maandag 30 maart 2020

Geluk bij ongeluk

Vanmiddag bij KPN op Ekkersrijt geweest, dat een week dicht is geweest, maar zich nu heeft omringd met allerlei maatregelen. Niet meer dan drie klanten tegelijk binnen, handen en eventueel meegebrachte apparaten desinfecteren enzovoorts.

Geluk bij ongeluk: doorgaans hangt het daar met de benen buiten, zo niet nu: er was maar één persoon voor mij, wachtend aan de deur. Probleemloos verder – meer last gehad, de winkel te vinden want de aanduiding van duizenden locaties in dit bedrijvenpark bij Eindhoven laat ernstig te wensen over.

Prima geholpen  met  een nieuwe simkaart voor telefoon.  Dat ik het ding nog niet aan de praat krijg, ligt aan Google die in een loop is geraakt, Nog geen startscherm gezien.

Ach, er zijn momenteel ergere dingen in de wereld.

vrijdag 27 maart 2020

Onafhankelijke journalistiek

De theatergroep De mug met de gouden tand, die ik – durf het woord bijna niet te gebruiken -  respecteer, komt op tv met wat heet een komische dramaserie over, wat eveneens heet, een kwaliteitskrant: Koppensnellers. Maar, geïnterviewd door de vpro gids, werpt scenarist Joan Nederlof de vraag op ‘hoe moet de onafhankelijke journalistiek overleven in tijden van digitalisering’. Ik viel zo ongeveer van mijn stoel.

Want wat is onafhankelijke journalistiek, dat wil zeggen journalistiek zonder last of ruggenspraak. Bedreven door lieden, die niet door uitgevers, lakeien van uitgevers, lezers met populaire voorkeuren en adverteerders in de nek worden geblazen.

Tot de ‘zegeningen’ van de digitalisering en het internet behoort – lang voordat verschijnselen als Facebook de kop opstaken dat professionele journalisten in staat worden gesteld, zonder kostbare productiemiddelen hun werk te doen. Al dan niet om den brode.

Deze ontwikkelingen zijn nog lang niet uitgekristalliseerd. Neem maar eens de financiële middelen die nodig zijn om effectief als journalist te kunnen opereren. En ik geef toe, op dit  moment is ‘kwaliteitsjournalistiek’ - het koren nog niet zo gemakkelijk van het kaf te scheiden, maar onafhankelijke journalistiek expliciet verbinden aan de traditionele nieuwsmedia gaat mij net even te ver.

Ook zo ziek van het door die traditionelen commercieel uitmelken van de coronacrisis? Nou dan.

maandag 23 maart 2020

Clichés en stoplappen

Eens even iets heel anders. Vanaf begin februari ben ik als taalliefhebber bezig geweest met het verzamelen van wat –samengevat- kan worden gezien als het gebruik van clichés stoplappen en verbasteringen. Niet om iets of iemand aan de kaak te stellen. Het is een verschijnsel dat zich als het ware aan mij opdringt via allerhande media. Net als echte taalfouten, die in aantal hand over hand toenemen.
Dit is mijn lijstje. Engels en straat- of jongerentaal zijn niet meegenomen, zomin als uitingen over coronavirus.
Het zijn er tweeëntwintig:
aanschuiven - omroepuitdrukking, 'aangeschoven is…' Wordt ook gebruikt bij interviews staandebeens in Een Vandaag tv.
apetrots
bakkie doen - koffie drinken; variant: drankje doen.
billen knijpen - sportverslaggeving.
bizar - raar, gek, merkwaardig, geweldig, 'auto schakelt bizar van 1 naar 2'
goed! - ook als het helemaal niet goed is, middel om discussie af te kappen.
huppekee - het woord bij de daad.
gewoon - vaak gebruikt als het helemaal niet gewoon is.
goeie vraag - zegt niet altijd iets over de kwaliteit van de vraag, geeft ondervraagde enkele seconden meer tijd tot nadenken.
komt goed - ook als het twijfelachtig is, of het goed komt.
kut - slecht, niks, waardeloos; wordt ook door vrouwen gebruikt, inclusief die van koninklijken bloede.
nazi - scheldwoord dat niets met wo2 te maken heeft, taalnazi.
oké - zowel bevestiging als teken van onverschilligheid, met ? onderstreping bevel, beginwoordje.
ophoesten - opbrengen.
opzouten - oprotten, woord betekent oorspronkelijk bewaren/uitstellen.
overigens - in een tekst meestal overbodig
precies - bevestiging, gaat al zeker 30 jaar mee.
stinkende best
super 
zeg maar
zeker (te) weten
zoiets van - 'k heb zoiets van, sinds 'n jaar of tien langzaam aan het verdwijnen?

zaterdag 21 maart 2020

De onveranderlijke mens

Wat zou mijn vader gezegd hebben van de viruscrisis? Op het eerste gezicht een onzinnige vraag. Hij was van 1877 en hoewel hij tot zijn dood in 1966 aan heel wat veranderingen heeft moeten wennen en die  in zijn werk heeft becommentarieerd, twee wereldoorlogen en de economische crisis van de jaren dertig om maar iets aan te duiden - betwijfel ik of hij deze tijd wel zou hebben ‘aangekund’. Daarbij kijk ik als oude man ook naar mezelf.

Een inmiddels ook overleden broer van mij heeft eens de proef op de som genomen met een geschreven dialoog tussen hem en onze vader. Het werd in mijn ogen een mislukking.

Hoe kom ik erbij? In de Eerste Wereldoorlog had je de OW-ers: afkorting voor 'oorlogswinstmaker' of 'oorlogswoekeraar'. Hun kinderen heetten WO'ers (winst-opeters). In WO2 waren er naast collaboratie en verzet, de zwarthandelaren – scheldterm Zwarte Piet.

