Fotomontage: Met de klok mee. Het nieuwe ‘dubbelportret’ van burgemeester Demmers en vervolgens Dobbelaere, Groffen, Notermans, Verdijk, De Leeuw.
Het is een traditie van eeuwen, van ver voor de uitvinding van de fotografie: de portrettengalerij. Je vindt ze in universiteiten, in burger weeshuizen en andere liefdadige instellingen en heel soms in gemeentehuizen, waaronder dat van Best.
Wie geld had en zichzelf ook de nodige verdiensten toerekende, meende recht te hebben op ‘vereeuwiging’. Schilders als Rembrandt en Frans Hals verdienden er goud aan. Heel wat regenten met streng-calvinistische gezichten en kragen als molenstenen om hun nek zijn inmiddels in musea beland. De muren van abdijen zijn soms tot aan het plafond als behangen met de abten van eeuwen her.
De gemeente Best heeft ook zo’n galerij: Schilderijen die bezig zijn te groeien in tal en last. Eigenlijk zijn het er twee: tien burgemeesters en acht ereburgers. Aan de portretten is er onlangs een toegevoegd van de eerste vrouwelijke en bovendien per referendum aangewezen burgemeester, Aletta (zeg Letty) Demmers. Ze is afgebeeld in twee gedaanten. nog wel: met de ambtsketen als voorzitter van de gemeenteraad en als een mevrouw ‘met luisterend oor’, wel een kenmerkende houding van haar. Het ziet er naar uit dat er in de raadszaal van Best op de daartoe geëigende wand nog net plaats voor is. Voor de volgende moet men ‘de hoek om’, naar achter de publieke tribune.
De galerij is gesticht door burgemeester Guido Notermans (1945-1968), die je gerust de ‘wederopbouw-burgemeester’ van Best kunt noemen. Er zal wel een raadsbesluit aan ten grondslag hebben gelegen, zo niet dan geloof ik dat ook want Notermans had alles van een autocraat en wellicht had Best hem in die tijd ook wel als zodanig nodig. Burgemeesters hadden tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw ook aanzienlijk meer macht, al was het alleen maar doordat ze hun gemeenteraad doorgaans behoorlijk naar hun hand wisten te zetten. Notermans deed dat tijdens zogenaamde ‘praatjes bij de haard’, die na afloop van elke raadsvergadering achter gesloten deuren werden gehouden. De democratisering moest nog beginnen.
Notermans dus, begon de portrettengalerij met zijn voorganger J. Dobbelaere, die vanaf 1901 liefst 28 jaar burgemeester van Best was. Wat overigens een wonder is, gezien de dorpse perikelen waarmee hij zich wist te omringen, ruzie en kif, waarover je in het geschiedenisboek Te Best Wart met rooie oortjes kunt lezen. Behalve Demmers is Dobbelaere de enige die met ambtsketen is afgebeeld.
Een interessante figuur was ook L. Groffen, burgemeester in oorlogstijd maar geen NSB-er. Het lag voor de hand, dat Groffen’s verschijnen in de portrettengalerij in 1962 omstreden was, maar Notermans heeft Groffen en dus zijn conterfeitsel met succes verdedigd. Groffen schijnt toch in Best meer vrienden dan vijanden te hebben gekend. De gemeente zou met hem heel wat beter af zijn geweest dan met een NSB-burgemeester.
Opmerkelijk is ook de presentie van waarnemende burgemeesters als Verdijk, die vlak na de oorlog slechts een jaartje aan het bewind is geweest. De cultuur-historische betekenis van zijn portret vloeit niet in de laatste plaats voort uit de aanwezigheid van een bolknak. Notermans-zelf hanteert een brandende sigaret. Voor zich heeft hij het plastic microfoontje van de geluidsinstallatie in de toen fonkelnieuwe raadszaal.
En dan het portret van burgemeester De Leeuw, directe opvolger van Notermans. Die was de eenvoud zelve. Hij was lid van de Katholieke Bond van Ambtenaren (KABO) en bleef dat. Zijn karakter komt fraai tot uiting in het schilderij waarop hij een trui draagt.
Wie volgt? Yvo Kortmann, waarnemend burgemeester van 1 januari 2009 tot 1 januari 2011? Wat vindt-ie er zelf van? Via zijn woordvoerder laat Kortmann weten: ‘Heb ik nog helemaal niet over nagedacht. Het is trouwens een beslissing van de raad en die is daar denk ik ook nog helemaal niet aan toe.’
Mooi diplomatiek antwoord.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten