Bavel

Tijdens de bevrijding van Breda eind oktober 1944 door de Eerste Poolse Pantserdivisie onder aanvoering van generaal Stanislaw Maczeck (iemand kwam onlangs op het onzalige idee, het naar hem genoemde museum een andere naam te geven – te zot voor woorden) heeft het dorp Bavel de klappen moeten opvangen. Breda kwam er praktisch ongeschonden uit te voorschijn (de verdienste van de latere ereburger Maczeck cs), maar in Bavel en omgeving brandden tientallen boerderijen af. plus het beroemde cafe/pension De Brouwers, gevestigd in een eeuwenoude hoeve. Een horecapand met de naam ‘Vanouds De Brouwers’ is het enige wat rest.

Ook het Klein Seminarie van het bisdom Breda ging er aan. Het mag overigens als symbool gelden voor de toen ontdekte waarde van oud papier, want via de actie Liefdewerk, onder leiding van de Ginnekense kapelaan C. Knipscheer, werd het herbouwd.

In een in 1985 door de Nieuw-Ginnekense heemkundekring Paulus van Daesdonck uitgegeven boek vol oral history (wat mooi dat men toen zóveel inwoners voor de bandrecorder hun verhaal over de jaren 1939-‘45 heeft kunnen laten doen – waardevol met het verstrijken der jaren, want de meesten zijn nu immers dood). las ik deze curieuze mededeling:

”Gauw allemaal de kelder in,” riep vader. Maar alles wat we aan eten hadden, lag in dat kleine keldertje, dus voor ons was er bijna geen plaats meer.

Ja, buitenuit. hadden ze het nog zo slecht niet wat het eten betreft. Hierbij herhaal ik de liefdevolle wijze waarop Pieta Koyen uit het nabije Molenschot in de oorlog ons wekelijks van de onontbeerlijke ‘bijvoeding’ heeft voorzien. Zie Dagboek van een moeder in oorlogstijd.

Terug naar Bavel. Dat is inmiddels een woondorp en wijk van Breda. In de nabijheid ligt de Bavelse Berg, gevormd door het vuilnis van de stad, maar als het goed is, binnen afzienbare tijd een ‘levendig’ recreatiegebied.

Destijds was pure landelijkheid karakterbepalend, zodat mijn vader, ‘n eind in de zeventig, placht te zeggen: ‘Als het nodig mocht worden, breng mij maar naar Bavel.’