Poepangst

Een Gentse darmprofessor wist op Radio 1 Be te vertellen, dat 41% van de Nederlanders buitenshuis last heeft van poepangst. Vooropgesteld: de Vlaming gebruikt het woord poepen voor iets heel anders. Bekend is het verhaal over de verpleegkundige in een Antwerps ziekenhuis, die gillend wegliep toen een Nederlandse patiënt ‘ik moet poepen’ riep. De Belg zegt kakken of ‘naar het gemak gaan’.

De poepangst van de Nederlander heeft te maken met de hygiëne op openbare toiletten en met ‘menselijk opzicht’. Veel van die wc’s bevinden zich tussen onafgedekte schotten. Stel je voor, iemand anders hoort het onvermijdelijke scheetje, het zuchten of het plonzen van de poep.

Interessant: de Gentse professor waarschuwde tegen het ophouden van de ontlasting bij zelfs maar de geringste aandrang. Leidt tot uitdroging en uiteindelijk tot verstopping.

De VRT is altijd goed in aansluitende muziekjes die met de context te maken hebben. In dit geval ‘Wat is er lekkerder dan kakken’ van Brigitte Kaandorp.

Gemeentelijke fusie vergt lange-termijn-denken

In een eerder stadium heb ik mij afgezet tegen een eventuele fusie van de gemeente Boxtel met Best en/of Oirschot. Ik kom daar op terug. Nu Best op verzoek van Oirschot nadenkt over een mogelijk samengaan, rijst de vraag of een ‘ja’ wel tot een afdoende resultaat zou leiden. Wellicht is hier lange-termijn-denken nodig, zoals bekend momenteel niet de sterkste zijde van de hedendaagse politiek.

Een fusie van Best en Oirschot tot een gemeente Heerbeek (die naam is zo maar ‘n ideetje van mij) zou een inwonertal van ongeveer 50.000 opleveren. Volgens sommigen, onder wie qua bestuurlijke achtergrond niet de eersten de besten, is dat op lange termijn niet voldoende. Ik ben het daar dus bij nader inzien mee eens.

Het maakt de studie naar de mogelijkheden er niet gemakkelijker op. Hoever moet de herindeling in dit deel van de regio gaan en welke gemeenten zouden daarbij moeten worden betrokken? Nogal een puzzel. De gedachte aan Boxtel, dat niet zo gelukkig is met de samenwerking met het nabije Sint-Michielsgestel, sprak mij in eerste instantie niet aan, omdat daar sprake is van een heel andere streek die met Brainport Eindhoven niets te maken heeft. En die binding speelt bij Best en Oirschot wel degelijk een rol.

Er is volop aanleiding de gemeenteraden van Best en Oirschot veel succes te wensen bij het ontwarren van deze gordiaanse knoop. En de ‘denkkracht’ van de provincie Noord-Brabant lijkt me hier ook meer dan welkom.

OV: geen woorden maar daden

De media maken zich druk om het uitblijven van een verkiezingsprogramma van Omtzigts Nieuw Sociaal Contract (NSC). Nou ja, ik geef eigenlijk niet zoveel om dit soort beloften. In de politieke praktijk is namelijk zelden gebleken dat woorden ook in daden worden omgezet. Ik verdiep me dus niet in de mate waarin de 'relevante' partijen aandacht schenken aan de opwaardering – of zeg maar liever het herstel – van het openbaar vervoer.

Het probleem is overbekend. De privatisering is synoniem aan de uitkleding van met name het busvervoer, vooral op het zogenaamde platteland en tussen de steden waar gewerkt wordt. De afkalving brengt niet alleen de zwaksten in de samenleving en de scholieren (jongeren!) in de problemen, maar bevordert ook de groei van het autoverkeer, waarvan de ellende elk half uur op de radio is te horen, om van het door hem verhevigde stikstofprobleem nog maar te zwijgen.

Dankzij de Provinciale Zeeuwse Courant (naar hedendaags gebruik tegenwoordig PZC geheten) weten we dat de provincie aldaar een onzalig vervoersplan voor het OV heeft gelanceerd. Het komt erop neer dat alleen op hoofdlijnen grote bussen gaan rijden. Die lijnen, aldus de PZC, verbinden zogenaamde hubs. Dat zijn overstapplaatsen, waar reizigers met buurtbussen, haltetaxi's, deelauto's of fietsen naar toe worden gebracht of opgehaald. 'Dit wordt een drama,' klinkt het. De chauffeurs zijn, met steun van de vakbonden, een actie gestart om de provincie te bewegen dat plan in te trekken, wijzend op een uitstekend geacht alternatief dat in Friesland is ontwikkeld. Het publiek wordt gevraagd, de petitie daarvoor richting de provincie Zeeland te tekenen.

