Dagbladjournalist vlucht in romantiek

Op internet en in de krant (dagblad Trouw) discussiëren ervaren journalisten over de toekomst van het papieren dagblad in relatie tot de nieuwe media. Ze komen er vooralsnog samen niet uit. Voor de redacteur van de papieren krant is het verdwijnen van dat medium ondenkbaar. 'Desnoods moet Trouw maar weer ondergronds gaan', net als in de oorlog. In zijn vrees voor de toekomst van zijn papieren krant, vlucht de journalist in romantiek

'Op internet is het een chaos van rijp en groen, een stortvloed van informatie die in geen enkele context staat en waarvan de lezer maar moet raden wat de relevantie ervan is. En wat er nog aan structureels doorsijpelt is vaak een afgeleide van de krant.'

Dit is in een notendop de opvatting van een gerenommeerde dagbladjournalist, namelijk Willem Breedveld, van een al even gerenommeerde krant, namelijk Trouw.

Breedveld reageert in een column op een artikel dat zijn collega Bart Brouwers, hoofdredacteur van het gratis dagblad Sp!ts en eigenaar van het weblog Dode Bomen ('Media tussen toen en straks') eerder in datzelfde Trouw schreef.

Het begint er al mee, dat ik van Brouwers' verhaal kennis neem via dat weblog en van Breedvelds reactie vanuit Trouw. Brouwers schreef wel in die krant, maar Breedveld niet op internet (ook niet, voor zover ik kon nagaan op de website van Trouw). Gevraagd of die - prachtig geschreven - column ook op Dode Bomen zou verschijnen, verwees Bart Brouwers naar een stoere verklaring van Trouw op het web over auteursrecht. Als er ergens chaos heerst, dan toch niet alléén op het internet.

'Het is,' betoogde Brouwers, 'dat de krant, zeker voor een oudere generatie, zo diep in het leefpatroon zit ingebakken, want anders was het al lang voorbij geweest. Noch voor het laatste nieuws, noch voor de duiding ervan, noch voor de bredere geestelijke verrijking, noch voor de sociale binding is een dure krant nog echt nodig.'

Na de Vogelwaarwijken de Plasterkjournalisten. Die 60 banen zouden dus volgens Brouwers 'niet naar printmedia moeten gaan maar vooral naar kansrijke nieuwe online initiatieven. Juist dáár is immers nog een wereld te winnen op journalistiek terrein – en juist daar moeten we het in de toekomst van hebben.'

Klaar en duidelijk. Bart, papieren journalist van-huis-uit, (zoon van wijlen mr ED, Ton Brouwers - ‘Hij moest eens weten’) bevestigt bij voorbaat: 'Ja, het zal een chaos zijn, zeker voor de generatie die gewend was aan de orde van haar vertrouwde dagblad. Maar we gaan er onze weg weer in vinden. Dankzij Google-achtige applicaties en dankzij sterke journalistieke ankers, de professionals die erin slagen uit hun journalistieke ivoren toren te stappen en samen met de “amateurs” aan de slag te gaan in het gedemocratiseerde speelveld. Kortom: 'De krant als dagelijks eindproduct heeft zijn langste tijd gehad; de conversatie – waarbij de journalist een slimme positie tussen ontelbare zenders en ontvangers heeft ingenomen – is de kern van het nieuwe businessmodel.'

Het complete artikel staat hier: 'Conversatie als Basis van Nieuwe Journalistiek'.

Prachtig geschreven, zo kwalificeerde ik het weerwoord van Willem Breedveld in Trouw. Maar helaas, toch 'n beetje tegen beter weten in. Immers, het begint zo: 'Soms sta ik voor groepjes studenten, aanstormende managers of topjuristen met de mond vol tanden. Deze hoger opgeleiden tot pakweg veertig jaar vertellen me doodleuk dat ze veelal geen abonnee zijn van een krant. Te duur, te saai en ook niet nodig.' En, let op: 'Desondanks blijken ze vaak een verrassende kijk op van alles en nog wat te hebben en lijken ze ook redelijk goed op de hoogte van wat er in de wereld te koop is.'

Wat kun je hier anders op zeggen dan: 'Nou dan?' Halen die jonge intellectuelen (laat ik ze toch maar zo noemen) die wijsheid uit 'blogs, websites etc. die meestal de prakjes opwarmen van de maaltijd die eerder vorstelijk was opgediend door de kranten', zoals Breedveld het formuleert?

Dit wordt allemaal wel erg romantisch en snijdt niet echt hout. Want natuurlijk mankeert er van alles aan de nieuwe media, maar met het vorstelijk opdissen van nieuws en achtergronden door de kranten is ook wel eens wat mis. Het navrante is dat geëmancipeerde, onafhankelijke webloggers (dat wil zeggen niet de doorsnee lezer van Tante Bet) nu beschikken over goedkope faciliteiten om daar de vinger op te leggen zonder gehinderd te worden door monopolistische drempels van de gedrukte pers.

Wat ik in het weerwoord van Breedveld mis, is de erkenning dat het 'concept krant' zoals hij het noemt helaas aangewezen is op de rotatiepers en de vrachtauto's, die het product daarvan door het land rijden. Romantisch. Breedveld kon wat dat laatste betreft niet sprekender zijn dan met zijn verwijzing naar het ontstaan van het gestencilde verzetsblad Trouw.  ‘Als de visie van eigenaar Van Thillo van de Persgroep (Terug naar de krant als krant) in de praktijk niet zou werken, dan gaat Trouw gewoon weer ondergronds.'

Misschien kunt u het artikel van Willem Breedveld via de website van Trouw nog bestellen. En anders maar telefonisch of per email. Of, nog later, bij de Koninklijke Bibliotheek.