Journalist, houd afstand aub

Media en vooral de journalistiek zijn voortdurend in opspraak. Meer dan dat: journalistiek is een gevaarlijjk beroep geworden. Zie wat er in Gaza gebeurt. Het aantal doden onder duidelijk als zodanig herkenbare journalisten als gevolg van Israelische acties moet daar tussen de 100 en 200 liggen. Hoe houdt NOS-correspondent Geert Groot Koerkamp het uit in Moskou, terwijl hij bijna dagelijks op onze tv verschijnt, zonder een blad voor de mond te nemen?

In ons land worden (foto)journalisten bij hun werk gehinderd en zelfs bedreigd. Overgewaaid van de VS, waar een president journalisten regelmatig op z'n boerenfluitjes diskwalificeert. Schrijf of spreek naar zijn zin of verdwijn. Een aantal heeft dat letterlijk opgepakt en reageert voortaan op afstand.

Valt er niks op de journalistieke praktijk van vandaag aan te merken? Ik vind van wel, mij baserend op waarnemingen in eigen land. Vermenging van nieuws en mening in onder meer de krant en op de radio, zodanig zelfs dat het vaak een hele puzzel is om de feiten uit berichten en verhalen op te diepen. Er zijn nieuwsrubrieken, waarvan de presentatoren zichzelf te graag horen; vragen stellen die in wezen commentaren zijn. En dan het gejij en gejouw dat met name op de Nederlandse radio gebruiikelijk is geworden, al dan niet na tevoren gemaakte afspraak met de geïnterviewde. Ik schreef daar al eerder over.

Wat is eigenlijk tegen dat tutoyeren? Het wegvallen van het 'afstand houden' dat altijd een kenmerk van de journalstiek is geweest. Het een (vermenging nieuws en commentaar) zowel als het ander (jij en jou) tasten de objectiviteit aan, die de gemiddelde nieuwsconsument nodig heeft, al is het alleen maar als tegenwicht voor de ontelbare meninkjes en onzinnige stukjes op social media.

Noodpakket niet echt iets nieuws

Binnenkort stopt de overheid een folder in alle brievenbussen met tips voor een noodpakket, waarmee je als gezin 3 x 24 uur kunt doorbrengen. Het verhaal gaat dat het verre van denkbeeldig is dat de stroom 'n keer uitvalt. Daar zijn trouwens al enkele recente voorbeelden van aan te wijzen. Hul je in een deken tegen de kou, haal conserven in huis tegen de honger, negen liter water per persoon, dat soort dingen. Kijk eventueel maar eens hier. Is er iets nieuws onder de zon? Niet echt.

Ik ben oud genoeg om de Tweede Wereldoorlog bewust te hebben meegemaakt. En ik herinner mij dat mijn vader – al dan niet door wie dan ook gestimuleerd – aan de vooravond daarvan bepaalde maatregelen heeft getroffen. Zo schafte hij zich bij een boer een plattebuiskachel aan, een typisch Brabants geval dat hij onder de schouw van zijn werkkamer liet plaatsen. Daar had tot dan een zogenaamde zaagtand met onderaan een koperen ketel gehangen. Puur voor de sier. Die werkkamer zou in de loop van de oorlog tot huiskamer gaan dienen; de ketel paste precies in het kookgat van die kachel. 

Dat was nog niet alles. In de kelder van ons negentiende -eeuwse huis in Ginneken, plaatste mijn vader enkele (vuren?)houten banken. Die kelder had muren van minstens een meter dik en we zijn daar menigmaal in gedoken bij luchtalarm. Een enkele keer was dat levensreddend, al heb ik dat zelf niet meegemaakt. Tijdens een Engels bombardement op 13 oktober 1944, waarbij de kliniek Bad Wörishofen werd getroffen (27 doden) plus de Nederlands Hervormde Laurentiuskerk, drong een bomscherf via een luik waardoorheen normaliter cokes werden gestort die kelder binnen, terwijl mijn ouders en andere huisgenoten daar zaten. De kinderen, onder wie ikzelf, bevonden zich op dat moment in een door mijn moeder gearrangeerde noodschool. (Die cokes waren voor de cv, die het in de loop van de oorlog wegens brandstofgebrek begaf.)

