zondag 31 maart 2013

Paasklokken

Begin van de vorige (Goede) week stopte een aantal Bestenaren al met hun drankloze weken. Ik weet niet wanneer ze er precies mee begonnen zijn, maar ik betwijfel of dit wel een compleet alternatief was voor de veertigdaagse vasten. Doet niets af aan mijn respect hoor.

De Belgische krant Het Nieuwsblad meldt vanmorgen dat ´de paasklokken dit jaar een uur eerder zijn teruggekomen´. Hoewel het iedereen duidelijk zal zijn dat dit verband houdt met de ingang van de zomertijd, behoeft het voor menigeen toch wel enige uitleg.

Het feestelijk inluiden van de nieuwe klokken van de Nôtre Dame rond Palmzondag was zoiets als vloeken in de kerk. Immers de roomse liturgie schreef (schrijft?) voor dat in de lijdensweek geen klokken mochten worden gebruikt. Tijdens de vieringen hanteerde men, net als bij uitvaarten, ratels in plaats van altaarschellen.

In mijn jonkheid was er geen paaswake, maar werd de paasviering op zaterdagmorgen ingezet met onder meer de zeer langdurige voorlezing van profetieën uit de bijbel en de wijding van het water. (Dat wijwater konden de gelovigen daarna halen, waarbij de meegebrachte flessen door misdienaars –blubblubblub- werden gevuld.)

Om 12 uur, die zaterdag kwamen ‘de klokken terug uit Rome’. De KRO liet dat horen en draaide vervolgens het Alleluja uit De Messias van Händel, dat ik trouwens op paasmorgen als sopraantje in het kerkkoor zou meezingen: Surrexit Christus Domine vere. De vasten was afgelopen, het huis gepoetst, geur van fresia’s, de kachel uit en mijn moeder bakte biefstukken en friet.

Een twitterde huisarts wenste zijn volgers vanmorgen een ‘Vrolijk Pasen’, met een link naar een uitvoering van de Mattheus Passie! Het is al eerder geconstateerd, qua begrip van het paasfeest, zijn de mensen volledig van het padje.

woensdag 27 maart 2013

Het eerste klas denken van Arnon Grunberg

Volgens Arnon Grunberg zijn er derderangs columnisten. En hij kan het weten, want hij beschouwt zichzelf, hoewel schrijvende bij  wijze van Voetnoot op pagina 1 van de Volkskrant, als eerste klas. Ik kan het trouwens onderschrijven want ik zit hier zelf op de derde rang.

Maar wie had dat gedacht, dat er anno 2013 nog rangen en standen zijn? Het verschijnsel verdient daarom toch een nadere verklaring. In de ogen van Grunberg ben je sowieso derde rangs als je mening hem niet aanstaat. Je kunt zelfs hoogleraar zijn, dan nog mankeert er ‘n hoop aan je intellectuele peil, wanneer je een opvatting verkondigt die niet spoort met het Grote Denken van de Grote Schrijver.

In concreto gaat het om de mensen die een burgerinitiatief namen tot herbezinning door de Tweede Kamer op het fenomeen Europa. En het is waar, als je zoiets op het internet aankaart, dan is het even gemakkelijk, 50.000 handtekeningen te verzamelen  als via Facebook enkele duizenden zich vervelende adolescenten naar Haren te lokken voor een feestje dat zo goed als zeker de nagel aan de doodskist wordt van winkeliers villabewoners, plaatselijke autoriteiten, de politie en de Minister van Veiligheid.

Maar is die discussiebehoefte over Europa daarom ook onzin? Kwestie van smaak en inzicht. En helaas kun je daar alleen maar over oordelen met de kennis van straks. Als je weet hoe het is afgelopen met de banken en hun klanten, eersterangs en derderangs. Voorlopig blijft het bij aanwijzingen, zoals het zich schaamteloos voorbereiden van de INGtop op toch weer een forse salarisverhoging. Zoiets valt onmogelijk met een voetnoot af te doen.

