donderdag 30 maart 2017

Onverdraagzaamheid

De veiling van devotionalia en andere onderdelen van een kerkinventaris waarover ik het eerder had, heeft nog een andere context dan als zinnebeeld van de ontkerkelijking. De beelden, de kruisen, de offerblokken, de collectezakken  ('De armen gegeven is Gode geleend') de sjerp van de ordebewaarder (suisse, 'Eerbied in Gods Huis'), ze kunnen volgens sommigen 'aardige accenten' vormen in het moderne interieur. Je komt die dingen zelfs tegen in café's en - zoals we ook hoorden - in het toilet.

Overigens gaat het hier nooit over religieuze kunst, hooguit om gebruiksvoorwerpen plus voorstellingen en beelden, afkomstig van onder meer het massa-atelier van de Cuypersen in Roermond

Toen er zo'n verkoop aan de orde was, sprak ik erover met de eigenaar van een Brabantse B&B. Of dat iets voor hem was? Ik moet er niet dan denken, zo luidde zijn antwoord. Geen religieuze symbolen in mijn zaak; die moet volstrekte neutraliteit uitstralen. Ik heb wat dat betreft mijn ervaringen. NB: een kruisbeeld in openbare ruimten was in katholieke landsdelen ooit normaal.

De ervaringen van de B&B-uitbater slaan op het verblijf van streng gereformeerden uit Zeeland. Bij die gelegenheid gebeurde het dat Somalische kennissen van de B&B-houder buiten een - Praise the Lord - religieus getinte dans uitvoerden. De Mannen Broeders gingen zo ongeveer door het lint, met de woorden 'Moet je die zwarte apen daar zien dansen.'

Het toppunt van onderlinge christelijke onverdraagzaamheid die de immigranten nog ver afhoudt van hun integratie.


woensdag 29 maart 2017

'Ontkerkelijking' kent grenzen

De veiling van een deel van de inventaris van de Augustijner Paterskerk in Eindhoven - die met het Christusbeeld op de spits - was tekenend voor het verschijnsel dat ontkerkelijking heet. Wat dat betreft was de kop in het Eindhovens Dagblad boven het verslag van die massaal bezochte verkoop alles zeggend: Een offerblok voor op de wc.

Ik weet zeker dat er mensen zijn, voornamelijk met grijze haren, die dit als pijnlijk hebben ervaren. Toch kent die ontkerkelijking z'n grenzen. Ook als het gaat om het behoud en 'levend' houden van het materieel erfgoed.

Vorige week was ik bij de uitvaart van een familielid, dat in de tweede helft van de vorige eeuw nog kerkmeester was van de Sint-Bonifatiuskerk in Leeuwarden, een schepping van Pierre Cuypers en beeldbepalend voor de stad. De kerk is tegenwoordig eigendom van een stichting en de r.-k. gemeenschappen van Leeuwarden e.o. zijn verenigd in de Titus Brandsma Parochie, genoemd naar Friesland's eigen zalige martelaar (sinds 1985). Wat een schitterende website heeft die parochie trouwens.

De Bonifatiuskerk is ook inwendig nog volledig intact, wat wil zeggen dat de 'versobering' in relatie tot het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) aan haar voorbij is gegaan. Dit in tegenstelling tot bij voorbeeld de Ginnekense Laurentiuskerk van Pierre's zoon Joseph Cuypers. Ik ben geneigd, daarvoor de verklaring gedeeltelijk te zoeken in een toch iets sterkere trouw van de katholieken in het noorden. Tot ver in de vorige eeuw sprak men in dit landsdeel van diaspora, wat in het r.-k. geloof zoiets wil zeggen als 'randgebied'; de saamhorigheid in het geloof ter onderscheid van 'andersdenkenden' was aanwijsbaar. Bij voorbeeld in de naam van wijlen het eigen dagblad Ons Noorden.

Volgens Goethe gaat in Nederland alles trager. Nou wat de katholieken in het noorden betreft nog ietsje langzamer. Pas in 1956 herleefde het bisdom Groningen als afsplitsing van het aartsbisdom Utrecht.

De ontkerkelijking mag dan in mijn theorie z'n grenzen hebben, de veranderingen gaan natuurlijk wel door. De voorganger (overigens oorspronkelijk een protestants-christelijk begrip) bij de begrafenisplechtigheid in de Bonifatiuskerk was een vrouwelijke pastor, wat overeenkomstig het nog steeds geldende r.-k. kerkelijk recht betekent dat geen 'echte' eucharistieviering mocht plaatsvinden; wel een communie-uitreiking. En de veranderingen, zo blijkt, houden tevens in: een nijpend tekort aan priesters, ook in het bisdom Groningen-Leeuwarden.

