Versobering

Kenmerk van de gewenste veranderingen moet versobering zijn, aldus een Gentse economische filosoof of filosofische econoom in het dagblad De Morgen.

De vraag is natuurlijk, wat je onder versobering verstaat. Neem alleen al de diametraal tegenover elkaar staande opvattingen over bezuinigen van enerzijds de Lentecongsie (niks Kunduz) en anderzijds de tegen 12 september op wraak zinnende PvdA. De zorgkosten moeten omlaag, dus moet de eigen bijdrage omhoog, zegt Rutte. Hoe krijgt-ie deze logica van de kouwe grond, die de rekening dus wéér bij de betalende burger legt, uit z’n strot.

Kamer in een Zuid-Frans ziekenhuis

Maar versobering. Terug in de tijd? Ik ben momenteel in de gelegenheid, dagelijks een kijkje te nemen in een Zuid-Frans intercommunaal ziekenhuis, of zeg maar
–huisje, want het zijn ‘n paar aan negentiende eeuwse en dichtgetimmerde oudbouw geplakte vleugels. Over de kwaliteit van de medische zorg daar kan ik niets zeggen, al heb ik natuurlijk mijn redenen om er het beste van te hopen. Ze hebben er in elk geval medische apparatuur van Philips, zij het van al van wat oudere datum. Geeft niks, als het maar werkt. Maar de accommodatie? Sjonge, jonge, helemaal jaren zestig en dan versleten en kapot. Formica kasten, niet werkende kranen, met plakband gerepareerde ‘privacy-gordijnen’, eten als een noodzakelijk kwaad, nooit koffie of thee tussendoor. Van bewaking valt niets te bespeuren. Je kunt er zo in en uit lopen en ‘s avonds mag je dan hopen dat je in de duisternis van de entreehal het knopje van de lift kunt vinden. De verpleegkundigen dweilen er zelf de kamers en blijven vrolijk en vriendelijk onder.

Bij versobering denk ik natuurlijk niet hieraan. Wel dringt de vergelijking met onze private, elkaar met comfort en luxe voor de patiënt beconcurrerende mega-medische-centra zich op. Bestuurd door dames en heren, die er vooral op uit zijn, hun stempel op het geheel te drukken, ook al teneinde daarop te kunnen wijzen als de vooraf bedongen, persoonlijke financiële voorwaarden moeten worden geëffectueerd.

Ik kom ‘n paar keer per jaar voor ‘n soort apk in de polikliniek van het Eindhovense Catharinaziekenhuis. Voor zover ik kan beoordelen, is het daar perfect voor mekaar. Meer dan dat zelfs: ik hoef niet zo nodig op roomblanke designstoelen mijn beurt af te wachten. Toch moet deze polikliniek weer eens ten koste van tientallen miljoenen op de schop. Kennelijk is er niemand onder de bestuurders daar, in wie ook maar een moment de overweging is opgekomen, dat het in deze tijd misschien wel verstandig zou zijn, even pas op de plaats te maken. Is de idee ‘de burger betaalt wel’ daar zó ingebakken?

Hoe ver we moeten gaan met versobering, weet ik ook niet een-twee-drie, maar dit is in elk geval het omgekeerde.