Taalvirtuositeit

Een zekere Liesbeth Koenen (Wat kan er in een naam zitten?) interviewt in de wetenschapsbijlage van NRC de taalkundige Joop van der Horst, die een leven lang de veranderingen in de taal nauwkeurig bijhoudt. Boeiend, ware het niet dat je je kapot ergert aan de spel- en stijlfouten. Dat er weer wordt 'vernoemd naar' in plaats van 'genoemd -' is tot daaraan toe, want m'n kop eraf als collaborateur en geldmachine Van Dale die verkwanseling al niet heeft overgenomen, 'want al een aantal jaren door zowat iedereen toegepast'.

Maar wat te zeggen van een zin als deze: 'Niet lang na elkaar verschenen daardoor twee onalledaagse boeken van zijn hand.' Hoe krijgt ze het uit d'r pen, pardon op d'r scherm, nou ja het schrijf-equivalent van 'uit d'r strot'.

Even later laat mevrouw Koenen Van der Horst zeggen: 'Natuurlijk kun je taal als een systeem zien, maar het is ook een continuüm, en dan is het een zooitje.' Nogmaals, m'n kop eraf als Van der Horst niet zootje heeft gezegd. Word ik nu onthoofd? Laat dan maar gebeuren, maar dan deugt Van der Horst niet als taalkundige.

Gelukkig heeft hij zich tegen dit soort risico's verzekerd, want het was volgens de taalkundige altijd al zo dat slechts tien procent ABN spreekt. Alleen, tegenwoordig mag alles, distilleer ik uit de context van zijn woorden. Van Joop van der Horst mag je gerust 'de man waarmee ik' zeggen in plaats van het correcte 'de man met wie ik'.

Zo krijgt oud-staatssecretaris en -literatuurcriticus Aad Nuis, die zei 'De taal is van gans een volk' in plaats van 'De taal is gans een volk' posthuum toch nog zijn gelijk.

Aanpassing:
Volgens het Genootschap Onze Taal, mag het tegenwoordig allebei: zootje en zooitje.