Nog een keer de PZC: ' In de Tweede Kamer werd het Zeeuws provinciebestuur geprezen en staatssecretaris Vivianne Heijnen zegde haar steun toe.'

Ook als het over de daden van de Haagse politiek gaat, is er dus nog geen aanleiding voor de Zeeuwen, om er gerust op te zijn.

Joop van Gent, 1933-2023

De kennisgeving toont op de omslag een meeuw, wijdgevleugeld in de blauwe hemel. Zijn heengaan kon niet beter worden gesymboliseerd. Of het zou door het gedichtje moeten zijn, dat binnenin het afscheid beschrijft, getekend door zijn dementie: 'zoals een boot heel langzaam  achter de horizon verdwijnt'. Het gaat over Joop van Gent, die op 12 oktober op 90-jarige leeftijd is  overleden.

 Die boot was zijn lust en zijn leven; hij heeft hem zelfs 'n keer op een vrachtauto naar de Middellandse Zee laten vervoeren en was tot op hoge leeftijd royaal met het regelen van tochtjes over de Zeeuwse wateren voor zijn vrienden. Onder wie schrijver dezes. Geen wonder, zijn dienstplicht vervulde hij bij de marine. Kon-ie smakelijk over vertellen.

Op Joop was het gezegde 'eigenwijs is ook wijs' van toepassing. Had hij een mening, dan was hij daar in principe niet van af te brengen. Joop was ook een techneut die zijn kwaliteiten meer dan 25 jaar in dienst heeft gesteld van Philips. Er moet daar een gereedschap zijn ontwikkeld, dat de naam kreeg 'de emmer van Van Gent' of zoiets  Sorry, maar ik ben technisch het omgekeerde van Joop. Hij is wel eens bij ons met zijn hoofd  in het keukenkastje gedoken om iets te repareren. Altijd tot helpen bereid.

Joop had een geweldig leven; speelde bij voorbeeld trompet in het toenmalige Blauw Boerke in Best. Er viel wat hem betreft heel wat de grinniken. En hij hield van recht-toe, recht-aan aardappelen. Ook daarin vonden we elkaar.

Taal en koopmansgeest

 De krantenkop viel me in de eerste plaats op door wat ik als een taalfout beschouw: 'Bedrijven bestraft voor hulp bij bouw Krimbrug'. Eerst maar eens het verschil tussen taalkennis (deskundigheid) en taalgevoel. Mijn deskundigheid is matig, het gevoel – geërfd van mijn vader – des te beter.

Waarover val ik dan bij die kop? Simpel, de dader wordt gestraft; de daad bestraft. Hiermee ben ik lang geleden opgegroeid. Nu moet je oppassen met direct fouten aan te wijzen. De taal verandert immers, al beschouw ik dat in veel gevallen als verarming. Een bekend verschijnsel is 'die straat is naar Pietje Puk vernoemd' in plaats van genoemd. Volgens mijn gevoel (zal ik maar zeggen) is in dit geval Pietje vernoemd en niet de straat.

Niet zeuren, hoor ik je al zeggen. OK, houd het maar op taalverandering. Dat 'vernoemen' is plaats van 'noemen naar' tref je aan bij de meest vooraanstaande hedendaagse schrijvers. Ik ben ook eens door een taaldeskundige bijgepraat over iets wat mijn vader opmerkte: 'Het is niet een hele mooie meid' maar 'n heel mooie,' want het gaat niet over een hele of halve meid maar over de graad van mooi zijn. Tja. Volgens die deskundige mag allebei, want ingeburgerd.

Tot zover de taal.

Want natuurlijk is het ook een intrigerende krantenkop: Nederlandse bedrijven die internationale regels aan hun laars hebben gelapt om te verdienen aan die als illegaal beschouwde brug tussen Rusland en de door haar van Oekraïne afgepakte Krim. Als het aan justitie ligt, worden ze gestraft. Blijkbaar hebben we te maken met de onuitroeibare 'Hollandse' koopmansgeest, zoals die ook een rol speelde in het slavernijverleden. Het verschil is dat men bij de Krimbrug waarschijnlijk met excuses niet wegkomt.