Kijk ook even op hhBest -  Friesland

zaterdag 25 maart 2017

Een dag op het spoor

De begrafenis van een letterlijk ver familielid voerde mij per spoor naar Leeuwarden. Met de NS heb ik geen slechte ervaringen, wat ongetwijfeld te maken heeft met de luxe dat ik de spits kan mijden. Ik reisde voor het eerst sinds de invoering van de nieuwe dienstregeling (december 2016). Dat heb ik geweten.

Het begon ermee dat ik de website 9292 (het totale ov) gebruikte voor mijn reisplanning; had beter die van de NS kunnen nemen, heb ik inmiddels geleerd. De planner wilde dat ik eerst vanuit Best met de Sprinter naar Eindhoven zou gaan om aldaar op de Intercity naar Utrecht te stappen. Aangezien dat een stukje tegen de draad in is, heb ik net zo lang gewinkeld tot ik de mij vertrouwde mogelijkheid had van de Sprinter naar Den Bosch. Maar goed ook, zei een (toevallige) medereizigster, want als die Sprinter naar Eindhoven te laat is, ben je in de aap gelogeerd.

Echter, de Sprinter naar Den Bosch was meer dan een kwartier vertraagd. Daarbij werden we, ding dong ding, door een omroepster tot driemaal toe op het verkeerde been gezet met de mededeling: 'De Sprinter naar 's-Hertogenbosch arriveert over enkele minuten.' Nou ja, de planning in de war. Er rijden vanuit Den Bosch heel wat Intercity's naar Utrecht, dus namen we die met eindbestemming Schiphol.

Op Utrecht Centraal was ik aangewezen op de Intercity naar Groningen, wat betekende voor de derde keer overstappen, in Zwolle. Enfin, ik was op de gewenste tijd in Leeuwarden, maar heb deze reis in vele jaren comfortabeler meegemaakt. Intussen ook nog 'n paar keer 'internet in de trein' geprobeerd. Dat hield niet over en een andere medereiziger verklaarde dan ook, die faciliteit altijd maar te laten voor wat ze is. Je ziet in de trein heel wat mensen appen en zo, maar dat blijkt overwegend gamen muziek luisteren, filmpje kijken en tekst verwerken.

De terugreis, waarbij het tijdstip van vertrek uiteraard werd bepaald door het verloop van de uitvaart en de nazit. Om 17:08 uur ging er een trein naar Schiphol via, Lelystad en Almere. Overstappen in Zwolle, voor Utrecht Centraal. Kaartjescontrole. De conducteur keek bedenkelijk. 'U hebt in Leeuwarden ingecheckt bij Arriva en u reist met de NS.' Raar, want de incheckpoortjes van beide concessionarissen zijn duidelijk gemerkt. 'U moet nu in Zwolle bij Arriva uitchecken en inschecken bij de NS,'  liet de controleur weten. Zo gezegd zo gedaan. Echter, het Arrivapoortje meldt: 'U kunt hier niet uitchecken.'  Toen maar uit en in gedaan bij de NS. Toch nog even online kijken bij Mijn OV-chipkaart, wat er nu eigenlijk is gebeurd.

Richting Den Bosch (bent u er nog?) ging de trein in de buurt van Culemborg kilometerslang rijden met het tempo (snelheid kun je dat niet noemen) van wijlen de stoomtrein. De machinist, deze keer gelukkig verstaanbaar, verklaarde: 'We rijden een gematigd tempo om veiligheidsredenen.' Na enkele minuten klonk het: 'We rijden langzaam vanwege een slecht baanvak!'

In Den Bosch moesten we 'n minuut of vijf wachten. De splinternieuwe Sprinter richting Eindhoven was gesloten, terwijl zich al enkele reizigers binnen bevonden. 'De trein moet worden geset,' deelde de eveneens buitengesloten conducteur mee.

In Boxtel wacht de Sprinter vijf minuten. 'Dat doet-ie altijd, heen en terug,' deelt een reisgenoot berustend mee. Als klap op de vuurpijl, bericht de machinist, nadat die vijf minuten alweer zijn overschreden: 'We wachten nu op het passeren van een Intercity.' Dit is echt onverklaarbaar, want de sporen op het traject Boxtel-Eindhoven zijn meer dan 15 jaar geleden juist - van twee naar vier - verdubbeld, om dit soort stremmingen te voorkomen.

