vrijdag 29 maart 2019

Beierse bierpul

‘n Tikkeltje potsierlijk vond ik het wel, die paginabrede foto met Máxima drinkend uit  een Beierse bierpul, waarvan het deksel conflicteerde met haar kolossale hoed. Zie ik naast haar de glimmende pretoogjes van Bavariabrouwer Swinkels?

Het geluk kan de eigenaren van het 300-jarige  Brabantse familiebedrijf niet op want het jubileum heeft hun het predicaat ‘koninklijk’ opgeleverd. Royal Swinkels Family Brewers, dat wel, vanwege de internationale handel. Was er niet ooit een juridisch conflict met Beieren over de Latijnse naam Bavaria? Dat is dan keurig opgelost, zonder aantasting van de oernaam.

Ooit was de Lieshoutse brouwer een bescheiden speler (zoals dat tegenwoordig heet) op de Brabantse biermarkt. In het midden van de vorige eeuw vond ik zijn gerstenat zelfs – sorry – op z’n zachtst gezegd niet lekker. Uiensmaak? Beiers hoedje af dus voor wat de Swinkelsen hebben bereikt.

Maar om op het oude Bavaria nog even terug te komen: ik heb een slijtersvrouw gekend, die tegen een klant zei: ‘haal dat maar bij de kruidenier’.

Die vrouw was sowieso niet voor een kleintje vervaard. Stapte naar de auto van een kerel, die zonder te betalen een dure fles cognac had meegenomen, met de woorden: ‘Geef hier, da’s van mij.’ Ja, gebrek aan kennis over het verschil tussen mijn en dijn is er altijd geweest. Maar destijds lagen er nog geen revolvers in handschoenenkastjes.

De slijterij bestaat niet meer (dankzij de kruideniers, respectievelijk supers en webwinkels) maar blijft wereldberoemd in Nederland, want vermeld in de romancyclus De Tandeloze Tijd van A.F.Th. van der Heijden.

woensdag 27 maart 2019

Demoniseren?

Nog vóór de verkiezingen zei de schrijver Guus Kuijer op Twitter: ‘Dat de kiezer altijd gelijk heeft, is een bewezen misverstand.’ Een fraai doordenkertje. Nu het stof is neergedaald, is het in de media Thierry Baudet voor en na. Alsof Pim Fortuyn uit zijn Italiaanse graf is opgestaan. Zoek de verschillen.
De kranten, verlucht met grote portretten van de meest besproken man van het jaar, breken zich het hoofd over de vraag wat bij de bejegening van Baudet kan en wat niet. ‘Doodschieten Paf’ in elk geval niet.
De nachtradio van BNN/Vara kwam van een koude kermis thuis, toen ze aan de luisteraars vroeg of het demoniseren (een woord dat bestaat sinds Fortuyn) al dan niet aanvaardbaar is. De presentator moeten de zweetpareltjes op het voorhoofd hebben gestaan, toen enkele reaguurders betoogden: als Baudet dingen zegt die onaanvaardbaar zijn, dan mag je daar best met vol geschut (ai, da’s mijn weergave, maar het is overdrachtelijk bedoeld) tegenin gaan. ‘Dank voor uw reactie.’
Discussieer maar lekker door, maar houd je fatsoen. Het ebt wel weer weg. Woorden zijn nog geen daden, vraag maar aan Wilders.

maandag 25 maart 2019

Brabants

Ooit werkte ik voor Brabant Pers, ‘n soort journalistiek toeleveringsbedrijf. In die functie ging ik als verslaggever naar de ledenvergadering van de afdeling Brabant van de vpro in Breda. Mijn stukje kwam niet in het Eindhovens Dagblad. ‘Afgelegd,’ zoals dat heet, door een eindredacteur onder het motief: ‘Te Bredaas.’ Van die man kan ik me geen zelfgeschreven letter herinneren, wel dat zijn carrière zo ongeveer eindigde als prins carnaval.

Ik moest hieraan terugdenken, toen ik vernam dat Ronald Goedemondt, vooral bekend als cabaretier, na enkele maanden prima columns te hebben geschreven voor de weekendbijlage van het ED, aan de kant is gezet wegens ‘niet Brabants genoeg’. Goedemondt sloeg terug met een afscheidsstuk, waarin hij ‘de vuile was buiten hing’. Het pleit dan wel weer voor de krant dat zoiets mag.

Brabants, wat is dat? Guus Meeuwis? De Brabantse nachten die volgens het lied lang heten te zijn? Massale dumping van drugsafval in de bossen? Het standbeeld van Michael Jackson bij de McDonalds? Brainport? Het fouilleren op wapens van het winkelend publiek in Helmond? De entree van FvD als op één na grootste partij in Provinciale Staten? De Tilburgse autobranden? Hou toch op.

