelijkheid: de pompen van de MAKRO behoren tot de categorie wit, wat wil zeggen dat de kwaliteit van de merkloze brandstof wisselt, naar gelang de onderhandelingen met de raffinaderijen uitpakken. De aanprijzingen via de geluidsinstallatie in de groothandel, die allang geen groothandel meer is, bevatten dan ook geen mededelingen over kwaliteit; wel gaat het steeds over ‘onze superlage prijzen’.

De testers kunnen me nog meer vertellen. Die opvatting koester ik al veel langer dan sinds de roemloze neergang van de jaarlijkse oliebollentest van het AD. En van het lukraak tanken bij witte pompen ben ik genezen.

Hoezo? Moderne auto’s, zeg maar (oei!) de millennials, zitten vol elektronica, wat tevens inhoudt dat je bij het geringste foutje een alarmerende melding krijgt, die je naar de garage doet reppen. Olie niet OK? Piep!

Los van die elektronische boodschappen, kun je een mankement natuurlijk ook wel eens fysiek vaststellen. Zo had ik eens last van een stotterede benzinemotor, als je begrijpt wat ik bedoel. In de garage werd met de computer vastgesteld dat er sprake was van vervuiling. Of ik maar even een afspraak wilde maken voor een schoonmaakbeurt ad 1200 euro. Mooi niet.

Via via kreeg ik een gepensioneerde automonteur aan de lijn en het eerste wat die vroeg was: waar tank je? Dat gestotter hield onmiddellijk op, toen ik op zijn advies bij een willekeurige pomp een flesje schoonmaakspul voor in de tank had gekocht. En verder? Uitsluitend merkbenzine. ‘Want die moderne auto’s zijn hypergevoelig.’

Nooit meer last.

Het ultieme machogedrag

Vuurwerk is een mannending. Eigenlijk weten we dat allang, maar een onderzoek van het Eindhovens Dagblad heeft dat weer eens bevestigd. Twee op de drie vrouwen gaan zo ver in hun afkeer, dat ze achter een totaal verbod zouden staan.

Een liefhebber van vuurwerk verwoordt het zo: ‘Vuurwerk afsteken geeft een oergevoel.’ Ik zie een overeenkomst met het intrappen van het gaspedaal. Spelen met vuur blijkt het ultieme machogedrag.

Staat de vrouw dan toch geestelijk boven de man? Je zou het haast gaan denken. Ooit heb ik op ‘n feestje de ene vrouw eens tegen de andere horen zeggen: ‘Hóór ‘m nou toch weer eens.’  Instemmend geknik.

‘Wordt gelijk de kinderen’, moet Jezus eens hebben gezegd. Dat pleit dan weer voor de man.

Sonnenaar

Laatst zag ik een inwoner van Son (gemeente Son en Breugel) aangeduid als Sonnenaar. Zal wel kloppen, maar klinkt toch ‘n beetje raar. Verzin echter maar eens iets anders. Je kunt moeilijk terug naar de zestiende eeuw, toen een theoloog uit Son, genaamd Franciscus van de Velde zichzelf ‘herdoopte’ tot Franciscus Sonnius. Bekender is natuurlijk de humanist Desiderius Erasmus Roterodamus, die ongeveer in dezelfde tijd leefde. Dan hebben we nog bisschop Maarten Bouwens, ook uit die tijd, die werd geboren in Walik, een gehucht bij het Kempische Riethoven en als Riethovius of Rythovius door het leven ging.
Wijlen Toon van de Sande uit Best deelde mij eens mee, dat ik – hoewel daar toen al ‘n jaar of dertig wonende -  ‘ginne echte Baestse’ was. Nee, ik heb nimmer een geslachtsverandering ondergaan.
Ooit had ik een hoofdredacteur, die te kennen gaf dat een inwoner van Eersel geen Eerselnaar mocht worden genoemd. ‘Niks naar.’ Eerselaar dus. Dezelfde man vond ook, dat een auto niet in een kanaal kon belanden. Bij de correctie zei hij; ‘Dit is geen verzoek, maar een bevel.’  Wie mocht denken dat hij een autoritair persoon was, zij gerustgesteld. Aardige man, die op een redactiefeestje in een damescorset op tafel danste.
Soms worden inwoners van bepaalde plaatsen op verrassende wijze aangeduid. Zo is iemand uit Budel, Budelaar noch Budelnaar, maar Bulander. Dorpen worden ook wel eens ter plaatse anders genoemd: Soeremdonk = Zoerik, Spoordonk = Sporring. Zoerikker? Sporringse? ‘k Zou het niet weten.

Warme buurt

Een Geldrops raadslid veroorzaakte in de jaren zestig nogal wat consternatie, toen hij bij de bespreking van een bestemmingsplan vroeg, komt er ook een warme buurt? Inderdaad, enige dubbelzinnigheid kan deze term niet worden ontzegd. (Ja, wie streekverslaggever is geweest, kan net als de reiziger veel verhalen.)

Over buurten gesproken, de Bestse wijk Wilhelminadorp viel dezer dagen de twijfelachtige eer te beurt, te worden aangeduid als volkswijk. Protest, want er kan in deze wijk de afgelopen tijd van alles zijn gebeurd wat zogezegd het daglicht niet kan verdragen, de aanduiding volkswijk heeft een zodanig negatieve bijklank dat ze stigmatiserend zou kunnen werken. Bovendien, criminele activiteiten, al dan niet drugs gerelateerd, zijn allesbehalve beperkt tot Best, laat staan tot Wilhelminadorp. Nuenen kreeg onlangs ook zijn portie, met een dode in een café, zodat de vraag of Eindhoven deze ‘probleemwijk’ wel aan zijn grondgebied moet toevoegen, het eerste was wat bij mij opkwam.

Laten we overgaan tot de orde van de dag. Komende zaterdag is het Groot Dictee der Nederlandse Taal, niet meer op de televisie maar op de radio en georganiseerd binnen het geweldige programma De Taalstaat van Frits Spits. Je kunt thuis meedoen, maar leuker is natuurlijk als Bestenaren naar Cultuurspoor aan de Raadhuisstraat te gaan en daar samen te proberen de tekst van Wim Daniëls foutloos op te schrijven.

Nu hoor ik van bevoegde zijde, dat het aantal aanmeldingen voor het dictee in de Bestse bibliotheek tot op heden nogal tegenvalt. Nee toch? Je zou haast gaan denken dat in Best alleen maar cultuurbarbaren en analfabeten wonen. Deze suggestie komt niet uit de lucht vallen, gezien de beschamend geringe belangstelling, onlangs, voor de Messiah van Händel door het Valkenswaards Kamerkoor en gekwalificeerde solisten in onze akoestisch perfecte concertzaal Lidwinakerk.

Ik hoop alsnog op een warme gemeente!