Om kwart voor negen, na een reis van 3 1/2 uur was ik in Best. In de vorige eeuw deed ik Leeuwarden-Eindhoven per auto, zonder snelwegen, in vier uur. Het is de bedoeling van de NS, met ingang van 2018 intercity's tussen Eindhoven en Amsterdam om de tien minuten te laten rijden. Ik ben benieuwd, hoe ze dat klaar spelen.

Toch nog even iets positiefs. Wie de al dan niet sociale media volgt, krijgt de indruk dat de gemiddelde Nederlander een hork is.  Dat valt best mee. In het volle Stilte-compartiment was het inderdaad heel rustig en voor de rest heb ik heel wat hoffelijkheid ontmoet.

---

PS Ben inderdaad in Leeuwarden bij Arriva ingecheckt en in Zwolle bij NS (enige mogelijkheid) uitgecheckt. Het heeft geen financiële gevolgen. Ik gebruikte een zogenaamde 'vrij reizen dag' van de NS.

maandag 20 maart 2017

Ongelijkheid overal

Mannen en vrouwen zijn gelijk maar niet altijd, zei ik tegen een vriendin op bezoek. Het ging over het feit dat medicijnen worden getest op mannen, maar dat ook vrouwen ze moeten gebruiken en dat gaat niet goed. 'Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig,' corrigeerde de vriendin en ze had een punt.

Boeiende uitzending van De Nieuws BV vanmiddag op Radio 1: het nagenoeg ontbreken van meesters op de basisschool, terwijl meisjes en jongens zo totaal verschillend reageren op onderwijs. Wat een wonder, die kennelijke afwezigheid van animo bij mannen om voor de klas te gaan staan. Op Twitter las ik een klacht van een Belgische basisschool-leraar. Hij was geronseld voor z'n functie, maar  heeft spijt, want beurt maandelijks maar 879 euro. In Nederland is het niet veel beter,

Razend benieuwd, wat D66, in welke positie dan ook in de nieuwe politieke situatie, waar maakt van haar dikke woorden over onderwijsverbeteringen. Als daarbij maar niet louter naar het hoger onderwijs wordt gekeken. Salarisnivellering is wel het minste.

De klok terugdraaien is natuurlijk niet aan de orde, maar je zou haast gaan terugverlangen naar de jongens- en de meisjesschool. Die situatie was overigens 'typisch rooms', want niet in de  laatste plaats gemotiveerd door de wens, de sexen uiteen te houden, respectievelijk het voortijdig seksen te voorkomen. Vergelijking: het gescheiden zwemmen in het zuiden. Het is rond 1960 allemaal omgegooid en niemand die dat betreurt. Het gemengd onderwijs is nog goedkoper ook. Laat men dat gegeven meenemen bij een nieuwe reorganisatie, waarvan wel duidelijk is dat die onontkoombaar is..

woensdag 15 maart 2017

Rood op de goede plek

Het is verkiezingsavond, als u dat nog niet mocht weten. Nochtans aarzel ik, over dit onderwerp te beginnen, want, zegt een vergeten spreekwoord overdaad schaadt. Ik zal daarom maar beginnen met 'iets leuks', namelijk een cartoon van Joep Bertrams die zogezegd in het oog sprong, toen ik vanmorgen mijn Twitter-account opende. De grap zat voor mij niet zozeer in de tekening als wel in de tekst die Bertrams er boven had geplaatst: Wel op de juiste plek rood maken! Die maakte bij mij een herinnering los.

Ik was destijds aanhanger van Joop den Uyl. We zaten in een rijtjeshuis aan een t-kruising van woonstraten in Best en hadden 'ome Joop' meer dan levensgroot op een biljet voor het raam hangen. We hielden gewoon van die man. Mag dat? Nou, onze toenmalige huisarts - overigens een onvergetelijk iemand - vond het maar niks. Was het toen nog KVP of reeds CDA? Ik ben het even kwijt. Maar essentieel voor dit verhaaltje is, dat de christen democraten toen een soort taxidienst organiseerden, waarmee bejaarden, nonnekes en slecht ter been zijnden naar het stembureau werden vervoerd.  Drie keer raaien welk stemadvies ze mee kregen. Maar echt nodig was dat natuurlijk niet. Zonder tien pagina's 'verkiezingsnieuws' in de krant en zonder avondvullende tv-debatten.

Bij de ingang van het stemlokaal, tevens uitgang, kwam ik 'n paar van die nonnekes tegen en ik kon het niet laten: 'En, heddem goed rood gemaakt?' Een exit poll noemen ze dat tegenwoordig. U zult er vanavond nog tot vervelens toe van horen.
'Ja,' grinnikte de zuster, 'en op de goeie plek.'

