Taal en koopmansgeest

 De krantenkop viel me in de eerste plaats op door wat ik als een taalfout beschouw: 'Bedrijven bestraft voor hulp bij bouw Krimbrug'. Eerst maar eens het verschil tussen taalkennis (deskundigheid) en taalgevoel. Mijn deskundigheid is matig, het gevoel – geërfd van mijn vader – des te beter.

Waarover val ik dan bij die kop? Simpel, de dader wordt gestraft; de daad bestraft. Hiermee ben ik lang geleden opgegroeid. Nu moet je oppassen met direct fouten aan te wijzen. De taal verandert immers, al beschouw ik dat in veel gevallen als verarming. Een bekend verschijnsel is 'die straat is naar Pietje Puk vernoemd' in plaats van genoemd. Volgens mijn gevoel (zal ik maar zeggen) is in dit geval Pietje vernoemd en niet de straat.

Niet zeuren, hoor ik je al zeggen. OK, houd het maar op taalverandering. Dat 'vernoemen' is plaats van 'noemen naar' tref je aan bij de meest vooraanstaande hedendaagse schrijvers. Ik ben ook eens door een taaldeskundige bijgepraat over iets wat mijn vader opmerkte: 'Het is niet een hele mooie meid' maar 'n heel mooie,' want het gaat niet over een hele of halve meid maar over de graad van mooi zijn. Tja. Volgens die deskundige mag allebei, want ingeburgerd.

Tot zover de taal.

Want natuurlijk is het ook een intrigerende krantenkop: Nederlandse bedrijven die internationale regels aan hun laars hebben gelapt om te verdienen aan die als illegaal beschouwde brug tussen Rusland en de door haar van Oekraïne afgepakte Krim. Als het aan justitie ligt, worden ze gestraft. Blijkbaar hebben we te maken met de onuitroeibare 'Hollandse' koopmansgeest, zoals die ook een rol speelde in het slavernijverleden. Het verschil is dat men bij de Krimbrug waarschijnlijk met excuses niet wegkomt.