Ronald Goedemondt bleek (ook al) iets te kunnen, wat voor de doorsnee journalist niet is weggelegd, namelijk columns schrijven. Voor zoiets moet je namelijk ‘n beetje kunnen doordenken, respectievelijk wat achtergrondkennis hebben.

In dezelfde zaterdagkrant waar G. zijn vertrek aankondigde stond een historische foto van een neomist. Dat is (was) een pas gewijde priester, die geflankeerd door zijn ouders en voorafgegaan door bruidjes (maagdekens zeiden ze ooit) op weg was naar de kerk van zijn doop voor het opdragen van wat heette zijn ‘eerste heilige mis’. Brabantser kan bijna niet, maar de journalist die het bijschrift maakte wist van toeten noch blazen, terwijl hij één muisklik verwijderd was van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven waar alles haarfijn staat opgeschreven.

maandag 18 maart 2019

Waterschap, geen echt stemadvies maar…

Met stemadviezen houd ik mij in de regel niet bezig. Ik geef toe, dat ik vorig jaar de verkiezingsprogramma’s van de raadskandidaten in Best heb vergeleken, wat natuurlijk tot een uitkomst leidde, maar meer ook niet. Het waterschap – in ons geval De Dommel – da’s natuurlijk andere koek, al was het alleen maar omdat het nog verder van ons afstaat dan provinciale staten. Terwijl het belang, zeker gezien de discussie over het klimaat, toch niet onderschat mag worden.

U weet natuurlijk dat de statenverkiezing van komende woensdag meer dan ooit ‘gestuurd’ wordt door de landelijke politiek. Helaas, maar dan had de negentiende-eeuwse wetgever de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer, maar niet moeten toebedelen aan de (nieuwe) provinciale staten. Zogenaamde getrapte verkiezing.

Met de waterschapsverkiezing is de situatie in democratische zin nog ‘n graadje erger. De meerderheid wordt weliswaar rechtstreeks gekozen, maar enkele belangengroepen, waaronder de landbouw en het zakenleven,  hebben het recht zonder tussenkomst van wie dan ook leden aan te wijzen. Zogenaamde geborgde zetels. Verder hebben gevestigde partijen als het CDA en de VVD lijsten ingediend.

Al bijeen zijn er in oostelijk Brabant negen deelnemende groeperingen, waarvan de achtergrond – lees: hun bedoelingen – niet alle even duidelijk zijn. Wat moet ik bij voorbeeld met een toevoeging als ‘niet politiek, wel deskundig’ of met een naam zonder meer als ‘Werken aan water’?

Zo ben ik dan toch ongewild bezig onderscheid te maken. Laat ik er dan maar een tip aan toevoegen. Kijk in elk geval in het immers vooraf bezorgde overzicht naar eventuele bekenden, van wie u weet waar ze voor staan. Ik heb er enkelen gevonden en mijn keuze gemaakt.

dinsdag 12 maart 2019

Tweehonderd

De gemeente Best bestaat tweehonderd jaar. Bijna, want weliswaar tekende Willem de Eerste op 17 augustus 1819 het koninklijk besluit, waarbij Verrenbest, Naastenbest, Aarle en De Vleut werden losgekoppeld van Oirschot, maar de ingangsdatum was pas 1 januari 1821. Er zou dus wel twee jaar feest gevierd kunnen worden, maar Best houdt het toch maar op de komende zomermaanden met het hoogtepunt in augustus. Je kunt cynisch doen over deze tijdige aanpak, maar ik houd het maar op realisme. Waarom? In 1950 telde Nederland nog meer dan 1000 gemeenten en vandaag zijn er nog maar 355.

Herindelingen blijven in de lucht hangen. Zittende bestuurders doen daarover uit strategische overwegingen doorgaans het zwijgen toe, oud-bestuurders voelen zich wat vrijer, getuige bij voorbeeld de volgende recente opmerking van een Eindhovense oud-wethouder naar aanleiding van het gehakketak rond een voorlopig afgeblazen fusie van de stad en de gemeente Nuenen: 'Kijk je wat verder, dan zijn Veldhoven met ASML, Best met Philips, voldoende bouwgrond en Ekkersrijt voor Eindhoven belangrijker dan “Astrix en Obelix”-Nuenen.' Die Galliërs zijn er volgens mij 'n beetje met de haren bij gesleept, maar alla.

Genoeg, het is feest! Er is drie ton voor uitgetrokken, waarvan een derde voor particuliere initiatieven. Een speciale website vertelt er meer over en ook over belangrijke momenten in de Bestse historie. In 1817 telde de boeren gemeenschap 1780 inwoners. Daarna liep het aantal zielen enigszins terug, maar vanaf 1832 ging het crescendo. In de jaren dertig van de vorige eeuw kwam de industrialisatie met de komst van de schoenenfabriek Bata op gang en vanaf de Tweede Wereldoorlog kun je de ontwikkeling – zoals bijna overal in dit land – gerust stormachtig noemen. Op een gegeven moment, in de jaren 60-70 werden er – landelijk – vraagtekens bij gezet. Termen als 'grenzen aan de groei' en small is beautiful deden opgang en er was zelfs een plaatselijke politieke partij die uitriep: 'Best groeit. Moet dat?' Gerommel in de marge. Mogelijk bereikt Best, dat nog steeds nieuwe woonwijken uit de grond stampt, dit jaar de 30.000 inwoners.