Alles verandert, behalve de mens zelf. Zie de opmerkelijke tekenen van solidariteit (wat dat betreft is de oproep van de koning een understatement) en het tegenovergestelde, misbruik van de ellende, woekerwinsten op strikt noodzakelijke (medische) hulpmiddelen, tot dusver niet te stuiten hamsterpraktijken. Wat te denken van de drogredenen, waarmee sommige ziekenhuizen boven de rivieren deze week weigerden Brabantse zieken op te nemen?

Moge de welwillendheid zegevieren.

zaterdag 14 maart 2020

Op onszelf teruggeworpen

De Corona-pandemie heeft, net als een oorlog op eigen bodem, tot gevolg dat wij als mensen ‘op onszelf worden teruggeworpen,’ zoals dat in min of meer vergeten Nederlands heet. Dat maakt positieve eigenschappen in ons los, zo blijkt wel uit diverse berichten in de geest van ‘student biedt eenzame ouderen aan, voor hen boodschappen te doen’.

Andere voorbeelden vind je zelf wel.

En dan is er – wederom net als in wo2 – de galgenhumor, waarmee men elkaar op de been probeert te houden. Zoals die rond de gekken die het nodig vinden, voor een jaar pleepapier te hamsteren, terwijl de leveranciers bij hoog en laag verkondigen dat de landelijke voorraad meer dan op peil is.
Ik herinner mij als oudere mens de grappen die tijdens de oorlog de ronde deden, zoals die over de rantsoenering van voedsel: slager meldt zich ten huize van de klant. Die reageert  met ‘ha fijn, schuif het vlees maar onder de deur door.’

De natuurkundige Hendrik Casimir, toen al gepensioneerd als baas van Philips’ NatLab, beschreef me eens de sfeer in de stationsrestauratie van Utrecht in die tijd. Vol met mensen, die in afwachting waren van treinen die misschien zouden rijden. De ober kondigde tot ieders verrassing aan dat hij snert in de aanbieding had. Hoera! Niks gedrang, niks ieder voor zich. ‘Eigenlijk vond ik dat best een prettige tijd,’ zei Casimir.

Ik zou zeggen, maak er wat van in deze rotperiode. Neem een voorbeeld aan de in hun huizen geïsoleerde Italianen, die elkaar vanaf hun balkons toezingen. Gelukkig geloven ook zij niet, wat sommigen beweren, dat de pandemie ‘een straf van god’ is.

vrijdag 6 maart 2020

‘Natuurlijk niet’

De meerderheid van de autorijders die dagelijks op de snelweg zit, is niet van plan zich aan de 100 km (vanaf 16 maart) te houden . Dat hebben Een Vandaag en de AD/r Nieuwsmedia interviewsgewijs uitgezocht. ‘Natuurlijk niet’, denk ik dan, het  nagenoeg ontbreken van handhaving in aanmerking genomen. Mogelijk dat dat in 2021 (!) verbetert, weten de media te melden.

Is het zo slecht gesteld met die politiecontroles? Wie wel eens op de N2 rond Eindhoven rijdt – de parallelweg(en) van de A2 met afslagen naar wijken en dorpen – kan er over meepraten. De daar geldende maximum snelheid van 80 km wordt er stelstelmatig overschreden. Wie er zich aan houdt, is echt een uitzondering.

Een einde aan de chaos tijdens de spits zit dus voorlopig niet in het verschiet.

De grootste eikels zitten in dure, potentieel snelle auto’s. Dat meldde BNR Nieuwsradio (verre van autovijandig, met haar verwijzingen naar waarschuwingsapps als Flitsmeister) dezer dagen. Maar ja, dat komt  dan weer uit een Amerikaans onderzoek.

donderdag 5 maart 2020

Hut

Moeilijk om je van los te maken. Dat schilderij  Boerin voor een hut uit de Nuenense tijd van Van Gogh, door het ED paginabreed weergegeven. Het is te koop op de TEFAF in Maastricht voor tenminste 14 miljoen euro. Is dat veel? Er zijn werken van Vincent, waarvoor door een Japanner of een Chinees – hou me ten goede – 80 miljoen zijn neergeteld. Maar die stammen uit zijn Zuid-Franse periode, de fase in het leven van de schilder waarin hij excelleerde in zijn (bijna) feestelijke kleuren, het werk waaraan hij zijn wereldberoemdheid heeft te danken.

Er is dus sprake van een boerin, waarmee het diep bukkende vrouwke wordt bedoeld dat rechts op het schilderij te zien is. Maar is het een boerderij, in de buurt van Nuenen? Terecht rept de titel van hut. Waarschijnlijk is het een totaal vervallen landarbeidershuisje, vergelijkbaar met de armelijke onderkomens die Vincent in Drenthe tekende en die hij in een brief aan zijn broer Theo ‘nest voor mensen’ noemde.

Wat zien we verder? Zegge en schrijve 1 (één) kip. zo goed als zeker het complete pluimveebezit van het kromgewerkte vrouwtje. En links vooraan: een hond, dood, met de poten omhoog. Of schurkend bezig de jeuk van vlooienbeten te bestrijden.

Net als De Aardappeleters is het schilderij een treffende weergave van de toestand op het Brabantse platteland rond de voorlaatste eeuwwisseling. De tijd, waarin de arbeider niets te schaften had, er hoogstens een geit op na kon houden. De fokvereniging heette ‘De Werkmanskoe’.

Benieuwd welke Brabantse instelling erin slaagt, dit kunstwerk van (ook) grote documentaire waarde in z’n bezit te krijgen.