Een onverteerbaar Diner

Van Het Diner is momenteel alleen de grote letter-uitgave voorhanden, zegt de hulpvaardige mevrouw in de bieb.

Da’s goed.

We hebben ook een makkelijk lezen-editie.

???

Dat is voor mensen die moeite hebben met boeken lezen.

Nee, dank u ik houd het maar op het origineel.

Maar dat moet ik toch eens even uitzoeken, denk ik terwijl ik tot over m’n oren in de inmiddels internationaal beroemde roman (al twee filmversies) van Herman Koch zit. Want het leest lekker weg. Page turner is bij mij nooit van toepassing, want ik lees bedachtzaam en analyserend.

Bij ‘makkelijk leesbare boeken’ denk ik aan Readers Digest (bestaat dat nog?) dat je in staat stelt, wat heet, de wereldliteratuur tot je te nemen en zo je algemene ontwikkeling rap op peil te brengen en te houden. Ooit had je ook zoiets als Illustrated Classics, dat hetzelfde beoogde. Hucleberry Finn van Mark Twain (1835-1910). In zijn tijd werden de boeken trouwens ook voorzien van plaatjes, net als die van tijdgenoot Dickens. Erfgoed!

Ach, gewoon handel. Ik weet nog dat ik me nogal kwaad maakte over Illustrated Classics, maar van een schending van het auteursrecht was natuurlijk geen sprake en verder was het gewoon de vrijheid van drukpers hè?

Over de ‘makkelijke boeken’ in de bieb heb ik mij verstaan met een bevriende bibliothecaris. Hij schreef: ‘Dat heb ik even nagevraagd. Klopt inderdaad. De uitgeverij Eenvoudig communiceren herschrijft literatuur in eenvoudige taal in de serie Leeslicht. Deze serie is mede mogelijk gemaakt door de Stichting Lezen en Schrijven. Kijk voor meer informatie op www.leeslicht.nl.’
En: ‘Herman Koch is een van de meest gelezen schrijvers in ons land. Van zijn boeken Het diner (2009) en Zomerhuis met zwembad (2011) werden er heel veel verkocht. Beide boeken zijn herschreven in eenvoudig Nederlands voor de serie Leeslicht. Andere literatuur: Kluun,  Komt een vrouw bij de dokter; Mulisch, Twee vrouwen.'

Mooi. Nu hoef ik dat allemaal niet zelf op te schrijven. Natuurlijk ben ik op leeslicht.nl gaan kijken, maar het leek me relevanter die makkelijk lezen-versie op te halen. Hoewel, is iemand makkelijker te lezen dan de originele Koch?

Jeeeeezus! In de colofon  van vertaalde boeken zie je doorgaans: geautoriseerde vertaling. In dit geval zou je verwachten, dat ook bij een herschrijving van een roman de schepper van het boek daaraan zijn goedkeuring heeft gehecht en dat zulks uit de colofon  zou blijken. Niks daarvan. Moet ik ervan uit gaan dat de auteur heeft gedacht, geld stinkt niet? Onvoorstelbaar gezien ‘s mans reputatie al was het alleen maar wegens zijn aandeel in de onovertroffen satirische VPR0-serie Jiskefet.

Wat ik van zo’n ‘makkelijke versie’ vind? Niet veel meer dan van Readers Digest en Illustrated Classics. Bocht. Een onaanvaardbare samenvatting van het ‘verhaaltje’. Waar gaat het over? Over dit.

De roman is getransponeerd naar de tegenwoordige tijd en er is op een schandalige manier geschrapt. De schrijfkunst van Koch is geëlimineerd; van de ironie die zo kenmerkend is voor zijn stijl is weinig meer over. De omslag van het origineel, vergeleken met die van ‘makkelijk lezen’, is dan ook als die van het meesterlijk gekarikaturiseerde **-restaurant en die van het geliefkoosde eetcafé.

Leeslicht wil blijkbaar het vacuüm opvullen dat is ontstaan door het
wegvallen/reduceren tot bijna nul van het taal- en literatuuronderwijs. Ik voorspel dat het tot niets leidt. Tot nul komma nul. Dus ook aan de zogenaamde ontlezing geen einde zal maken.

Leeslicht dient overbodig te worden verklaard en schrijvers, mits nog in leven, dienen zich tegen deze vorm van verkrachting van hun werk teweer te stellen.