Alle begin is moeilijk

Wat is het verschil tussen De Nieuwe Pers (DNP) en DeCorrespondent? 'k Zou het zo direct niet weten, vooral niet omdat het tweede digitale verdienmodel materieel nog niet eens is gestart, alleen maar gehypet tot een startkapitaal van maar eventjes een miljoen euro, voornamelijk gekatalyseerd door Rob – exnext – Wijnberg, met aantrekking van Bekende Namen. Onder wie 'dus' Femke Halsema, die weliswaar, ik weet niet meer door wie, geschikt is bevonden om mee in bad te zitten, maar van wie de continuïteit als tekstschrijver nog bewezen moet worden.

Wat DeC betreft, kijk ik vooralsnog de kat uit de boom. Op 'alle journalisten' van DNP, waaraan een jaar voorbereiding, sinds het verdwijnen van De Pers, ten grondslag ligt, heb ik – voorzichtig – voor € 4,49 een maandabonnement genomen.

DNP Vandaag opent vanmorgen om 9 uur met een column van de nog van vroeger bekende 'wetenschapsjournalist' Marcel Hulspas, maar dat verhaal is al wel van gisteravond 19 uur. Tja. Ook van gisteren is een tegendraadse bijdrage, waarvan de kop doet vermoeden dat de scribent, Mark Koster, juist niet van gisteren is. Hij roept namelijk, onder een foto van de befaamde Britse buldog, dat 'Dijsselbloem even dapper is als Churchill'. Helaas is het vergeefs zoeken naar de onderbouwing.

De DNP kampt, ondanks die lange voorbereidingstijd, met startproblemen, dat is wel duidelijk. Alleen, het geduld van de gemiddelde al dan niet digitale lezer is beperkt en als je dezelfde morgen ook al de stommiteiten van de papieren krant achter de kiezen hebt, dan ben je gauw toe aan wat anders.

Nou, vooruit, nog even ene Roos Schlikker, zich à la Twitteraccount presenterend als 'Columnist en luide hond'. Ze mocht zomaar, of nee, juist niet zomaar, een dagje meelopen met een geldtransporteur, 'held van een kluis op wielen'. Het is een lang verhaal, meer een reportage en het stond dan ook eerder in volkskrant magazine. Toch de dingen wat beter uit mekaar houden, jongens.

Maar die Schlikker is wel iemand om in de gaten te houden, want 'Ze werkt momenteel aan haar eerste roman, over... een pedofiel in een Vinex-wijk.'

maandag 25 maart 2013

Denk vooral niet na

nrc.next beveelt haar lezers aan niet na te denken bij de aria’s van de Mattheus Passie. Lux et Libertas – Licht en Vrijheid. Of geldt die wapenspreuk niet voor dat aanhangsel van NRC Handelsblad? Misschien staat het stuk ook wel in de moederkrant vandaag. Zou best kunnen.

Niet nadenken, doe dat dan ook niet bij die cirkelvormige repro van - en zo tot ‘eigentijds-functionele kitsch’ misvormde Christus voor Pilatus van de zeventiende-eeuwer Nicolaes Maes.

De gewichtigheid, dat paternalistische toontje, typisch NRC, waarmee zoiets gebeurt:

‘Ich will Jesum selbst begraben. Zet alle filosofische of religieuze bezwaren opzij en laat je meevoeren met de ariateksten. Het is een historische ervaring. Want de aria’s staan bol van een vrijwel verdwenen diepchristelijk sentiment’

En blablabla.

Je zou eens op verkeerde gedachten kunnen worden gebracht. Of geïnspireerd raken als Johann Sebastian Bach door een tweeduizend jaar oud verhaal. Die krant doet alsof de componist hiervoor geëxcuseerd moet worden.

Ik ben de laatste om welke religie dan ook te verdedigen, maar ik ga desnoods wel de barricaden op tegen wie het in z’n hersens haalt, aan te bevelen, niet na te denken.

Geen land ter wereld, waar de Mattheus in de Goede Week zoveel uitvoeringen beleeft als Nederland. Als remplaçant voor de doorleving van dat lijden, zoals die nog niet zo lang geleden bij deze week hoorde.

