Journalistiek en het weglaten

Er is een oud gezegde, dat goede journalistiek definieert als ‘de kunst van het weglaten’. Daarmee bedoelt men natuurlijk, de gave dor hout te kappen, teneinde de essentie over te houden. Kort en bondig te zijn.

Onvolledigheid is een subjectief begrip: wat in de ogen van de een als onvolledig wordt beschouwd, hoeft dat voor de ander niet te zijn. Met name geïnterviewden willen nog al eens ontevreden zijn over de wijze waarop hun woorden worden weergegeven – ze menen ‘iets belangrijks’ te berde te brengen en stellen achteraf tot hun teleurstelling vast dat de interviewer dat niet heeft ‘opgepakt’. Nogmaals, het kán een manco zijn, maar of het dat ook werkelijk is, staat allerminst vast.

Jurgen Pigmans (hoofdredacteur) en Theo Cuijpers (redacteur) van het onvolprezen tweemaandelijks geschiedkundig tijdschrift In Brabant interviewden het echtpaar Van der Ven-Blonk, dat onlangs is onderscheiden met de Zilveren Anjer om zijn verdiensten voor het  Brabants erfgoed (dit is stellig een wat onvolledige omschrijving). De heren stellen vast dat de gelauwerden en hun verdiensten veel regionale en zelfs nationale aandacht hebben getrokken, maar dat ‘journalisten altijd zaken weg laten’, uit gemakzucht, autoriteitenangst, of om wat voor reden dan ook.

Mag ik bezwaar maken tegen deze ernstige vorm van generaliseren? Ik ben namelijk zelf ook journalist, schrijf regelmatig over culturele zaken, maar voel mezelf verre van gemakzuchtig, laat staan dat bij mij nog zoiets als autoriteitenvrees zou bestaan – ik meen me zelfs te kunnen veroorloven, te beweren dat ik in de jaren zestig van de vorige eeuw een van de eerste journalisten was, die vraagtekens zette bij de verschijnselen ‘autoriteit’ en ‘autoritair gedrag’. Dat tijdperk hebben we inmiddels ver achter ons gelaten.

Maar gelukkig voor hen waren Pigmans en Cuijpers zo handig, de mogelijkheid van ‘allerlei andere redenen’ open te laten, want als we ervan uit gaan dat objectiviteit niet bestaat, dan kunnen er bij de uitoefening van het journalistieke ambacht natuurlijk nog uiteenlopende belangen en belangetjes in het spel zijn. Wie zonder opportunisme is, werpe de eerste steen. Bovendien is onafhankelijke unembedded en ongeautoriseerde journalistiek niet altoos een onomstotelijk gegeven, al denk ik wel eens dat zulks een van de betere verworvenheden is van een vrij internet.

Men zal intussen benieuwd zijn, naar wat P. en C. in dat gesprek met de familie Van der Ven alsnog boven water hebben gekregen. Welnu, ik vind het een boeiend interview, waarin aan met name de heer Van der Ven, heel interessante opmerkingen zijn ontlokt.  Zoals: een provincie die veel geld uitgeeft, 100 miljoen voor Brabant Culturele Hoofdstad 2018. En of dat verstandig is. ‘Er is zoveel bestaande nood. Neem al die kerken die moeten sluiten. We staan erbij en kijken ernaar.’

Kijk, dit en meer dat Van der Ven te berde brengt is best het overdenken waard en ik ben dan ook als journalist niet te beroerd om tot op zekere hoogte voor verdere verspreiding ervan te zorgen. Bij deze. Plus de aanbeveling Léés Dat Blad.