Best hoorde dus eeuwenlang bij Oirschot en het heeft jaren geduurd eer de boedelscheiding definitief was. 'n Tikkelje onderlinge animositeit tussen de dorpen is altijd blijven bestaan. Des te interessanter is het evenement dat in het kader van de jubileumviering wordt georganiseerd: een dorpentocht te voet en per fiets, met als doel: mensen met elkaar in contact brengen.

Nuttig voor nu en straks, zal ik maar zeggen.

vrijdag 8 maart 2019

Vrouwencommando

Internationale Vrouwendag! De uitgever van De Persgroep (de Vlaming Christian Van Thillo in persoon?) beval de redacties van AD con sorten, waaronder de drie Brabantse dagbladen aan, de krant van heden zoveel mogelijk door vrouwen te laten maken. De adjunct (!) chef redactie van het Eindhovens Dagblad, een vrouw, slaat terug.

Niet dat de kranten niet aan de wens van de uitgever hebben voldaan. We vinden die bladen een reeks door vrouwen geproduceerde artikelen, waaronder een groot interview met emancipatie-minister Ingrid van Engelshoven over het tekort aan vrouwen aan de top en de ‘slappe smoezen’ waarmee ‘de mannen’ dat verdedigen.

Maar van harte ging het dus niet, Onder de kop Aan ‘t roer, omdat ik vrouw ben schrijft Olga van Lierop in het ED een geharnast verhaal (geweldig geïllustreerd door politiek tekenaar Mat Rijnders met een vrouw die in een rijdende auto het stuur van haar man overneemt) waarin zij om te beginnen geen geheim maakt van de consternatie die het idee van de uitgever op de redactie heeft veroorzaakt:: ‘Vrouwen en mannen buitelden over elkaar heen om hun afschuw te uiten.’ Maar de hoofdredactie was niet te vermurwen. Een treffende aanduiding van de situatie sinds de ‘ultieme’ concentratie en commercialisering van het dagbladwezen. De onafhankelijkheid van de redacties is volkomen zoek. Voorgangers van de huidige hoofdredacteuren draaien zich om in hun graf.

Toch mag er meer geschreven worden dan ooit, zonder dat ontslag onmiddellijk op de loer ligt. Dus  bijt ED-redacteur Van Lierop in een paginagrote beschouwing van zich af: Niet dat ze Vrouwendag flauwekul vindt. Daarvoor is de positie van veel vrouwen in de wereld te hachelijk. ‘Maar in onze cultuur, waar de emancipatie gelukkig veel verder is gevorderd, is zo’n themadag toch ‘n beetje potsierlijk en leidt het vooral tot symboolpolitiek, met statements zoals ons bedrijf ze maakt.’

Ik maak een buiging voor dit Vrouwencommando en beloof: ooit komt het helemaal goed.

vrijdag 1 maart 2019

Burgemeesterskramp

Nee, niet het ongemak van de burgemeester van Nuenen die er vandaag in het ED van meerdere kanten van langs krijgt, maar de regelrechte soap rond het plotselinge aftreden van burgemeester Ralf Krewinkel van Heerlen wegens een als stiekem betitelde sollicitatie in Kerkrade. Wie is er nu eigenlijk verkrampt? Niet Krewinkel volgens mij, maar de hele constellatie rond burgemeestersbenoemingen. Kunnen we in Best over meepraten, maar dit terzijde.
Het soapkarakter van het Limburgse gebeuren zit ‘m in het feit dat het dagblad De Limburger in een zijkamertje via een per ongeluk ingeschakelde audioverbinding kon horen wat zich tijdens de benoemingsprocedure in de zogenaamde vertrouwenscommissie van Kerkrade afspeelde. Eigen schuld dikke bult, dit gelek.
Had meneer Krewinkel tijdens zijn ziekteverlof - om bijzondere redenen die hier niet ter zake doen - niet naar de post in Kerkrade mogen solliciteren? Natuurlijk wel. Maar dit blijf je houden, zolang je vasthoudt aan een verkrampte en halfslachtige selectiemethode van burgemeesters en trouwens ook aan die van commissarissen van de koning, waarbij alles zich in achterkamertjes afspeelt en de burger niets heeft in te brengen. Daardoor zullen we waarschijnlijk ook niet te weten komen, wat er – behalve dan die drogreden  - werkelijk achter het geforceerde vertrek van de burgemeester van Heerlen zit.
Tenzij er iemand effectief lekt natuurlijk.