Een hypocriete luistergids als deze kan ik missen als kiespijn.

woensdag 20 maart 2013

Paul Gondrie zit ook in dat Twittermoeras

Dat de Bestse wethouder Paul Gondrie ook ‘op Twitter’ zit, wist ik natuurlijk. Tot dusver dacht ik dat hij daar voornamelijk de kat uit de boom keek, maar daar blijk me in te hebben vergist. Ik volg namelijk zelf  meer dan 500 twitteraars, voornamelijk op laat ik zeggen professionele gronden. En dat is ‘n beetje veel, maar ik moet een gegronde reden hebben (zoals te veel slap geleuter) om te ontvolgen. Het gevolg van die massaliteit is dat je wel eens wat mist. Gelukkig is er ook het meer zakelijke LinkedIn.

Twitter is net een moeras, waarin de berichten met een tempo van – in mijn  geval – ‘n stuk of tien berichtjes per minuut wegzinken. Gelukkig wordt, wat interessant is nogal eens (door anderen) geretweet.

Op zijn blog, waarvan de inhoud ook op de gemeentelijke informatiepagina’s in het plaatselijk weekblad verschijnt, schrijft Gondrie:  ‘Tot nu toe ben ik één keer aangesproken op een tweet die ik inderdaad -achteraf gezien- niet had moeten versturen. Over welke tweet heeft hij het nu, zult u denken. Dat houd ik voor me, want anders moet ik het waarschijnlijk ook weer uit gaan leggen.’ Typisch Paul Gondrie. Die laat niet gauw het achterste van zijn tong zien.

Natuurlijk ben ik op het Twitteraccount van de wethouder gaan kijken. Misschien weet hij dat nog niet, maar wat je twittert blijft daar staan. Zodoende kon ik vaststellen, dat Gondrie op Twitter behoorlijk actief is en ook weet, hoe zichzelf en zijn producties (als die column) via dat sociale medium te promoten. Maar het was zoeken naar ‘iets onvertogens’ als naar een naald in een hooiberg. Neem van mij maar aan dat de wethouder niet alleen ‘n behoedzame, maar zelfs een brave twitteraar is. Sinds 20 juni 2012 plaatste hij meer dan 80 tweets. Hij volgt 26 mensen en instanties, waaronder PSV en heeft 129 volgers.

Niets blijft voor ons verborgen.

 


woensdag 13 maart 2013

Wat volgt?

Eigenlijk behoort Sante Brun hier op in te gaan, maar die zit naar eigen zeggen  op ‘n kaal Canarisch eiland met een sjaal om z’n nek te lunchen: de nrc.next. Bestaat die dan nog? Heeft die eigenwijze Vlaming, die Vandermeersch, niet Rob Wijnberg, zo’n beetje de geestelijke vader, de laan uit gestuurd? (Overigens noemde de zeer bekwame denker Max Pam Wijnberg onlangs ‘een beminnelijk warhoofd’, waarmee hij dan weer een wit voetje haalt bij Vandermeersch voornoemd.) En zouden de beleidswijzigingen niet de prelude zijn van de transformatie van moederkrant NRC naar ochtendblad? Ik weet het niet meer. Maar om het allemaal goed te volgen, heb ik toegehapt toen er een aanbieding kwam van vijf weken nrc.next voor ‘n tientje. Bijna gratis.

Vandaag viel pas het derde nummer (254, zevende jaargang) in de bus, dus ik kan er nog niet veel over zeggen. De krant van gisteren heb ik niet eens gelezen, wegens ‘wat anders te doen’.

Om te beginnen, een wat geforceerd-origineel aandoende indeling, die afwijkt van het gebruikelijke binnenland, buitenland, sport, kunst etc. In plaats daarvan dus weten, denken en doen. Het lijkt me ‘n hele toer, elke dag weer uit te maken, wat onder het een en wat onder het ander valt, laat staan dat de lezer er wat aan heeft. Dat sport niet onder het begrip denken valt te rangschikken (behalve dan de denksport) is evident, maar wat moet ik ervan weten? Zulke dingen.

Het moet natuurlijk vooral onderhoudend zijn, prikkelend, trendy, en het nieuws – dat onder Wijnberg vaak werd genegeerd – dient aanwezig te zijn, al is het maar in een kolommetje achter de open deur Kort, een aanduiding die het eerste de beste provinciaaltje vijftig jaar geleden al gebruikte. Advertenties schitteren door afwezigheid, behalve in de daartoe gecreëerde fuik, een bijlage Carrière.

