Dorpswapens

Ja, je leest het goed, er staat dorpswapens. Het gaat over heraldische symbolen die dat in feite niet kúnnen zijn, omdat dorpen, die geen zelfstandige gemeenten zijn, geen wapen kunnen hebben. Zomin als stadswijken, ook al waren ze ooit een (deel van) een dorp. Vraag het anders aan den Hoogen Raad van Adel. Die heeft in 1819, toen Best zich los maakte van Oirschot, trouwens een nogal scheve schaats gereden door de kersverse gemeente een wapen te gunnen met het niet-heraldische symbool van een heilige (Odulphus, op z’n Brabants Dulfke) in toog en superplie met een appel in de hand, maar dat laatste doet weer minder ter zake. Terecht doet Best nauwelijks meer iets met dat wapen. Niet sexy genoeg, zal ik het maar eigentijds zeggen.

Dus, waar een wethouder van een stad als Breda zich al niet druk om kan maken. Die wethouder, Wilbert Wilems, wil dat het stadsdeel Ginneken – tot en met 1942 deel uitmakend van de gemeente Ginneken en Bavel – afstand doet van het aloude wapen, met het rooster waarop de heilige Laurentius is gebraden (‘Draai me nu maar om, ik ben aan een kant gaar’), een koebeest op een stuk gras, dat verwijst naar de agrarische roots en drie zilveren Andreaskruisen op keel dat sinds 1744 (!) de ligging van het voormalige Ginnekense rechtsgebied in de Baronie van Breda symboliseert.

Waarom, Wilbert? Omdat er verwarring kan ontstaan met de dorpen Ulvenhout en Bavel, die respectievelijk het Laurentiusrooster en de koei als herkenningstekens hanteren. Voor de goede orde: het wapen van Ginneken en Bavel is indertijd overgenomen door de gemeente Nieuw Ginneken, waartoe zowel Ulvenhout en Bavel behoorden. Aan die toestand is in 1997 weer een einde gekomen, toen Breda delen van Bavel en Ulvenhout inlijfde, terwijl wat restjes werden toegeschoven aan een nieuw gevormde gemeente Alphen-Chaam. Ik wil er niet al te zeer over uitwijden, maar laatstgenoemde gemeente maakt zich onsterfelijk belachelijk met een wapen waarin twee alpen en een kam voorkomen. Wellicht uit een erfenis van de oude gemeenten  Chaam en Alphen-Riel, maar toch…

Om af te ronden: Ik begrijp ‘het probleem’ van de Bredase wethouder niet. Ulvenhout (ook een Laurentiusparochie) heeft om wat voor reden dan ook de koe ingeruild voor een leeuw en Bavel houdt de koe in ere. Beide dorpen plegen met de andrieskruisen verre van verraad aan hun roots.

Ik zou zeggen, beste Wilbert, wethouder van erfgoed, láát ze toch. Verwarring is een waandenkbeeld En pak vooral ‘t Ginneken niet z’n historisch symbool af. Dat heeft het met zijn ijver voor het behoud van z’n karakter niet verdiend.

En wie strijdt om een koe, geeft er een toe. Dat ook nog eens.

BN/De Stem, 17.11.11: Einde gedoe