Hier past het cliché 'dat waren nog eens tijden', al zullen velen hun neus ophalen voor de toenmalige verkiezingspraktijk. Want, kijk nou eens. In Amsterdam-Noord begon het kiezen door jongeren vannacht om 0:00 uur met met een stemfeest. Mocht van minister Plasterk. En in Zevenhuizen, fusiegemeente Zuidplas, is een drive-in-stemlokaal. Mag ook van de minister, zij het dat de kiezer nog wel de auto uit moet naar het hokje. Als jullie het niet geloven, je kunt er nog heen; je mag immers overal stemmen, als je je identiteitsbewijs maar niet vergeet. De opvolger van Plasterk mag straks al dan niet goedkeuren dat je er voortaan een hamburger bij krijgt. En dat zou de Partij voor de Dieren dan niet tegen kunnen houden.

(Gesproken column Omroep Best, 15.03.17, 18:10 uur.)

maandag 13 maart 2017

Diplomatieke soap

In de tijd van de Vietnam-demonstraties wilden de deelnemers de toenmalige Amerikaanse president Lyndon Johnson (destijds vice-president en in het vliegtuig beëdigd op de dag van de moord op Kennedy) bejegenen als moordenaar. Dat kon natuurlijk niet, immers 'belediging van een bevriend staatshoofd' dus strafbaar. Het werd dus 'Johnson molenaar'. Iedereen wist toen ook wel wat er bedoeld werd.

Wat is belangrijker, interessanter, intrigerender? Belediging van een staatshoofd een regering of van de staat-zelve. Ik zie geen verschil. Bestaat er in Turkije een soortgelijke rechtsregel? Lijkt me twijfelachtig, gezien de staat van rechteloosheid waarin de bevolking daar zich bevindt. Je mag er niet eens nee denken, laat staan zeggen.

De gedroomde dictator Erdogan - je vraagt je af of er nog wel een grondwetswijziging nodig is om van de droom werkelijkheid te maken - eigent zich het recht toe, Nederland een fascistenstaat en bananenrepubliek te noemen en excuses te eisen voor het dwarsbomen van ministers die hier zijn politiek wilden komen preken. We zijn trouwens geen republiek, maar nog steeds een constitutionele monarchie, maar ook dat is hier niet van essentieel belang. Hoogstens lijkt het interessant, op het verdwenen verschijnsel van de absolute monarchie te wijzen, omdat het onophoudelijk streven van de heer Erdogan daarmee grote gelijkenis vertoont.

Het gevolg van Erdogans scheldkanonnades is een excuuseis per kerende post. Inmiddels van harte ondersteund door onder anderen Angela Merkel, wat niet niks is. Intussen is dit wel diplomatie van een weergaloos soapgehalte, of liever non-diplomatie.

Maar wat had het duo Rutte-Koenders anders moeten doen? Stel dat de Nederlandse regering het grove geschut van de Turkse president in lankmoedigheid over zich heen had laten gaan. Dat Mark Rutte de veel gesmade lach niet zou zijn vergaan.  Het huis zou hier - zeker zo vlak voor de verkiezingen - te klein zijn geweest. Er is gesuggereerd, dat Rutte en zijn VVD bij de verkiezingen wel garen zullen spinnen bij deze zaak. Zou kunnen, maar ik  wil er wel bij zeggen dat ik me geen kabinet kan voorstellen dat anders zou hebben gehandeld.

donderdag 2 maart 2017

Telwerk

Tops en Tromp, die een boek schreven over ondermijnende criminaliteit (De achterkant van Nederland) zijn aan een tweede deel toe. Niet alleen vanwege de recente ontdekkingen van een weergaloos omvangrijk drugslab in Leende en van een al even mega foute sigarettenfabriek in een boerenschuur in Oirschot.

Alarmerende openingskop van het Eindhovens Dagblad vandaag: 'Criminelen stelen enorm veel stroom.' Nieuws? Niet echt, maar wel voor het eerst gekwantificeerd.

Het verloopt zo: Hennepboeven stelen jaarlijks honderden miljoenen kilowattuur stroom. (Inleiding)

Vervolgens:

Criminelen stelen jaarlijks voor zo'n 200 miljoen euro aan elektriciteit, een miljard kilowattuur.

En verder:

Enexis, het bedrijf dat het stroomnet in vrijwel heel Brabant, Limburg en het noordoosten van het land beheert, schat de diefstal in 2016 landelijk op 330 miljoen kWh.

Landelijk, dus inclusief andere netbeheerders, neem ik aan.

Ooit werd van De Telegraaf strijk en zet gezegd dat die krant niet kon tellen. Nou, vandaag de dag heb ik over het telwerk van het ED ook zo m'n twijfels.