Maar vandaag dus de grote klap. De rode punt van tussen nrc en next op pagina 1 sterk uitvergroot om het ongelofelijke te melden: ‘Voor de lezer wordt het duidelijker. nrc.next gaat van naam veranderen: nrcnxt.’  (Niet om ruimte of inkt te besparen, maar:) ‘Met één sterke naam op papier en internet wil de krant beter tegenwicht bieden aan mediamerken als YouTube, Google en Apple. We willen klaar zijn voor de toekomst.’

De sterkte van die nieuwe naam ontgaat me evenzeer, als die van  NPO 1, 2 en 3 in plaats van Nederland 1 etc. (ook zo’n rampzalig dictaat dat deze week over ons is uitgestort – hoewel ik verwacht, dat die vlieger uiteindelijk niet zal opgaan). En nog steeds heerst bij Vandermeersch en consorten het tragische misverstand dat internetbedrijven als YouTube en Google een tegenwicht moet worden geboden. Terwijl de nadruk bij de papieren media juist zou moeten liggen op interactiviteit in het positieve met het internet. Daarom is die poging om toch maar weer het nieuws bij te houden ook zo’n uiting van onbeholpenheid. De papieren krant als nieuwsbrenger, is door het web en de steeds veelzijdiger smartphone juist teruggedrongen naar de marge. Zo’n warhoofd is Wijnberg nu ook weer niet.

En dan, tenslotte, gaat de introductie van het nieuwe logo ook nog eens gepaard met een kardinale blunder. Op pagina 23, sectie Doen, zou ene Irma Boom daarover de nodige uitleg geven. Niet dus. Zoekt en gij zult niet vinden.

Wat volgt?

zondag 10 maart 2013

Hoe onafhankelijk is het plaatselijk blad?

arenaWeekblad Arena heeft een kort geding aangespannen tegen het gemeentebestuur van Landerd (Schaijk, Zeeland, in noord-oost Brabant). Die gemeente heeft een contract voor de publicatie van gemeentelijke bekendmakingen opgezegd, omdat het huis-aan-huisblad een kritisch artikel over een ambtenaar had geplaatst, een de ‘principaal’ onwelgevallig verhaal dus.

Ik laat de afloop van deze ruzie even voor wat ze is. Het gaat me om de vraag, hoe onafhankelijk is een persorgaan, dat haar voortbestaan niet alleen dankt aan reguliere advertenties, maar ook aan de verkoop van tekstruimte aan de overheid. Het gaat me om het niet unieke verschijnsel van een gemeente die in een plaatselijk of regionaal huis-aan-huis-blad regelmatig plaatsruimte koopt voor zijn ‘officiële mededelingen’. Dat is goedkoper dan een eigen voorlichtingsblad.

gb050313Een voorbeeld van deze methodiek is ook de gemeente Best, die dat al een halve eeuw doet en de begunstigde is het gratis weekblad Groeiend Best, dat zijn ingenomenheid met dit ‘voorrecht’ niet onder stoelen of banken steekt door de desbetreffende gemeentelijke pagina’s getiteld Best Informatief aan te kondigen met een zogenaamde banner in kleur over de volle breedte van de voorpagina. Het mes snijdt dus voor Groeiend  Best aan twee kanten: de gemeentelijke publicaties brengen geld op en ze verlenen het weekblad het air van ‘je kunt ons niet missen, wil je compleet op de hoogte zijn’.

Om het eens trendy te zeggen: hier is tot dusver helemaal niets mis mee, zolang de gemeente het blad verder vrij laat, in zijn redactioneel doen en laten. En de lezer van het weekblad duidelijk kan onderscheiden, wat uit de koker van de gemeente komt en wat niet. Dat is, wat Groeiend Best betreft, verder kortheidshalve aan te duiden als GB, in het recente verleden niet altijd voor honderd procent het geval geweest. Zo zijn er vorig jaar buiten de gemeentelijke info-pagina’s om grote verhalen over het centrumplan verschenen, waarvan is gebleken dat ze ook rechtstreeks uit het gemeentehuis kwamen. De lezer werd in de waan gelaten, dat het redactionele artikelen van GB waren. Ondergetekende heeft dit geverifieerd bij de toenmalige portefeuillehouder communicatie, burgemeester Kortmann. Die gaf de ‘onzuiverheid’ toe en beloofde beterschap.

