dinsdag 26 juli 2011

Mensheid of menselijkheid?

De Belgische krant De Standaard heeft vandaag de kop: ‘Breivik wordt mogelijk vervolgd wegens “misdaden tegen de mensheid”’.’

Het is voor het eerst sinds jaren dat ik in dit verband weer eens het begrip mensheid zie opgevoerd; in de Nederlandse journalistieke praktijk is het doorgaans menselijkheid.

Op Taaladvies.net, een site van de Nederlandse Taalunie lees ik over het gebruik van ‘mensheid’ dan wel ‘menselijkheid’ een helder verhaal, met als conclusie: ‘Het inconsequente gebruik van mensheid en menselijkheid in juridische teksten heeft ertoe geleid dat ook in de journalistieke praktijk menselijkheid en mensheid door elkaar gebruikt worden.’

Of ik zelf een voorkeur heb? Mensheid! Het klinkt zwaarder. Bovendien werden ‘misdaden tegen de mensheid’ ten laste gelegd aan de Nazi-kopstukken tijdens de Neurenberger processen en dat sprak mij als jongetje van 11 jaar dat de oorlog had meegemaakt natuurlijk enorm aan. ‘Misdaden tegen de menselijkheid’ klinkt in mijn oren een beetje raar.

Overigens werd de omschrijving van dit soort misdaden ook al gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog, las ik op Engelstalige Wikipedia en daar keek ik van op.

2 opmerkingen:

  1. "Tegen de mensheid" is onduidelijker. "Tegen de menselijkheid" is duidelijker, naar hetgeen hij heeft gedaan. Hij is onmenselijk geweest. Bij "tegen de mensheid" weet je niet WAT hij heeft gedaan. Het strafrecht dient "preciesiglijk" (dat woord vind ik zelf uit) te zijn. Dat wil zeggen nauwkeurig dient te worden omschreven wat, en wat niet, een mens, in de aanklacht, heeft gedaan.

    "Onmenselijk" is, datgene wat ik doe, als ik iemand dood maak.

    Het lijkt dus dauwdelijk (dat woord verzin ik zelf) dat men "tegen de menselijkheid" gebruikt, in plaats van "tegen de mensheid", want dat is te algemeen. Daar houdt het strafrecht niet van.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Menselijkheid is een verkeerde vertaling van de Franse term humanite (ensemble des hommes) en de Engelse term humanity (human beings collectively) gemaakt op het einde van WO2. Deze fout is men vooral in Nederland blijven gebruiken, waardoor het nu de voorkeur heeft gekregen. Vandaag zijn geen van beide foutief! Maar in andere talen is het meestal mensheid. Dit is taalkundig de minst gebruikte maar beste vertaling. Wat het beste woord is, is zuiver subjectief.

    BeantwoordenVerwijderen