Nog even dit: in de Eerste Wereldoorlog was door de Duitsers nog gifgas gebruikt. De meeste landen deden dat later niet meer. Wij kinderen vonden op zolder oranje trommels met ongebruikte gasmaskers. Daar speelden we spookje mee.

Lees desgewenst mijn verhaal Het Bombardement, fragment van een jeugdboek.

Flixtrein als noodoplossing

Ben niet zo gek op privatisering van staatsondernemingen. Wie wel tegenwoordig? Denk aan NS, aan de aloude PTT, tegenwoordig PostNL Maar soms pakt het goed uit, namelijk waar de staatsbedrijven tekort schieten. Neem nou het internationaal treinverkeer in Europa. Hoor van diverse kanten dat het nergens op slaat. Voortdurende vertragingen, met gemiste aansluitingen als gevolg. Wat een wonder dat Flix, al bekend van de internationale bussen, nu ook een gooi doet naar de treinmarkt.

Journalist Hans Nijenhuis schreef deze week op LinkedIn: 'De Eurocity Direct - toch een vlaggenschip van de NS - van Brussel naar Amsterdam van 9.49 rijdt alweer niet. “Trein rijdt niet” staat er dan als enige op de borden. Vorige week ook al. En eerder deze maand.'

Privatisering? Liever niet, gaf ik al aan. Mijn voorkeur ook als anti-nationalist gaat uit naar 'prioriteit nummer 1' bij de Europese Unie.

Niettemin, de Duitse onderneming Flix die van het rijden met bussen tussen de Europese hoofdsteden tegen redelijke prijzen een groot succes heeft gemaakt (mijn familie in Frankrijk maakt er bij voorbeeld regelmatig gebruik van) opteert nu voor het inzetten van het spoor; ze heeft zelfs al 65 langeafstandstreinen besteld, in Spanje.

Dan maar particuliere concurrentie met de staatsbedrijven, waarvan met name Deutsche Bahn het geen haar beter doet dan onze NS. Wellicht is het daar nog erger.

En nu maar hopen dat de staat van de infrastructuur her en der niet dwars ligt.

What is in a name?

'What is in a name?' (wat doet een naam er toe?) schreef Shakespeare in zijn Romeo en Julia. Nou, heel wat als je de discussie volgt over de naam die de nieuwe gemeente moet krijgen na de fusie van Best en Oirschot.

Er circuleren drie potentiële namen, geselecteerd door een intergemeentelijke commissie uit 808 suggesties van 1952 inwoners van zowel Best als Oirschot/De Beerzen/Spoordonk. Daar kan op 29 oktober (tegelijk met de kamerverkiezingen) over worden gestemd. De dan meest gekozen naam wordt het.

De aangeboden selectie: Baest (in deze streek nat natuurgebied, tevens de naam van een eeuwenoud landgoed onder de gemeente Oirschot) Best-Oirschot en Heidevelden.

Mijn oor te luisteren leggend, verneem ik nogal wat laatdunkendheid, Men vindt de keuze te beperkt en tegen Best-Oirschot bestaan in zoverre concrete bezwaren dat men het ziet als een compromis, 'n soort doekje voor het bloeden van welke van de twee gemeenten dan ook. Voor Baest en Heivelden haalt men zonder meer de neus op.

Mijn mening, los van de voordracht? Als de 'verkiezing' op 29 oktober om wat voor reden dan ook zou mislukken (gebruik van schuttingwoorden is in deze tijd niet ondenkbaar) laat dan de definitieve keuze over aan beide gemeenteraden. En laten die zich dan hoeden voor zoiets megalomaans als Meierijstad voor een gebied dat voor driekwart landelijk is.

Openbare rotzooi

 Nee, dit gaat niet over het vuilnis op straat in onder meer de grote randstedelijke gemeenten, als gevolg van bij voorbeeld het zoeken naar weggegooide statiegeld-flesjes en -blikjes. Maar over weggegooide sigarettenpeuken, waarover ED-columnist Niels Guns vandaag zijn ergernis spuit. In dit geval gaat het over de omgeving van een supermarkt, maar wie kent niet de beelden van de sociale helden die de Noordzeestranden ontdoen van dit soort rommel.