Vorige week verschenen er in GB weer enkele grote artikelen over de nieuwe versie van het centrumplan, die zo naar de mond van de gemeente leken toegeschreven, dat ik me tot de senior-communicatie-adviseur heb gewend met de vraag, wat hiervan te denken. Het antwoord was klip en klaar: de verhalen waren een initiatief van de redactie van GB. Blijft over, de vraag, hoe vrij het weekblad is - gegeven zijn financiële afhankelijkheid van de gemeente - zich al is het maar van de geringste zelfcensuur te vrijwaren. Ook al zie ik de gemeente Best niet zo gauw overgaan tot zo’n nogal stomme maatregel als die van de gemeente Landerd tegen het weekblad aldaar.

Toch goed dat er nog andere media zijn.

(Een enigszins aangepaste, gesproken versie van deze column verschijnt op Omroep Best op 13.03.13.)

vrijdag 8 maart 2013

Burgemeester trekt zich terug op Twitter

‘De raad vroeg er om, dus ben ik op Twitter.’ Zo begon mr. Henri baron de Wijkerslooth de Weerdesteijn, burgemeester van Waalre, op 7 juli 2011 zijn account @bmwaalre. Sindsdien plaatste hij 162 - mondjesmaat dus - tweets, volgt slechts 42 anderen, voornamelijk collega’s en andere bestuurders, politieke partijen en media, waarbij hij zich tamelijk selectief toont: wel Omroep Brabant, niet het Eindhovens Dagblad. De Wijkerslooth heeft meer dan 500 volgers, wat, zeker gezien zijn beperkte activiteit op het sociale medium, best veel is.

Bestuurders doen wel mee op Twitter, maar begrijpelijkerwijs op een terughoudende, om niet te zeggen weinig opzienbarende manier. Dit in tegenstelling tot politici, die er vooral op uit zijn, zichzelf te verkopen. Verwacht dus ook van burgemeester De Wijkerslooth geen belangwekkende mededelingen, ook al is er in Waalre, eufemistisch gezegd, van alles aan de hand, waarbij hij een hoofdrol speelt. Dus blijft het bij tweets als ‘KBO #Waalre viert jubileum 60 jaar. Met 380 leden krachtige vereniging van krasse ouderen, die bijdragen aan sociale kracht van Waalre.’ Of een zogenaamde retweet (BREAKING!) over het behalen van een tweede ster door een Waalres restaurant.

Dezer dagen kwam daarin opeens verandering, doordat de burgemeester reageerde op wat gerust een verkeers- annex bekeuringssoap kan worden genoemd, waarin hem zelf een slachtofferrol werd toebedeeld. In december werd namelijk een groot aantal automobilisten uit Aalst-Waalre en omgeving, onder wie De Wijkerslooth, op de Eindhovenseweg geflitst. Niet een keer maar meermaals, wat zij pas in de gaten kregen toen ze in januari opeens een stapel acceptgiro’s van justitie in de bus kregen. Algemene verontwaardiging: waarom moest dat zo lang duren, nu kreeg men niet de kans, zijn verkeersgedrag aan te  passen.

En nu komt Twitter weer in beeld. @bmwaalre reageerde op een tweet van een inwoner van Valkenswaard, @hiddedijkstra  (met kopie naar collega @bmvalkenswaard): ‘Beste heer Dijkstra, zoals u gezien hebt ben ik ook niet blij met bonnen. Het is een provinciale weg.’

En vervolgens: ‘@hiddedijkstra ik ben graag bereid tot een gesprek, maar u moet uw verwachtingen niet te hoog stellen. Ik heb al met politie gesproken.

- Begrijp dat verkeersboetes eindhovenseweg tot irritatie leiden. Geen gemeentelijke verantwoordelijkheid, maar van politie en provinciale weg

Tenslotte, gisteren:

- Goed gesprek met Hidde Dijkstra over bonnenregen #waalre. Ben bereid over excessen met verkeersofficier te praten.

