Sylvia Witteman had het deze week in de Volkskrant over het gejij en gejou dat hand over hand toeneemt en dus het afstandelijke en respectvolle u verdringt. Soms in de gesproken media, maar steeds minder, voorafgegaan door 'we hebben afgesproken elkaar te tutoyeren'. Sante Brun reageerde op Twitter met een verwijzing naar het doordringen van het Engels in onze taal. Daar kent men immers alleen de aanspreekvorm you. Ik wil daar nog aan toevoegen dat de lieden die de ondertiteling op tv verzorgen dat you tegenwoordig consequent plegen te vertalen in jij, ook in gevallen waar dat helemaal niet kan kloppen, gezien de verhouding tussen de personen die aan het woord zijn. Ietwat overdreven voorbeeld: een dienaar in gesprek met een koning.
Het grappige is, dat er min of meer sprake is van een 'weg terug'. Immers, de rijkstaal Fries kent alleen de vorm jo. Ik herinner mij dat ik me in 1961 als nieuwbakken inwoner van Friesland erover verbaasde, dat ook de toenmalige Commissaris der Koningin aldus werd aangesproken. De Friezen zijn bij mijn weten ooit met taal en al de Noordzee overgestoken. Ander voorbeeld: kaai werd key.
Rijkstaal? Jazeker, sinds ongeveer 1951, toen dat letterlijk werd bevochten, nadat een rechter een inwoner van Friesland het had verboden, tijdens zijn geding z'n moerstaal te gebruiken. De toen door de politie uiteengeslagen demonstratie staat bekend als Kneppelfreed (Knuppelvrijdag).
Wat is historischer, een Fries kamerlid dat zich – dat was gisteren – met toestemming van de voorzitter in Den Haag even van zijn eigen taal bedient of de officiële erkenning die volgde op Kneppelfreed. Wie het weet mei it sizzen.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten