Waar is het zetduiveltje?

Staat dat bronzen zetduiveltje nog ergens in het nieuwe onderkomen van het Eindhovens Dagblad? Het bronzen beeldje dat je toegrijnsde in de entreehal van het gebouw uit de jaren zestig aan de Wal.

Dat duiveltje werd in die tijd van het in lood zetten van de krantenregels te pas en te onpas aangewezen als de schuldige  van de fouten in de krant. De werkelijke oorzaak van de uitglijders moest natuurlijk worden gezocht bij respectievelijk de schrijvers en de correctoren – de machinezetters aan de linotype zouden wel eens eerder de krant voor blunders hebben behoed dan dat zij zelf de oorzaak waren. Zelf ben ik meermalen door zo’n graficus met een triomfantelijke grijns benaderd, vanwege een tikfout of een grammaticale misser.

Het zetduiveltje als alibi verschaffend monstertje  is al minstens veertig jaar met pensioen. Dankzij de computertechnologie die ervoor heeft gezorgd dat de journalist als het ware zijn stuk rechtstreeks in de krantenpagina tikt. Precies in de tevoren door zijn chef bepaalde maat zelfs. Met dat duiveltje verdween ook de corrector.

Is het er beter op geworden? Mwah. Veel van de fouten, waarover de lezers – niet alleen die van het ED - regelmatig klagen, komen waarschijnlijk voort uit het feit dat de gemiddelde scribent in de haast van de mediawedloop teveel vertrouwt op de digitale spellingscontrole. Hoewel, ik vond in nota bene een officieel commentaar van het ED vanmorgen het woord technologie tot tweemaal toe gespeld zonder n (techologie). In dit geval is de spellingscontrole buiten werking gewest of genegeerd.

Trouwens, als men bij de spellingscontrole van ‘verstand’ zou kunnen spreken, dan ontbreekt dat in elk geval in grammaticale zin. En bepaalde verschrijvingen door misslagen op het toetsenbord (bij voorbeeld ‘boor’ in plaats van  ‘voor’ – die letters liggen pal naast elkaar) kán ze domweg niet zien. In andere teksten dan die van de krant is het probleem eveneens zichtbaar. Ook het fraaie, recent verschenen boek over verkeer en vervoer in Brabant gaat er onder gebukt.

Taalontwikkeling en –gevoel liggen aan de basis  van het schrijven en het herhaaldelijk overlezen van de tekst vormen de enige remedie. Voor de grap tikte ik hier ‘enigste’ om de kwaliteit van mijn spellingscontrole te testen. Ze bleek van niks te weten!

En nu ga ik dit stukje nog twee keer overlezen.