Tijd voor het ED, er op te springen. De Wijkerslooth: overleg met OM over berg boetes. Het ligt voor de hand, dat de krant verder met de burgemeester over deze activiteit wil praten, maar dat zit haar niet glad. ‘De burgemeester wilde na zijn tweet geen toelichting geven.’

Dat is het sensationele van dit verhaal. Voor het eerst in de geschiedenis trekt een burgemeester zich terug op Twitter.

 

donderdag 7 maart 2013

Old boys

Iedereen heeft het recht, zijn voornaam te veranderen, als die hem/haar niet zint (de achternaam trouwens ook, al kost dat wel een slordige duit). Maar je zult maar met een hondennaam  worden opgezadeld.  Of naar Maria of Marije worden genoemd, terwijl je meer naar het protestantisme neigt dan naar het roomse. Langzamerhand een achterhaalde kwestie, ik weet het, maar een Prinses van Oranje Nassau, dochter van Jul en Benno, die Marijke werd genoemd, herdoopte zichzelf toch maar symbolisch in Christina. Bleek daarna toch nog over een dosis roomse gehaaidheid te beschikken.

Dingeman, dat kan er nog mee door, Boele, nou vooruit, maar wat te denken van Huilie, of – nog erger – Rijkman? Ja, precies die. De ex-baas van ABN-Amro, die zich duidelijk verplicht voelde, zich naar de opdracht van z’n ouders te gaan gedragen en er van meet of aan de arrogante kop bij opzette.

Lang niks meer van gehoord, want zo op het oog stil levend van de vergaarde euro’s. Tot deze week, toen R. Groenink zich liet verleiden tot een gesprek met Tilburgse studenten. Vraag: bent u een graaier? Ja, op A  volgt onherroepelijk B. Maar natuurlijk is-ie dat niet, zei G, ‘Ik heb geen geld meegekregen. Ik had een aandelenpositie bij de bank.’
Trek je conclusies. 

Hoe geloofwaardig is zo’n man, die natuurlijk de hypes najagende media de schuld geeft, waardoor ‘de bankier de gedroomde schurk is’. Een al te doorzichtige poging, Jan de Modale Spaarder uit de droom te helpen.

Maar wat vertelt mij zijn foto in de krant? Dat-ie er tamelijk afgeleefd uit ziet – de zelfvoldaanheid lijkt hem te hebben verlaten. Wat een wonder, als je nauwelijks de dans als die van ondergedoken old boy Sjoerd van Keulen bent ontsprongen.

Poorman.

Politieke tinnegieters

In de gemeente Waalre, waar iedereen  het toch al zo moeilijk heeft (woonwagenbeleid, afbranden gemeentehuis) is nu weer laaiende ruzie over de voortijdige aankoop van een vuilniswagen. De verantwoordelijke wethouder ontsprong de dans, maar de gemeentesecretaris is nu de zwarte piet toegespeeld, want ‘zij heeft het toegelaten dat een ambtenaar de beslissende handtekening heeft gezet’.

Ze zoeken het maar uit, daar in Waalre.

Maar is er iets nieuws onder de zon? Natuurlijk niet. Tachtig jaar geleden gebeurde er in de toenmalige Ginneken en Bavel, de gemeente waar ik geboren ben, nagenoeg hetzelfde, zonder enig politiek gevolg. De Bavelse wethouder, uiteraard een agrariër, zei toen langs zijn neus weg in de raadsvergadering: Ik wit nie of gullie ‘t al wit, maar ik heb maar vast ‘n vullesauto gekocht.

En dat dus in een gemeenteraad, met een ‘vooruitstrevende’ oppositie van niet-Ginnekenezen (d.w.z. import), die door de burgemeester, jhr, mr. Theodore Serraris, werd gekwalificeerd als een stelletje politieke tinnegieters.

