A.L. Snijders schrijft in zijn column in de vpro gids: ‘De levende, delicate verhouding van katholieken en protestanten mag niet verdwijnen, het is de kern van onze volksaard.’
Mooi gezegd, maar bezijden de realiteit, want achterhaald door de ontwikkelingen in christelijk Nederland. Ja, de tijd is voorbij dat kinderen, toen nog geen kids genoemd riepen: ‘Protestante bokken schijten in hun rokken’. En dat zo’n kind, dat loten probeerde te verkopen. de deur voor zijn neus werd dichtgeslagen met de woorden: ‘Is dat katholiek? Nee!’
De opmerking deed me ook denken aan het begin van de oecumene en in het bijzonder de toenadering tussen beide groepen christenen zoals die zich manifesteerde in mijn geboortedorp Ginneken.
We hadden daar de Nederlands Hervormde gemeente, sinds
‘s mensenheugenis gebruik makende van de middeleeuwse, dus ooit roomse Sint-Laurentiuskerk. Predikant was daar dominee Van den Bosch, die in de jaren zestig landelijk bekend werd als dagsluiter ‘dominee Van den Bosch uit Ginneken’ op de zwart-wit-tv. Een vooruitstrevende man, die in zijn jonge jaren goed lag bij de vrouwen (wat niet per se wil zeggen dat hij ook veel bij de vrouwen lag) en die de liturgische kleuren bij de roomsen afkeek. Blijkbaar vond hij het tot dan in zijn kerk maar een kale boel en gelijk had-ie.
Pastoor van de Ginnekense Laurentiusparochie was toen de legendarische Eduard Doens, een robuuste Zeeuws-Vlaamse boerenzoon, die met zijn excentrieke preken het kerkvolk nogal eens in beroering wist te brengen. Die pastoor ging dus eens bij zijn protestantse broeder-in-de-Heer op bezoek en werd door Van den Bosch in de oude, toen pas van oorlogsschade herstelde kerk rondgeleid.
‘En dan te weten,’ aldus de dominee enigszins provocerend, ‘dat ik hier elke zondag op het graf van een kanunnik sta te preken.’
‘Zozo,’ reageerde pastoor Doens, met de voor hem karakteristiek, zuinigjes getuite lippen, ‘en wat vindt de kanunnik daar wel van?’
Ook in Best zijn katholieken en protestanten gaan samenwerken. Zo startten de hervormden in de jaren zestig een oud-papier-ophaaldienst ten bate van de bouw van een pastorie bij hun kerkje aan de Julianaweg: Aktie Bouw Pastorie, kortweg ABP. Toen Hans Bolscher bouwpastoor werd van de Avondmaalkerk, werd het ABP+A, wat natuurlijk een ruimhartige geste van de protestanten was. ABP+A, zo heet de actie nog steeds, maar Bolscher is vertrokken en de Avondmaalkerk bestaat ook al jaren niet meer. Klopt het dat daar nu ‘t Tejaterke in zit? Waar de opbrengst van het papier nu naar toe gaat, blijft in het vage. Ik zag trouwens dat het initiatief tegenwoordig AWBP+A heet, maar waar die W voor staat is mij niet bekend.
Dominee Van den Bosch uit Ginneken wisselde op tv zijn stichtelijke praatje af met dat van bisschop Bekkers, afhankelijk van de zendgemachtigde die aan de beurt was, ncrv of kro. Al zouden ze het willen, over zoiets valt tegenwoordig niet meer te bakkeleien, want de dagsluiting is uit de tijd en de twee omroepen zijn verenigd tot één.
Jammer voor A.L.Snijders, maar de romantiek is er af.
(Gesproken column Omroep Best, 15.01.14)