Maar is het nieuw? Niet echt. In mijn jeugd had je de mannen (vrouwen heb ik het nooit zien doen) die langs de stoepranden schuifelden om de peukjes (zonder filter) waarvan ze nieuwe rokertjes samenstelden. Echte armoe. Voor zover de sigarettenresten niet waren verwijderd door de straatvegers met hun bezems, die ons voorgeschoteld werden als toekomstperspectief wanneer je op school niet je best deed. Dat of peukjesraper worden.

Als het over openbare rotzooi gaat, weet ik er ook nog wel 'n paar. In de overdekte gang van het door ons gefrequenteerde winkelcentrum staat een door omwonenden geschonken bank, waarop scholieren hun in de super gekochte snacks plegen te nuttigen. De omgeving van die bank moet elke morgen door medewerkers van die super worden schoongeveegd.

Rechters gaan mee in taalverruwing

Een rechter zei tegen een verdachte van de rellen in Den Haag dat-ie er een teringzooi van had gemaakt, waarop de man reageerde met 'U heeft gelijk'. Aanleiding tot een door de krant geëntameerde discussie onder 'deskundigen', want als het over taalverruwing gaat is er natuurlijk niks nieuws onder de zon sinds Jan Marijnissen in de Tweede Kamer effe dimme zei. Sindsdien ging het daar van – nou ja – kwaad tot erger, waarbij het slappe hap van Geert Wilders richting de Minister President niks is.

Rechters gaan mee in de taalverruwing die de halve samenleving (en niet alleen de Nederlandse, als je het gemiddelde woordgebruik van ene Donald Trump meeneemt) doordrenkt. Eerder las ik immers in een krantenverslag dat een rechter het had over stinkende best. Niks bijzonders, maar qua woordgebruik buiten mijn smaak, en zich vervolgens bediende van jezusmina. In mijn jeugd was jezus sec, waarvan het een verbastering is nog volstrekt taboe. OK, andere tijden hè? Nu is jezusmina iets, waar lijkt me alleen een politieke partij als de SGP zich nog druk over maakt.

Hoewel sommigen vinden dat rechters wat beter op hun woorden moeten letten, zijn er weer anderen die naar mijn mening terecht van mening zijn dat ze de ander hiermee effectief benaderen in hun eigen taal. Vooruit, maar geen bastaardvloeken aub.

De Contente Mens denkt er 't zijne van

Eersel zou ten faveure van Brainport 5500 woningen moeten bouwen, maar houdt het voorlopig op de helft. Tot ergernis van onder meer de provincie Noord-Brabant, die trouwens de bevoegdheid zou hebben tot dwangmaatregelen.

Motief van de gemeenteraad: dorp moet dorp blijven, ontleen ik aan het online-archief van het Eindhovens Dagblad.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw gold onder sommigen het adagium grenzen aan de groei. Ik herinner me uit die tijd 'n eenzaam raadslid dat uitriep: 'Best groeit, moet dat?' Nu zijn er factoren in het spel die zoiets als een vloek doen ervaren. In het bijzonder de woningnood. Het neemt niet weg dat we krap in de ruimte zitten en dat het stikstof in relatie tot de natuur ons dwars zit.

Terug naar Eersel, 'lid' van de Acht Zaligheden, ook wel aangeduid als de Poort van de Kempen. Inclusief het geannexeerde Vessem ruim 20.000 inwoners, wat tegenwoordig voor een goed functioneren aan de zeer krappe kant is. Eersel zelf is een rustiek dorp met een monumentaal centrum, waar een bronzen beeldje staat van een Kempisch boerke, genaamd De contente mens. Een tevreden menneke dus. Het onderstreept het dorpse karakter van de plaats. Het kan niet anders dan dat ik terugdenk naar de jaren zestig, de tijd van burgemeester Stevens, wiens echtgenote eens aan een verslaggever vroeg: 'Hoe is 't thuis en met de kindjes?'. 'n Burgemeestersvrouw naar m'n hart.

Stevens was 'n waakhond waar het 't landelijke karakter van zijn gemeente betrof. Toen de burgemeester van het concurrerende Bladel in diens dorp bomen had laten kappen en tegen zijn collega zei 'dat moet je ook doen', reageerde Stevens met: 'Nee, wij planten zelfs bomen bij voor als de oude dood gaan.'

Het heet dat de groei van een gemeente goed is voor het salarisniveau van bestuurders en ambtenaren. Eens kijken wie er straks content of malcontent is.