Zou het gezelliger worden als de minimum omvang van de gemeenten 100.000 wordt?

maandag 4 maart 2013

Bomans en zijn duel met een Boterletterkundige

Tot mijn persoonlijke herinneringen aan Godfried Bomans behoort een schaakduel met de zich Boterletterkundige noemende Franeker bakker Riemersma. Hij, die bakker dus, beschouwde zich als een gemankeerde schrijver, vandaar. Riemersma compenseerde dat trouwens met het plaatselijk correspondentschap van het toenmalige roomse dagblad Ons Noorden, waarvan ik van 1956 tot 1961 redacteur was.
Godfried Bomans, schakerOnze bakker las in Bomans’ bundel Oude en nieuwe buitelingen (Elsevier, 1952) de zin: ‘Bakkers zijn daarom altijd slechte schakers’, liet dat niet op zich zitten en daagde de schrijver-schaker uit tot een duel, dat werd uitgevochten op


Bomans tijdens een revanchepartij met Riemersma.
de voorpagina van de krant, waarbij de opponenten dagelijks, uiteraard om beurten,  een zet deden.

De inzet was van de zijde van de bakker een Fries suikerbrood, ter lengte van een meter, terwijl de tegenpartij een gesigneerd exemplaar van zijn werk achter de hand hield.

Sake Riemersma, de Franeker bakker die zich 'boterletterkundige' noemde.Het was aan de toenmalige chef van de redactie van de Noorderpers in Hoorn (Ons Noorden en het Overijsels Dagblad waren kopbladen van het Noordhollands Dagblad) Jan Ros, om partijen om de andere dag


Sake Riemersma, zich noemende ‘boterletterkundige’. (Foto’s Guido t’ Sas)
op te bellen, teneinde de vrucht van hun denkwerk te noteren. Bij Bomans was dat nog ‘n hele toer, ‘n soort spoorzoeken, want de schrijver-entertainer reisde veel en kon zich opeens bij voorbeeld in een hotel in Antwerpen bevinden, om niet te zeggen: zijn ondergedoken. (De Vlamingen hielden zo mogelijk nog meer van hem, dan de Nederlanders en die liefde was wederkerig: ‘De Vlamingen zijn de hoeders van onze cultuur,’ placht Bomans te zeggen.)

Godfried (wit) won en kwam op een winteravond naar een met lezers van ON en leden van de schaakclub volgepakt zaaltje in Franeker, teneinde zijn prijs in ontvangst nemen. Ik zie hem nog, natuurlijk na minstens ‘n uurtje wachten, glimlachend met zijn karakteristieke verwarde haardos, dat etablissement binnenkomen, minzaam naar links en rechts buigend, een stapeltje boeken onder de arm.

Uiteraard was er het suikerbrood en Bomans was niet zo flauw, zijn tegenstrever een of meer gesigneerde boeken te onthouden.

Zie ook: Een groot schrijver maar je mag het nog steeds niet zeggen

Godfried Bomans was een groot schrijver maar je mocht en mag het nog steeds niet zeggen

Godfried Bomans (1913-1971) leeft in de herinnering voort als de ‘humoristische schrijver’ en ‘de grappenmaker’ op de zwart-wit-televisie. Maar het zou beter zijn, eindelijk toe te geven dat hij een groot schrijver was. Simon Carmiggelt  zei dat al kort na Bomans’ dood, maar moest er aan toevoegen ‘het mocht niet gezegd worden’.
BomansEne Geert Poorthuis bestaat het in HP/De Tijd, Bomans’ werk af te doen als ‘navolgingen van Engelse literatuur’. Tot overmaat van ramp zet de redactie daar een kop boven in de geest van ‘schaamteloos plagiaat’, terwijl het hier hooguit om epigonisme (nabootsing) zou kunnen gaan. Dat geldt in elk geval niet voor de stripverhalen Pa Pinkelman waarvan Poorthuis beweert dat die min of meer afgeleid zouden zijn van het werk van Dickens. Een gotspe. Poorthuis krijgt dan ook van de lezers ongenadig op zijn lazerij. Er is zelfs iemand bij, die Eric of het Klein Insectenboek beter vindt dan Alice in Wonderland.
Dat ‘Eric’ wordt dit najaar in een oplage van ‘n miljoen stuks herdrukt voor de bibliotheekactie Nederland Leest. Benieuwd of je het op je leeslijst mag zetten, want het is bekend dat de docenten Nederlands tot dusver slaafs het oordeel van de betweterige literatuurcritici van de tweede helft van de vorige eeuw hebben gevolgd. 
Ik heb me de afgelopen maanden uitvoerig in het oeuvre van Bomans verdiept. Weliswaar schreef hij weinig ‘romans’, des temeer korte verhalen (wat bepaald niet gemakkelijker is) en beschouwingen. Essayistisch proza. Bomans was een denker en dat is meestal de basis van goed schrijverschap. Natuurlijk is veel van dat denkwerk door de tijd achterhaald, maar zijn benaderingen van bij voorbeeld de politiek in zijn tijd en in die van zijn vader die een beroemd r.-k. kamerlid was, boeien nog steeds. Godfried Bomans was bepaald niet, wat nu weer gesuggereerd wordt en wat natuurlijk volgt uit de herinnering aan zijn tv-optredens, een populist avant la lettre. En wat een briljante stijl, welk een woordenschat. Waarom zou je die nou weer archaïsch noemen, en de onnoemelijk taaie kost van een Louis Couperus onvoorwaardelijk de hemel in prijzen?
Bepaald indrukwekkend zijn Bomans’ gesprekken met Michel van der Plas (‘Het Rijke Roomse Leven’) over de ontwikkelingen in de r.-k. Kerk in de jaren zestig, die in een lijvig boek zijn gebundeld. Beider conclusie dat ze door de geloofsgemeenschap waartoe zij behoorden in de kou zijn gezet (de titel van het boek), is zonder meer van toepassing op deze tijd. En is ook niet het een uit het ander voortgekomen?
Misschien was Bomans wel ‘te rooms’. In elk geval bespeur ik bij de toenmalige critici restanten van een calvinistische, van elk gevoel voor humor gespeende mentaliteit. En de rest is allemaal napraterij.

(Deze column is ook gepubliceerd op SanteLOGie)

Zie ook: Bomans en zijn duel met een Boterletterkundige

En: Bomans en de ‘Roomse studententaal’


Op 29 december 2013 wijdde het vpro-programma OVT een uitzending van ca. 40 minuten aan het fenomeen Bomans. MP3-bestand

vrijdag 1 maart 2013

Brabant is weer goed voor een financieel relletje

nbFinanciële relletjes, daar zijn we ook in Brabant goed in. Zie bij voorbeeld het gekrakeel over het daginkomen van Martijn Sanders als spindoctor van de Culturele Hoofdstad. De ambities, wel te verstaan, die wel eens echt zouden kunnen uitdraaien op weggegooid geld. Vandaag staat er weer een kop in de allemaal-een-pot-nat-kranten, die in eerste instantie aan prijzige ham doet denken: Brabant blijkt net zo duur als Parma. Blijkt het zijdelings over het zogenaamde snoepreisje van Provinciale Staten naar Italië  te gaan dat, omdat het 50.000 euro moest kosten, niet doorging.

Hoe toon je aan dat het destijds om een storm in een glas water ging, om gezeur over peanuts? Door het alternatief, een driedaagse conferentie in De Ruwenberg te Sint-Michielsgestel, onder de rook van Den Bosch, bijna net zo duur te laten worden, namelijk 47 mille. Dat is immers helemaal niet zo moeilijk in dit land, waar iedereen maar vraagt wat hem goeddunkt. Het land dat patent heeft op  de servicekosten, de voorrijkosten, de administratiekosten, de onderzoekskosten de ademhalingskosten en weet ik veel wat voor typen kosten nog meer.

Neem voor het dagvoorzitterschap daar in Gestel zo’n Amsterdams schnabbel- en grabbeltalent als Felix Rottenberg – wat je van ver haalt is altijd lekker – en je bent al 6000 euro kwijt. Tegen wie ‘schande’ roept, zeg je gewoon dat het ‘een net bedrag is voor de geleverde prestaties’. Geldt dat ook voor die 2200 voor de beveiliging – hoe zo, wat voor beveiliging? En dan die overnachtingen, waar waren die nu weer voor nodig? Om zonder risico een slaapmuts te kunnen vatten? Nou ja, je gaat voor het goeie doel op de hei zitten of je kruipt elke avond weer achter de gebreide broek.

Zo blijf het heen en weer gaan, met als uitkomst voor boeren burgers en buitenlui, de triomfantelijke constatering dat het, nogmaals, rond Parma een relletje van niks was. Ook nu weer, zelfs zonder ham gefundenes Fressen voor de PVV.